Phát triển kết cấu hạ tầng chiến lược tạo nền tảng cho phát triển bền vững

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh. Ảnh: Hương Giang.

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nhấn mạnh, quán triệt tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Chính phủ xác định đầu tư xây dựng và phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt của nhiệm kỳ 2021–2025; vừa mang tính cấp bách nhằm phục hồi và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, vừa có ý nghĩa chiến lược lâu dài trong nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, tăng cường liên kết vùng và tạo nền tảng cho phát triển bền vững đất nước.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, với phương châm hành động “Đoàn kết – Dân chủ – Kỷ cương – Sáng tạo – Phát triển”, Chính phủ đã ban hành đồng bộ các nghị quyết, chương trình hành động; huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; phát huy tinh thần đổi mới, quyết tâm cao, hành động quyết liệt trong tổ chức thực hiện ba đột phá chiến lược. Trong đó, phát triển kết cấu hạ tầng chiến lược được triển khai với tinh thần trách nhiệm cao, bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả theo đúng quan điểm, định hướng của Đảng, Quốc hội và Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Trong bối cảnh nhiệm kỳ diễn ra với nhiều khó khăn, thách thức chưa từng có, công tác đầu tư xây dựng và phát triển kết cấu hạ tầng vẫn đạt được những kết quả quan trọng, tạo chuyển biến rõ nét về diện mạo hạ tầng quốc gia, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2021–2025 và tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn phát triển tiếp theo.

Dấu ấn nổi bật từ các công trình, dự án hạ tầng chiến lược

Trong nhiệm kỳ 2021–2025, kết cấu hạ tầng giao thông ghi nhận bước phát triển nổi bật, đặc biệt trong lĩnh vực đường bộ cao tốc. Tính đến ngày 19/12/2025, cả nước đã hoàn thành, thông xe kỹ thuật 3.188 km tuyến chính cao tốc, cùng 325 km nút giao và đường dẫn, vượt mục tiêu Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm. Riêng giai đoạn 2021–2025, đã hoàn thành 2.025 km đường cao tốc, gấp gần 2 lần tổng số km đường cao tốc được xây dựng trong 20 năm trước đó. Đặc biệt, toàn tuyến cao tốc Bắc – Nam từ Cao Bằng đến Cà Mau đã được thông xe kỹ thuật, hình thành trục giao thông chiến lược xuyên suốt đất nước.

Song song với cao tốc, 1.586 km quốc lộ và 1.701 km đường ven biển đã được hoàn thành, góp phần tăng cường kết nối liên vùng, liên tỉnh. Riêng năm 2025, hoàn thành thêm 1.491 km cao tốc, 456 km quốc lộ, 251 km đường ven biển, đồng thời tiếp tục triển khai các dự án mới như Cà Mau – Cái Nước, Quy Nhơn – Pleiku, Tân Phú – Bảo Lộc, Đất Mũi – Cảng Hòn Khoai.

Trong lĩnh vực hàng không, nhiều cảng hàng không trọng điểm được đầu tư, nâng cấp như Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Phú Bài, Điện Biên; Cảng Hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 cơ bản hoàn thành và đón chuyến bay kỹ thuật đầu tiên, nâng tổng công suất toàn mạng lên 155 triệu hành khách/năm, tăng 1,6 lần so với năm 2020.

Hạ tầng hàng hải tiếp tục được củng cố với việc đưa vào khai thác các dự án cảng biển Lạch Huyện, Cái Mép – Thị Vải, Sông Hậu, nâng năng lực hệ thống cảng lên 900 triệu tấn/năm; đồng thời khởi công các cảng chiến lược Hòn Khoai, Bãi Gốc, phục vụ phát triển kinh tế biển gắn với quốc phòng, an ninh.

Trong lĩnh vực đường sắt, nhiều vướng mắc kéo dài được tháo gỡ, đưa vào khai thác các tuyến đường sắt đô thị Bến Thành – Suối Tiên, Cát Linh – Hà Đông, đoạn trên cao tuyến Nhổn – ga Hà Nội; cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Bắc – Nam đoạn Vinh – Nha Trang, Nha Trang – TP. Hồ Chí Minh. Các thủ tục để khởi công tuyến Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng và một số tuyến đô thị mới đã được hoàn thiện, tạo tiền đề triển khai trong giai đoạn tiếp theo.

Hạ tầng dân dụng, an sinh xã hội và các công trình động lực

Ở lĩnh vực xây dựng dân dụng và an sinh xã hội, tỷ lệ đô thị hóa đạt 45%; tỷ lệ dân cư đô thị được cấp nước sạch đạt 94%; diện tích nhà ở bình quân đạt 30 m² sàn/người. Đặc biệt, cả nước đã triển khai 698 dự án nhà ở xã hội với hơn 637.000 căn, trong đó riêng năm 2025 hoàn thành vượt kế hoạch; đồng thời xóa bỏ hơn 334.200 căn nhà tạm, nhà dột nát, hoàn thành sớm nhiều năm so với mục tiêu đề ra.

Bên cạnh đó, nhiều công trình quy mô lớn, mang tính biểu tượng được hoàn thành như Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia; các dự án năng lượng trọng điểm gồm đường dây 500 kV mạch 3, mạch 4, Nhà máy điện Nhơn Trạch 3, Nhơn Trạch 4, góp phần quan trọng bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Với hàng trăm dự án được khởi công, khánh thành, thông xe trong nhiệm kỳ, trong đó riêng năm 2025 có 564 công trình với tổng vốn đầu tư trên 5,14 triệu tỷ đồng, kết cấu hạ tầng đã trở thành điểm sáng trong bức tranh phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2021–2025.

Phát huy những kết quả đã đạt được, trong thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục đóng vai trò trung tâm kiến tạo, đồng hành và bảo đảm các điều kiện thuận lợi nhất để các dự án được triển khai đồng bộ, hiệu quả, đúng tiến độ, qua đó thực hiện thắng lợi các mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng đề ra. Trọng tâm là phát triển kết cấu hạ tầng chiến lược, phấn đấu đạt 5.000 km đường bộ cao tốc, hoàn thành tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng vào năm 2030; tiếp tục đầu tư các cảng biển, cảng hàng không lớn; triển khai đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, hệ thống đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, các tuyến đường sắt địa phương và các cảng biển trung chuyển quốc tế; đồng thời nghiên cứu, xây dựng nhà máy điện hạt nhân với quy mô phù hợp, công nghệ tiên tiến, bảo đảm an toàn.

Với sự đồng hành và quyết tâm chính trị cao, sự thống nhất hành động của cả hệ thống chính trị cùng sự đồng tình, ủng hộ của Nhân dân, việc phát triển kết cấu hạ tầng được kỳ vọng sẽ tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế – xã hội, hướng tới mục tiêu tăng trưởng cao, bền vững theo Nghị quyết của Đảng và Nhà nước.