Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025: Con đường để đạt tăng trưởng cao đi đôi với phát triển bền vững

Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025, triển vọng 2026 thu hút hơn 500 đại biểu tham dự trực tiếp và hơn 1.000 đại biểu trực tuyến tại 34 điểm cầu trên cả nước.

Trong phiên thảo luận sáng, Diễn đàn diễn ra với hai phiên thảo luận chuyên đề: Phiên chuyên đề 1 về Tài chính - Ngân hàng với chủ đề "Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2026-2030"; Phiên chuyên đề 2 về Kinh tế tuần hoàn với chủ đề "Thúc đẩy chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cao và phát triển bền vững".

* Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính

Tại Phiên chuyên đề 1 về Tài chính - Ngân hàng, các đại biểu tập trung thảo luận về các giải pháp nhằm huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính, hướng tới mục tiêu tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2026–2030. Huy động và phân bổ hiệu quả nguồn lực tài chính được xác định là điều kiện then chốt để Việt Nam hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn này.

Phát biểu khai mạc phiên chuyên đề, ông Phạm Thanh Hà – Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhấn mạnh, Đảng và Nhà nước đã xác định mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt tối thiểu 8% trong năm 2025 và hướng tới mức tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026–2030. Theo Phó Thống đốc, đây là nền tảng quan trọng để Việt Nam vươn lên nhóm quốc gia có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và tiến tới mục tiêu trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045.

Ông Phạm Thanh Hà nêu vấn đề: một trong những bài toán có ý nghĩa quyết định đối với mục tiêu tăng trưởng cao là bảo đảm nguồn vốn đủ lớn cho nền kinh tế, đồng thời sử dụng hiệu quả để thúc đẩy mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học và đổi mới sáng tạo.

Phó Thống đốc khẳng định, để hiện thực hóa khát vọng đó, nền kinh tế không chỉ cần duy trì tốc độ tăng trưởng cao trong thời gian dài mà còn phải bảo đảm tính ổn định và bền vững; đồng thời chỉ rõ, việc huy động nguồn lực về vốn đảm bảo đủ lớn, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, thúc đẩy nền kinh tế vận hành theo mô hình tăng trưởng mới dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là một trong những nhiệm vụ quan trọng, có tầm ảnh hưởng quyết định đến mục tiêu tăng trưởng hai con số.

Ở góc độ quản lý tài chính – ngân sách, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung khẳng định: với phương châm lấy nội lực làm chiến lược lâu dài, ngoại lực là yếu tố quan trọng, thường xuyên và mang tính đột phá, việc huy động đủ vốn là nhiệm vụ lớn, song phân bổ đúng trọng tâm, sử dụng hiệu quả và minh bạch để tạo ra giá trị gia tăng cao còn quan trọng hơn, cần được đặt lên hàng đầu.

Theo Thứ trưởng, mô hình tăng trưởng hiện tại dựa nhiều vào vốn giá rẻ, lao động giá rẻ và gia công đang dần bộc lộ những giới hạn, đặt ra yêu cầu tổng vốn đầu tư toàn xã hội cần được mở rộng mạnh mẽ.

Thứ trưởng Đỗ Thành Trung cũng cho rằng, chính sách tài khóa cần tiếp tục đóng vai trò kiến tạo tăng trưởng dài hạn, được điều hành chủ động, bền vững và có trọng tâm, ưu tiên cơ cấu chi ngân sách nhà nước cho đầu tư phát triển và bảo đảm an sinh xã hội.

Tại phiên thảo luận, Tiến sĩ Cấn Văn Lực – Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV và là thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ đã trình bày tham luận về giải pháp đột phá huy động tài lực cho tăng trưởng cao giai đoạn 2026–2030. Ông chỉ ra rằng mô hình phát triển trong giai đoạn tới cần chuyển dịch từ dựa nhiều vào vốn và lao động sang dựa nhiều hơn vào “khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và năng suất (TFP)”.

Các ý kiến phát biểu tại phiên thảo luận cho rằng, thị trường vốn cần tiếp tục được củng cố và phát triển để trở thành kênh huy động nguồn lực trung và dài hạn chủ yếu cho nền kinh tế, nhằm giảm áp lực lên hệ thống tín dụng ngân hàng, đồng thời nâng cao tính minh bạch và an toàn. Việc tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ được xem là yếu tố then chốt nhằm vừa bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, vừa hỗ trợ tăng trưởng cao trong bối cảnh rủi ro ngày càng gia tăng. Bên cạnh đó, việc cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh, cùng với cải cách thể chế và xây dựng môi trường pháp lý minh bạch, ổn định, được xác định là giải pháp nền tảng, có tính quyết định để thu hút và giữ chân các nguồn lực tài chính dài hạn và chất lượng cao.

