Siết chặt kỷ cương thị trường qua công tác thanh tra việc chấp hành pháp luật cạnh tranh

Các đợt thanh tra, kiểm tra chuyên sâu việc chấp hành pháp luật cạnh tranh nhằm làm trong sạch thị trường. Ảnh minh hoạ: IT

Theo báo cáo thường niên năm 2024 vừa được ban hành của UBCTQG, điểm nhấn nổi bật nhất trong năm qua là chiến dịch thanh tra, kiểm tra chuyên sâu việc chấp hành pháp luật cạnh tranh, được phối hợp chặt chẽ với nhiều cơ quan quản lý chuyên ngành để tạo nên sức mạnh tổng hợp.

Trong bối cảnh thương mại điện tử bùng nổ, ngành bưu chính, chuyển phát với 6 doanh nghiệp lớn đã bị đưa vào danh sách, bao gồm cả những tên tuổi kỳ cựu như Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam (Vietnam Post) lẫn các "ngôi sao" mới nổi như SPX Express, Giao hàng tiết kiệm, Giao hàng nhanh, J&T Express và TikiNow Smart Logistics. 

Không dừng lại ở đó, UBCTQG tiếp tục mở rộng phạm vi sang các lĩnh vực huyết mạch khác, phối hợp với Cục Xuất nhập khẩu để kiểm tra các doanh nghiệp đầu ngành về vận tải biển, logistics và bán lẻ như hãng tàu container lớn nhất thế giới Maersk Việt Nam và hệ thống siêu thị Big C Thăng Long. 

Ngoài ra, UBCTQG còn thể hiện vai trò tích cực khi cử đại diện tham gia đoàn thanh tra của Ngân hàng Nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh vàng và phối hợp với Cục Xuất nhập khẩu xác minh các hành vi vi phạm trong đấu thầu xuất khẩu gạo, cho thấy một cách tiếp cận đa ngành và sâu rộng.

Song song với công tác thanh tra phòng ngừa, hoạt động điều tra và xử lý vi phạm cũng được đẩy mạnh quyết liệt, khẳng định rằng các cuộc kiểm tra không chỉ mang tính hình thức. Tổng số tiền phạt hành chính lên đến hơn 2,2 tỷ đồng đã được ban hành trong năm, đi kèm các biện pháp khắc phục hậu quả nghiêm khắc. 

Một trong những vụ việc nổi cộm nhất là bài học đắt giá về tập trung kinh tế từ thương vụ của Công ty TNHH MTV Hóa chất Đức Giang Lào Cai. Doanh nghiệp này đã không thực hiện nghĩa vụ thông báo cho cơ quan cạnh tranh khi mua lại 100% cổ phần của Công ty Cổ phần Phốt Pho 6, một hành vi vi phạm nghiêm trọng quy định của Luật Cạnh tranh. Hậu quả là một án phạt nghiêm khắc đã được đưa ra, với Hóa chất Đức Giang Lào Cai bị phạt trên 1,3 tỷ đồng và Phốt Pho 6 bị phạt 100 triệu đồng, trở thành lời cảnh tỉnh cho các doanh nghiệp trong quá trình thực hiện giao dịch M&A.

Trong lĩnh vực cạnh tranh không lành mạnh, vụ việc của Công ty TNHH Điện máy Aqua Việt Nam là một ví dụ điển hình về việc xử lý quảng cáo gây nhầm lẫn. Công ty này đã đưa ra những thông tin chưa chính xác về tính năng "diệt khuẩn 99.9%" của tủ lạnh và khả năng "tiết kiệm đến 63%" của máy điều hòa. UBCTQG kết luận hành vi này nhằm mục đích lôi kéo khách hàng một cách không chính đáng, ra quyết định xử phạt 200 triệu đồng và buộc công ty phải cải chính công khai thông tin sai lệch trên website của mình.

Không chỉ xử lý các vụ việc đã xảy ra, UBCTQG còn thể hiện vai trò chủ động trong việc giám sát thị trường. Trong năm 2024, cơ quan này đã xem xét, xác minh dấu hiệu vi phạm pháp luật cạnh tranh của 30 trường hợp dựa trên thông tin phản ánh, khiếu nại và tự rà soát, trong đó: 10 trường hợp về hành vi hạn chế cạnh tranh, 17 trường hợp về hành vi cạnh tranh không lành mạnh, 3 trường hợp về vi phạm quy định tập trung kinh tế.

UBCTQG cũng đã tiến hành rà soát, nghiên cứu thực trạng cạnh tranh trong hàng loạt ngành, lĩnh vực quan trọng khác như dược phẩm, sữa công thức, vận tải hàng không, xe máy... nhằm đánh giá nguy cơ và phát hiện sớm các dấu hiệu vi phạm.

Có thể thấy, năm 2024 là một năm đầy bận rộn nhưng hiệu quả của UBCTQG. Những hoạt động thanh tra, kiểm tra và xử phạt quyết liệt đã và đang góp phần làm trong sạch môi trường kinh doanh, bảo vệ quyền lợi chính đáng của các doanh nghiệp làm ăn chân chính và của người tiêu dùng, hướng tới một thị trường cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng và bền vững.