Trưởng ban Tiếp công dân Trung ương "hiến kế" đưa công dân khiếu kiện trở về địa phương giải quyết theo thẩm quyền

Ông Nguyễn Hồng Điệp, Trưởng Ban TCDTW. Ảnh: Lan Anh

Có thể nói rằng, năm 2025 là năm có nhiều biến động, nhiều sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, tình hình khiếu kiện của công dân tại Trụ sở Tiếp công dân Trung ương (gọi tắt là Trụ sở) và trên địa bàn thành phố Hà Nội còn diễn biến phức tạp, nhiều đoàn khiếu kiện đông người có sự kết nối, có đoàn có cả trẻ em tham gia.

Một số công dân thuộc các đoàn khiếu kiện đông người của các địa phương kết hợp cùng nhóm công dân khiếu kiện đơn lẻ, lưu trú dài ngày tại Thủ đô tập trung tại khu vực trung tâm hành chính Ba Đình, khu vực một số cơ quan Trung ương Đảng, Nhà nước, Quốc hội và nhà riêng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước… để căng băng rôn, khẩu hiệu gây mất an ninh, trật tự; có trường hợp công dân khiếu kiện la hét, chửi bới… gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự của Thủ đô nói chung và hoạt động của Trụ sở nói riêng.

Ban TCDTW, Thanh tra Chính phủ đã chủ động, thực hiện tốt công tác tiếp công dân, xử lý đơn tại Trụ sở; tham mưu cho lãnh đạo Thanh tra Chính phủ trong quản lý nhà nước về tiếp công dân, xử lý đơn, đảm bảo an ninh trật tự tại Trụ sở TCDTW và trên địa bàn Hà Nội, đặc biệt trong thời gian diễn ra các sự kiện chính trị quan trọng của đất nước; chủ động sớm ban hành, triển khai các Kế hoạch phối hợp tiếp công dân phục vụ tết Dương Lịch, tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025; các Hội nghị BCH Trung ương, Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khoá XV; Hội nghị 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII; chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình; Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025); Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV…

Ban TCDTW đã phân công, bố trí cán bộ, công chức trực tại Trụ sở để phối hợp với các đơn vị chức năng của Bộ Công an, Công an thành phố Hà Nội… xử lý mọi tình huống phát sinh xảy ra, đồng thời phối hợp cùng Tổ công tác của các địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục các công dân khiếu kiện trở về địa phương để xem xét, giải quyết theo quy định.

Điển hình như, trong Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV vừa qua, Ban đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng của Bộ Công an, Công an thành phố Hà Nội và 12 Tổ công tác của các địa phương tuyên truyền, vận động được 161 công dân của 33 tỉnh, thành phố trở về địa phương để được xem xét, giải quyết theo quy định.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Trụ sở TCDTW tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đã tiếp 2.506 lượt với 6.570 công dân đến trình bày 2.478 vụ việc, trong đó: Khiếu nại 1.180 việc; tố cáo 320 việc và kiến nghị, phản ánh 978 việc. Có 245 đoàn đông người với tổng số 3.852 công dân đến trình bày 241 vụ việc, đa số là các vụ việc đã qua nhiều cấp xem xét, giải quyết, công dân không đồng ý và tiếp khiếu.

Riêng Ban TCDTW, Thanh tra Chính phủ tiếp 1.738 lượt với 5.451 công dân đến trình bày 1.713 vụ việc (khiếu nại 789 việc, tố cáo 289 việc, kiến nghị và phản ánh 635 việc); có 219 lượt đoàn đông người với 3.535 công dân đến trình bày 215 vụ việc. Tại Hà Nội, qua công tác tiếp công dân đã tiếp 1.566 vụ việc, phát hành 1.180 văn bản hướng dẫn và 60 văn bản chuyển đơn của công dân đến cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết và trả lời công dân theo quy định.

So với cùng kỳ năm 2024, trong 6 tháng đầu năm 2025 số lượt tiếp công dân tăng 41,9% (2.506/1.765); số công dân tăng 42,2% (6.570/4.620); số vụ việc tăng 41% (2.478/1.757); số đoàn đông người tăng 80,14% (245/136).

Ban TCDTW đã chủ động tham mưu, đề xuất lãnh đạo Thanh tra Chính phủ thực hiện tiếp công dân định kỳ với 5 vụ việc khiếu kiện của công dân. Đặc biệt, có nhiều lượt tiếp được tổ chức ở địa phương, có những lượt tiếp được tổ chức bằng hình thức trực tuyến có kết nối với điểm cầu Trụ sở TCDTW tại Hà Nội.

Đồng thời, thực hiện Kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Thông báo số 142-TB/VPTW ngày 20/3/2025 của Văn phòng Trung ương về việc giải quyết 226 vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài, vượt cấp lên Trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội; Ban đã tập trung đôn đốc các địa phương cung cấp hồ sơ tài liệu theo yêu cầu của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và tham gia các Tổ công tác liên ngành làm việc với địa phương.