*Con đường để phát triển bền vững

Trong Phiên thảo luận chuyên đề 2 về Kinh tế tuần hoàn với chủ đề “Thúc đẩy chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cao và phát triển bền vững”, ông Phạm Đại Dương, Phó trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nhấn mạnh, để hiện thực hóa các mục tiêu phát triển chiến lược, Việt Nam cần một cú hích đổi mới mạnh mẽ về mô hình tăng trưởng. Ông Phạm Đại Dương cho biết, mô hình tăng trưởng mới này phải bảo đảm tính bền vững, toàn diện và bao trùm, không chỉ tập trung vào tốc độ mà còn nhấn mạnh đến chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh. Trọng tâm của mô hình là các chuyển đổi mang tính cách mạng, bao gồm chuyển đổi số để kiến tạo nền kinh tế số, xã hội số, và chuyển đổi xanh để phát triển hài hòa với thiên nhiên, thích ứng với biến đổi khí hậu, đồng thời thực hiện cam kết quốc tế mạnh mẽ, đặc biệt là mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.



Ông Phạm Đại Dương khẳng định, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh không phải là lựa chọn, mà là yêu cầu khách quan của thực tiễn phát triển. Hai quá trình này gắn kết chặt chẽ, bổ trợ lẫn nhau, tạo thành “chuyển đổi kép” – động lực tăng trưởng toàn cầu trong nhiều thập kỷ tới. Phó trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương cũng chỉ rõ, kinh tế tuần hoàn với vai trò là động lực quan trọng của chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số, gắn liền với phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đã được xác định là trụ cột chiến lược của mô hình tăng trưởng mới.

Từ góc độ quản lý nhà nước, ông Lê Công Thành, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường thông tin Việt Nam đã xây dựng được hệ thống định hướng và hành lang pháp lý khá toàn diện cho phát triển kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn. Sự hợp nhất giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với Bộ Tài nguyên và Môi trường thể hiện định hướng chuyển đổi sang tư duy quản lý tổng hợp theo không gian sinh thái, gắn kết chặt chẽ giữa tài nguyên và khí hậu, tạo nền tảng quan trọng thúc đẩy mục tiêu phát triển kinh tế xanh bền vững.

Thứ trưởng Lê Công Thành cũng nhấn mạnh quá trình chuyển đổi xanh tại Việt Nam vẫn đối mặt không ít thách thức, khi nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân còn duy trì phương thức truyền thống, gặp khó khăn về vốn, công nghệ và năng lực quản trị, đồng thời các thị trường mới như thị trường carbon, tín chỉ đa dạng sinh học chưa vận hành đồng bộ...

Đánh giá từ góc độ quốc tế, bà Francesca Nardini, Phó trưởng Đại diện Thường trú Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam cho biết, các dự báo quốc tế cho thấy, kinh tế tuần hoàn có thể giúp Việt Nam giảm 30–34% chất thải đô thị, đồng thời cắt giảm 40–70% phát thải khí nhà kính trong giai đoạn 2030–2060, tạo thêm việc làm và giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên liệu thô. Bà Nardini cũng chia sẻ, UNDP khuyến nghị kinh tế tuần hoàn cần được triển khai thông qua các mô hình thí điểm để lượng hóa rủi ro và lợi ích trước khi nhân rộng.

Dẫn chứng từ thực tiễn địa phương, ông Cung Trọng Cường, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển thành phố Huế trình bày về mô hình thực tiễn triển khai kinh tế tuần hoàn của thành phố. Ông cho biết thành phố đã ban hành Kế hoạch triển khai Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn đến năm 2035 (Kế hoạch số 284/KH-UBND), hướng đến mục tiêu phát triển đô thị xanh, thông minh, giảm phát thải và sử dụng hiệu quả tài nguyên. Kế hoạch đặt ra các mốc cụ thể đến năm 2030 như tỷ trọng năng lượng tái tạo đạt từ 20% trở lên trên tổng năng lượng sơ cấp, 100% chất thải rắn sinh hoạt được thu gom và xử lý, và trên 60% nước thải đô thị được xử lý. Để đạt được mục tiêu này, Huế xác định 14 can thiệp kinh tế tuần hoàn ưu tiên trên 6 lĩnh vực, bao gồm xây dựng, thực phẩm và nông nghiệp, giao thông vận tải, quản lý rác thải, dệt may và du lịch.

Quá trình chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn được các chuyên gia tại Diễn đàn khẳng định là con đường duy nhất để Việt Nam đạt tăng trưởng cao đi đôi với phát triển bền vững trong kỷ nguyên số./.

Việt Đức