Những bài học kinh nghiệm của Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”

Biên đội Mig-21 rút kinh nghiệm sau trận bắn rơi F-4 yểm hộ cho các lực lượng đánh B-52, ngày 27-12-1972 _ Ảnh: qdnd.vn

Một là, quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng, chỉ thị, mệnh lệnh của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng cho mọi cán bộ, chiến sĩ và nhân dân, xây dựng, củng cố và tăng cường sức mạnh chính trị tinh thần, ý chí chiến đấu, dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.

Chiến thắng oanh liệt “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” đã góp phần minh chứng đường lối chính trị, học thuyết quân sự đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam và lãnh tụ Hồ Chí Minh kiệt xuất; chứng minh tài mưu lược của Bộ Chính trị Trung ương Đảng, Bộ thống soái tối cao của đất nước. Đó là sự kết hợp hài hòa giữa cách mạng và khoa học, giữa dám đánh và biết đánh, giữa ý chí kiên định, bản lĩnh vững vàng với năng lực chỉ huy, lãnh đạo tài tình của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng,giữa khí phách anh hùng và tài trí tuyệt vời của người chiến sĩ trên trận địa.

Sức mạnh chính trị tinh thần trước hết là biểu hiện tập trung ở tinh thần dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng. Đó là yếu tố tiên quyết, chỉ có dám đánh, quyết đánh thì chúng ta mới tìm ra được cách đánh. Ý chỉ dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng trở thành một lực lượng vật chất to lớn trong cuộc đấu trí, đấu lực quyết liệt với kẻ thù. Sức mạnh chính trị tinh thần được biểu hiện ở tinh thần vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, ác liệt, hy sinh; độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, đoàn kết hiệp đồng lập công tập thể; ở lòng tin, quyết tâm đánh thắng trận đầu, bắn rơi tại chỗ, bắt sống giặc lái, tạo niềm tin đánh bại hoàn toàn mọi âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù.

Hai là, không ngừng phát triển khoa học, nghệ thuật, kỹ thuật quân sự; bố trí, sử dụng các lực lượng hợp lý, sáng tạo, linh hoạt, phát huy hiệu quả tất cả các lực lượng, các loại vũ khí trang bị hiện có, tạo thành lưới lửa phòng không nhiều tầng, nhiều lớp, đánh địch ở mọi độ cao, mọi hướng.

Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" cũng chính là chiến thắng của nghệ thuật sử dụng lực lượng, bày binh, bố trận, cơ động tác chiến. Một trong những yếu tố tác động trực tiếp đến thành công của Chiến dịch, đó là, quân và dân ta đã xây dựng được một thế trận phòng không hết sức sáng tạo và độc đáo. Đó là thế trận phòng không “chân vạc", hình thành ba cụm phòng không Chiến dịch: Cụm phòng không Hà Nội, cụm phòng không Hải Phòng và cụm phòng không phía Bắc đường 1, Thái Nguyên. Trong từng thời điểm của Chiến dịch, ta đã chủ động chuyển hóa thế trận, điều chuyển vị trí chiến đấu một số đơn vị tên lửa, thay đổi sân bay cất cánh cho không quân ta đánh từ xa.

Trong chiến dịch, quân và dân Thủ đô Hà Nội, phối hợp chặt chẽ với thành phố Hải Phòng và một số tỉnh lân cận anh dũng, kiên cường chiến đấu. Phát huy lực lượng phòng không ba thứ quân, tạo nên hệ thống hoả lực phòng không rộng khắp, vừa tập trung hiệp đồng tiêu diệt lớn, vừa đồng thời đánh liên tục, tại chỗ, rộng khắp trên các địa bàn. Chúng ta đã phát huy được sức mạnh “Toàn dân tham gia bắn máy bay Mỹ. toàn dân tham gia bắt giặc lái Mỹ" và tạo nên một lưới lửa phòng không dày đặc, nhiều tầng, nhiều nấc, hoạt động nhịp nhàng, có thể đánh địch liên tục từ xa đến gần, đánh địch ở mọi tầng cao, đánh từ nhiều phía, đánh trực diện, đánh từ sau, từ bên sườn, gây cho địch lúng túng không thể cơ động tránh được lưới lửa phòng không, đảm bảo chiến đấu thắng lợi suốt toàn bộ chiến dịch.

Ba là, không ngừng nâng cao tinh thần cảnh giác, tỉnh táo và chủ động dự báo tình hình, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.

Trong suốt chiến dịch, công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao tinh thần cảnh giác, giữ vững tinh thần chiến đấu luôn được các cấp ủy đảng, tổ chức chỉ huy quan tâm đúng mức. Lúc tiêu diệt được nhiều máy bay địch cũng không kiêu, lúc hy sinh mất mát nhiều cũng không nản.Đồng thời thường xuyên nắm chắc âm mưu thủ đoạn của địch; nắm vững quy luật hoạt động, đường bay của máy bay trinh sát địch, ý đồ và hướng tiến công chủ yếu;số chất lượng các loại vũ khí trang bị mà địch sử dụng để có phương án tác chiến phù hợp, hiệu quả, phán đoán hướng bay vào của mỗi đợt tập kích để có phương án tác chiến phù hợp, hiệu quả. Đồng thời, nắm chắc lực lượng, tinh thần, khả năng chiến đấu của quân và dân ta để kịp thời động viên, xây dựng ý chí quyết tâm chiến đấu trong suốt chiến dịch.

Bốn là, huy động cao nhất sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, kết hợp với chủ động, tích cực vận động sự ủng hộ của bạn bè quốc tế và nhân loại tiến bộ, tạo thành sức mạnh tổng hợp trong sự nghiệp đấu tranh vì chính nghĩa.

Trong chiến dịch 12 ngày đêm tháng 12/1972, chúng ta đã rất thành công trong việc phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân, xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân, thế trận phòng không nhân dân, biểu hiện cho ý chí ngoan cường, dũng cảm, trí tuệ và sức sáng tạo của con người Việt Nam, của nghệ thuật quân sự Việt Nam độc đáo, với phương châm chiến lược "lấy it địch nhiều, lấy nhỏ đánh lớn" và thắng địch bằng "Lực, Thế, Thời, Mưu".

Đó là sức mạnh của Bộ đội PK-KQ nhân dân Việt Nam (lực lượng chủ lực trên mặt trận đối không của QĐNDVN). Trong thế trận đó, phải kể đến vai trò của: Bộ đội Ra đa; Bộ đội Không quân tiêm kích; Bộ đội Tên lửa Phòng không: Bộ đội Pháo Phòng không. Ngoài lực lượng chủ lực đó ra, lực lượng phòng không của bộ đội địa phương và dân quân tự vệ (nhất là Thủ đô Hà Nội, thành phố Hải phòng) là lực lượng tại chỗ rộng khắp, đánh máy bay địch bay thấp hoạt động tốp nhỏ, chiếc lẻ, trực tiếp bảo vệ các mục tiêu quan trọng của địa phương có vai trò quan trọng.

Đó là sức mạnh của sự kết hợp giữa sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại, tranh thủ sự giúp đỡ, ủng hộ của chính phủ và nhân dân các nước xã hội chủ nghĩa anh em; sự đồng tình, ủng hộ mạnh mẽ của phong trào giải phóng dân tộc, của các lực lượng cách mạng, dân chủ hoà bình và của nhân dân tiến bộ trên toàn thế giới, trong đó có nhân dân tiến bộ Mỹ...