Đặt phụ nữ làm trung tâm phát triển kinh tế bền vững

*Những mô hình tiêu biểu

Thực tiễn triển khai các chương trình hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế tại Đắk Lắk cho thấy, khi được tiếp cận vốn, kiến thức và kết nối thị trường, phụ nữ hoàn toàn có thể tổ chức sản xuất hiệu quả, phù hợp với điều kiện từng địa bàn, từng cộng đồng.

Chị Niê Ayua Nga, người dân tộc Vân Kiều, ở buôn Ta Rau, xã Ea Phê (tỉnh Đắk Lắk) được Hội Liên hiệp Phụ nữ xã hỗ trợ 20 triệu đồng vốn khởi nghiệp từ tháng 8/2025 để đầu tư chăm sóc 4 sào cà phê của gia đình. Theo chị Niê Ayua Nga, nguồn vốn hỗ trợ đã giúp gia đình giảm bớt áp lực vay mượn chi phí đầu vào, nhờ đó chị chủ động mua phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và cây giống để đầu tư cho vườn cây. Đến nay, vườn cà phê khoảng 350 cây, trồng được 3 năm, đã bắt đầu cho thu hoạch vụ đầu tiên, sản lượng dự kiến đạt gần 2 tấn. Từ kết quả bước đầu, chị Niê Ayua Nga mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ để mở rộng chăn nuôi, đa dạng hóa sinh kế để từng bước nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống.

Hợp tác xã Dệt thổ cẩm Tơng Bông (phường Ea Kao, tỉnh Đắk Lắk), do bà H’Yam Bkrông, người dân tộc Ê Đê làm chủ nhiệm, là một điển hình tiêu biểu trong phong trào khởi nghiệp gắn với bảo tồn nghề truyền thống. Bà H’Yam Bkrông chia sẻ, Hợp tác xã được thành lập từ năm 2003 với 10 thành viên ban đầu. Trải qua nhiều khó khăn, Hợp tác xã từng bước phát triển, không ngừng đổi mới mẫu mã, nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường tiêu thụ. Đến nay, Hợp tác xã có 45 thành viên nữ, tạo việc làm ổn định với thu nhập bình quân hơn 4 triệu đồng/người/tháng, đồng thời giải quyết việc làm thời vụ cho khoảng 100 phụ nữ địa phương. Các sản phẩm thổ cẩm của Hợp tác xã đã có mặt tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước, góp phần giúp nhiều hội viên thoát nghèo bền vững, ổn định cuộc sống.

Trong khi đó, tại xã Ô Loan, Hợp tác xã Du lịch Hòn Yến được thành lập từ tháng 9/2024 với 45 thành viên là ngư dân địa phương đã mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho cộng đồng ven biển. Bà Nguyễn Thị Phấn, Giám đốc Hợp tác xã cho biết, trên nền tảng danh thắng quốc gia Hòn Yến, Hợp tác xã tổ chức các tour trải nghiệm bằng thuyền thúng, kết nối làng nghề truyền thống, sơ chế tổ yến, sản xuất nước mắm, trình diễn văn hóa bài chòi. Đây là mô hình du lịch cộng đồng vừa tạo thêm thu nhập cho người dân, vừa góp phần bảo vệ rạn san hô và gìn giữ các giá trị văn hóa biển. Sau sáp nhập, Hợp tác xã mong muốn tiếp tục được hỗ trợ kết nối với các doanh nghiệp lữ hành phía Tây Đắk Lắk để mở rộng thị trường, thu hút du khách, bà Phấn thông tin.

Phụ nữ khởi nghiệp không chỉ là khẩu hiệu, mà đã trở thành phong trào, lan tỏa rộng khắp với hàng trăm ý tưởng được ươm mầm. Nhiều mô hình khởi nghiệp đã mạnh dạn ứng dụng công nghệ số, xây dựng thương hiệu, đưa sản phẩm đặc sản Tây Nguyên vươn ra thị trường quốc tế. Không ít mô hình do phụ nữ dân tộc thiểu số làm chủ đã vươn lên thành công, tạo việc làm, bảo tồn văn hóa bản địa. Những điển hình trên góp phần khẳng định, phụ nữ Đắk Lắk không chỉ giữ vai trò là người “giữ lửa”, mà còn là biểu tượng của khát vọng đổi mới.

* Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp

Thực hiện Đề án 939 của Chính phủ về “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp” giai đoạn 2017–2025, các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ trong tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, tạo nền tảng vững chắc cho phong trào phụ nữ khởi nghiệp. Toàn tỉnh đã tổ chức hàng trăm lớp tập huấn, diễn đàn, hoạt động kết nối kinh doanh; hỗ trợ hơn 4.700 phụ nữ khởi sự kinh doanh và khởi nghiệp; 49.000 lượt phụ nữ được vay vốn ưu đãi với tổng số tiền trên 57 tỷ đồng. Đến nay, 35 hợp tác xã và 49 tổ hợp tác do phụ nữ quản lý được thành lập; hơn 700 ý tưởng, dự án khởi nghiệp được ươm mầm, trong đó 113 dự án đạt giải cấp tỉnh và Trung ương, đặc biệt có một dự án giành giải nhất toàn quốc năm 2023.

Tiêu biểu là Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Nhất Tâm (xã Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk) do bà Nguyễn Hồng Thương làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc. Sau khi đoạt giải nhất tại Chương trình phụ nữ khởi nghiệp cấp tỉnh năm 2023, Hợp tác xã được Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh hỗ trợ vốn, tư vấn và kết nối thị trường. Sau ba năm hoạt động, Hợp tác xã đã có sản phẩm đạt OCOP 3 sao và đang định hướng phát triển du lịch cộng đồng gắn với cây ca cao, từng bước nâng cao giá trị sản phẩm, tạo thêm việc làm cho lao động địa phương.

Theo bà Nguyễn Thị Hồng Thái, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Đắk Lắk, năm 2025 đánh dấu việc tổng kết Đề án 939 tại cả hai địa phương Phú Yên và Đắk Lắk cũ. Tuy nhiên, hoạt động hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp sẽ tiếp tục được đẩy mạnh trong giai đoạn mới theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2026–2035, với các nhóm nội dung, giải pháp trọng tâm mở ra một giai đoạn mới, tạo môi trường và điều kiện thuận lợi, mở rộng cơ hội khởi nghiệp, tiếp tục khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và khả năng thích ứng của phụ nữ Đắk Lắk trong kỷ nguyên số.

Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Trần Doãn Tới cho biết, bước sang nhiệm kỳ mới, phong trào phụ nữ khởi nghiệp càng có vai trò đặc biệt quan trọng. Thời gian tới, các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ cần tập trung hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, đặc biệt là phụ nữ nông thôn, dân tộc thiểu số và tôn giáo; đặt phụ nữ làm trung tâm phát triển kinh tế bền vững, gắn với chuyển đổi số, nông thôn mới và hội nhập quốc tế; hỗ trợ vốn, tư vấn pháp lý, tổ chức các cuộc thi khởi nghiệp để phụ nữ có cơ hội thể hiện bản lĩnh, hiện thực hóa ý tưởng khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp...

Trong bối cảnh Đắk Lắk đang tái cấu trúc không gian phát triển, đẩy mạnh phát triển xanh, kinh tế số, nông nghiệp công nghệ cao, việc phát huy vai trò của phụ nữ càng có ý nghĩa. Khi được trao cơ hội, hỗ trợ đúng, phụ nữ không chỉ tự tạo sinh kế, nâng cao đời sống cho gia đình mà còn góp phần hình thành những mô hình kinh tế bền vững, mang đậm bản sắc địa phương. Từ đó, phong trào phụ nữ khởi nghiệp tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ, trở thành động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế Đắk Lắk phát triển trong giai đoạn mới./.

Nguyên Dung