10 tháng, xuất khẩu tôm hùm Việt Nam đạt kỷ lục 712 triệu USD

Mặt hàng tôm tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt

Trong 10 tháng đầu năm nay, mặt hàng tôm tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt khi mang về hơn 3,9 tỷ USD. Trong đó riêng tôm hùm, số liệu thống kê của Cục Hải quan cho thấy, xuất khẩu tôm hùm tiếp tục bùng nổ trong tháng 10, đạt 93 triệu USD, tăng 75% so với cùng kỳ năm ngoái.

Lũy kế 10 tháng năm 2025, loại hải sản "đắt đỏ" này trở thành tâm điểm khi thu về 712 triệu USD, tăng vọt 135% so với cùng kỳ 2024 - mức tăng hiếm có đối với một nhóm thủy sản đơn lẻ. Trong đó, tôm hùm xanh vẫn giữ vai trò chủ lực khi chiếm tới 98% tổng kim ngạch xuất khẩu, đạt 700 triệu USD và tăng 141% sau 10 tháng. 

Cá tra - nhóm hàng chủ lực thứ hai - đạt 1,8 tỷ USD, trong khi cá rô phi ghi nhận mức tăng trưởng nổi bật 220%, đạt 62 triệu USD, nhờ nhu cầu cải thiện tại Mỹ và châu Âu.

VASEP cho biết mức tăng đột biến này đến từ nhu cầu lớn tại Trung Quốc (bao gồm thị trường Hong Kong), đặc biệt trong phân khúc tiêu thụ tôm sống. Đặc biệt, người tiêu dùng Trung Quốc đang dịch chuyển mạnh sang tôm hùm xanh - phân khúc mà Việt Nam có nguồn cung dồi dào. Chính điều này đã góp phần đưa kim ngạch xuất khẩu tôm hùm của Việt Nam tăng mạnh.

Chỉ trong 10 tháng, xuất khẩu tôm hùm sang thị trường tỷ dân này chiếm đến 702 triệu USD, tăng 135% so với cùng kỳ năm 2024 và chiếm tới 98,6% kim ngạch xuất khẩu của ngành. Đây cũng là năm thứ ba liên tiếp xuất khẩu tôm hùm sang thị trường Trung Quốc bùng nổ.

Trước đó, năm 2023 kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này sang Trung Quốc đạt 141 triệu USD và năm 2024 tăng lên 404 triệu USD.

Ngược lại, Việt Nam nổi lên như nguồn cung hưởng lợi nhất khi Trung Quốc đẩy mạnh mua tôm hùm. Quốc gia tỷ dân này đã nhập hơn 17.365 tấn tôm hùm Việt Nam, gấp gần ba lần cùng kỳ và đạt giá trị 556 triệu USD.

Nhu cầu của thị trường Trung Quốc dự báo duy trì ở mức cao

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), thuế quan là yếu tố quyết định tôm hùm của nước ta có giá cạnh tranh hơn hàng Canada và Mỹ. Cùng với đó, do khoảng cách địa lý gần mang lại lợi thế lớn trong vận chuyển hàng sống, giúp giảm hao hụt và chi phí. Chuyên gia của VASEP nhận định, xuất khẩu tôm hùm của nước ta sang Trung Quốc sẽ tiếp tục thuận lợi trong những tháng cuối năm và giai đoạn chuẩn bị Tết Nguyên đán. Nhu cầu của thị trường này được dự báo duy trì ở mức cao.

Tuy vậy, những cảnh báo từ phía Trung Quốc về siết chặt thủ tục kiểm nghiệm, cùng với yêu cầu cao hơn về truy xuất nguồn gốc, có thể tạo ra những điểm nghẽn. Nếu quy định mới được triển khai mạnh, thời gian kiểm tra kéo dài hoặc chi phí tăng, xuất khẩu tôm hùm có thể bị ảnh hưởng ngay lập tức.

Trong khi đó, một thuận lợi nữa khi xuất khẩu sang Nhật Bản tiếp tục phục hồi, đạt gần 1,45 tỷ USD, tăng nhờ tiêu thụ mạnh các sản phẩm tôm, mực và cua thanh trùng.

Xuất khẩu sang EU đạt 985 triệu USD, hưởng lợi nhờ việc khối này nới lỏng một số rào cản kỹ thuật. Hàn Quốc duy trì mức tăng hai con số, đạt 725 triệu USD, chủ yếu nhờ nhu cầu cao đối với mực, bạch tuộc và surimi. Các nước thuộc CPTPP, gồm Canada, Australia và Nhật Bản, tiếp tục là nhóm thị trường tăng trưởng nhanh nhất nhờ ưu đãi thuế quan.

Với những kết quả khả quan trên, VASEP dự báo bên cạnh triển vọng cho năm tới, ngành thủy sản bước vào năm 2026 vẫn sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức. Trong đó, đáng chú ý là nguy cơ kéo dài của thuế đối ứng tại Mỹ, việc Mỹ áp dụng MMPA, khả năng EU duy trì thẻ vàng IUU, cùng cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ như Ấn Độ, Ecuador và Indonesia.

Vì thế, để duy trì tăng trưởng dài hạn, doanh nghiệp Việt Nam cần đẩy mạnh tái cơ cấu thị trường, phát triển sản phẩm giá trị gia tăng, tăng đầu tư công nghệ chế biến, và đáp ứng chuẩn bền vững ngày càng khắt khe từ thị trường quốc tế.