Về xử lý đơn thư, Ban đã tiếp nhận 7.590 đơn, cộng với 457 đơn chuyển sang từ tháng trước, tổng cộng 8.047 đơn cần xử lý. Đã phân loại, xử lý 7.500 đơn; trong đó 2.601 đơn được hướng dẫn hoặc chuyển đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết; 4.899 đơn không có nội dung mới, đã được thống kê theo dõi. Ngoài ra, Ban còn phát hành 3.008 văn bản hướng dẫn, 109 văn bản chuyển đơn và 305 văn bản phúc đáp về nhân sự – khen thưởng.

Trong thời gian tới, nhất là thời điểm chuẩn bị diễn ra các kỳ họp của Trung ương; Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV; các sự kiện chính trị lớn của đất nước như: Lễ Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam (2/9/1945-2/9/2025)… và đặc biệt, Đại hội Đảng các cấp, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031.

Dự báo sẽ tiếp tục có nhiều đoàn khiếu kiện đông người, phức tạp tập trung tại Hà Nội; một số đoàn đông người kết hợp với công dân đơn lẻ lưu trú dài ngày tại thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục khiếu kiện; phát sinh các khiếu kiện mới trong quá trình địa phương triển khai thực hiện các dự án đầu tư, chủ yếu tập trung vào lĩnh vực đất đai, đền bù giải phóng mặt bằng, có thể phát sinh khiếu kiện phức tạp liên quan đến sự cố môi trường; thu hồi đất, mặt nước nuôi trồng thuỷ hải sản; giao khoán đất đai nông lâm trường của đồng bào dân tộc thiểu số; đầu tư trái phiếu; sau khi triển khai việc điều chỉnh địa giới hành chính và sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, dự báo có thể phát sinh khiếu kiện liên quan việc thực hiện chủ trương sáp nhập, tinh gọn bộ máy, thực hiện chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức...

Để giải quyết hoạt động tập trung đông người khiếu kiện không đúng nơi quy định của công dân một số tỉnh, thành phố trên địa bàn thành phố Hà Nội, đề nghị cần làm tốt một số giải pháp sau:

Tiếp tục thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; Quy định số 11-QĐ/TW ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị về “trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy” trong việc tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân và xử lý phản ánh, kiến nghị của dân; Kết luận số 107-KL/TW ngày 24/12/2024 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; ý kiến chỉ đạo của đồng chí Thường trực Ban Bí thư tại Văn bản số 53-CV/TW ngày 17/9/2024 và Kế hoạch số 1233/KH-TTCP ngày 13/6/2024 của Thanh tra Chính phủ về việc phối hợp tiếp công dân phục vụ Đại hội Đảng các cấp, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XVI và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031.

Tăng cường hơn nữa công tác phối hợp, trao đổi thông tin giữa lực lượng chức năng của Bộ Công an, đặc biệt là PA02 Công an thành phố Hà Nội với Ban TCDTW và các cơ quan Trung ương tại Trụ sở TCDTW về các đoàn công dân khiếu kiện đông người, phức tạp, phát hiện từ sớm, từ xa, ngăn ngừa trường hợp lợi dụng quyền khiếu kiện để kích động, lôi kéo gây mất an ninh, trật tự công cộng, an ninh, an toàn xã hội, đặc biệt trong thời gian trước, trong và sau dịp Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Phối hợp kiểm tra, đôn đốc các địa phương về việc tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; nghiêm túc thực hiện chế độ tiếp công dân định kỳ và đột xuất. Tăng cường trao đổi, phối hợp giữa các cơ quan ở Trung ương và địa phương, tạo sự thống nhất trong quá trình xem xét, giải quyết, nhất là đối với những vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp thuộc thẩm quyền được giải quyết kịp thời, đúng quy định ngay từ “cơ sở”. Khi có công dân khiếu kiện tại Hà Nội, đề nghị “người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền địa phương” có công dân khiếu kiện khẩn trương cử các Tổ công tác có đủ thẩm quyền về Hà Nội để tuyên truyền, vận động, đón công dân trở về địa phương, góp phần đảm bảo ổn định tình hình an ninh, trật tự tại Thủ đô.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong chỉ đạo, điều hành và tác nghiệp của chính quyền cơ sở. Đề nghị cấp uỷ, chính quyền địa phương các cấp phải chủ động, sớm có các biện pháp, phương án phòng ngừa từ sớm, từ xa việc công dân khiếu kiện bức xúc, tập trung thành các đoàn đông người về Hà Nội. Đồng thời, kịp thời thông tin cho nhau, thông tin cho Trụ sở TCDTW, thông tin cho lực lượng Công an thành phố Hà Nội về tình hình khiếu kiện của công dân; khi cần thiết tổ chức “tiếp công dân trực tuyến” với các đoàn công dân khiếu kiện có sự tham gia của “người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền địa phương” ngay tại Trụ sở TCDTW hoặc tại cơ sở.

Tiếp tục phối hợp có hiệu quả với Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Hội Luật gia Việt Nam tư vấn miễn phí cho công dân tại Trụ sở TCDTW theo Chương trình phối hợp số 02-CTPH/MTTQ-TTCP-BTP-HLG-LĐLS ngày 11/10/2018 giữa Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQVN, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp, Hội Luật gia Việt Nam và Liên đoàn Luật sư Việt Nam về giám sát và nâng cao hiệu quả việc giải quyết khiếu nại, tố cáo ở địa phương, cơ sở.