Hoàn thiện thể chế, tạo đột phá cho nông nghiệp Điện Biên phát triển bền vững
Từ định hướng thống nhất của Trung ương đến yêu cầu thực tiễn tại địa phương, Điện Biên xác định hoàn thiện thể chế, chính sách và nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện là nhiệm vụ then chốt để phát triển nông nghiệp bền vững, khai thác tốt tiềm năng và lợi thế của tỉnh.
Diện tích trồng cây mắc-ca tại xã Tuần Giáo. Ảnh: TTXVN
Những năm qua, sự hoàn thiện trong hệ thống cơ chế, chính sách của Trung ương về nông nghiệp đã mở ra nhiều thuận lợi cho các địa phương. Vận dụng tinh thần đó, Điện Biên triển khai Nghị quyết 09-NQ/TU và đạt kết quả tích cực: Tăng trưởng nông, lâm nghiệp, thủy sản bình quân 4,1%/năm; trên 15.000 ha cà phê và mắc ca được trồng mới; 287 dự án liên kết được triển khai; thu nhập bình quân đạt 41,4 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 17,66%. Những con số này phản ánh nỗ lực lớn của tỉnh trong tận dụng cơ chế hỗ trợ và khai thác lợi thế.
Tuy nhiên, quá trình triển khai cũng bộc lộ nhiều hạn chế, từ sự thiếu thống nhất giữa các luật chuyên ngành đến việc phân cấp, phân quyền chưa rõ ràng; chính sách hỗ trợ vùng sâu, vùng xa chưa thật sự ổn định; khoa học – công nghệ còn ứng dụng hạn chế; liên kết chuỗi giá trị thiếu bền vững. Nhìn nhận thẳng thắn, ông Nguyễn Văn Đoạt, Phó Bí thư Đảng ủy UBND tỉnh, nhấn mạnh: “Những tồn tại này đòi hỏi phải có giải pháp đồng bộ, căn cơ hơn nhằm tháo gỡ khó khăn, phát huy tiềm năng, lợi thế để phát triển nông nghiệp bền vững trong thời gian tới.”
Theo ông Đoạt, bài học quan trọng rút ra là phải bảo đảm sự thống nhất trong chỉ đạo, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa và gắn với chuỗi giá trị. Ông khẳng định: “Chính quyền giữ vai trò kiến tạo, dẫn dắt thông qua việc ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp.”
Trên tinh thần đó, Đảng ủy UBND tỉnh thống nhất cao với các mục tiêu, định hướng phát triển trong giai đoạn tới, từ cơ cấu lại nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững, đến mở rộng vùng sản xuất hàng hóa, ưu tiên phát triển cây mắc ca, cà phê, nghiên cứu giống mới, bảo tồn giống bản địa và thực hiện các mục tiêu về tăng trưởng, nông thôn mới, tỷ lệ che phủ rừng theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh.
Ông Nguyễn Văn Đoạt, Phó Bí thư Đảng ủy UBND tỉnh Điện Biên. Ảnh: CTV
Xác định thể chế là nền tảng quan trọng nhất trong bốn trụ cột thể chế – công nghệ – hạ tầng – nhân lực, Đảng ủy UBND tỉnh tập trung hoàn thiện hệ thống văn bản, chính sách đặc thù nhằm cụ thể hóa quy định của Trung ương theo hướng thống nhất, minh bạch và khả thi. Chính sách sẽ ưu tiên phát triển sản phẩm chủ lực như lúa chất lượng cao, cà phê, mắc ca, cây ăn quả; mở rộng nông nghiệp hữu cơ, sinh thái gắn với du lịch cộng đồng và sản phẩm OCOP; hỗ trợ giống, vật tư, chuyển giao kỹ thuật, chứng nhận chất lượng, xây dựng thương hiệu và xúc tiến thương mại, giúp hình thành chuỗi liên kết bền vững.
Cùng với đó, tỉnh đẩy mạnh ứng dụng khoa học – công nghệ, chuyển đổi số, nghiên cứu giống mới và chế biến sâu để nâng cao giá trị nông sản. Việc này không chỉ cải thiện năng suất mà còn tạo nền tảng cho phát triển lâu dài.
Trong tổ chức thực thi, tỉnh quán triệt tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, đề xuất phân cấp mạnh hơn cho cấp xã trong quản lý đất đai, lâm nghiệp, thủy lợi và hỗ trợ sản xuất. Phân cấp sẽ giúp cơ sở chủ động hơn, triển khai nhanh và sát thực tiễn hơn.
Tỉnh cũng xác định nông dân, hợp tác xã (HTX) và doanh nghiệp là trung tâm của chính sách. Vì vậy, việc phát triển nguồn nhân lực nông thôn được chú trọng, nhất là đối với nông dân trẻ, nông dân tri thức và đội ngũ quản lý HTX, doanh nghiệp nông nghiệp. Đồng thời, tỉnh sẽ khuyến khích mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, tăng cường cơ chế hỗ trợ HTX ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số và kết nối doanh nghiệp – nhà máy – HTX.
Bên cạnh các chính sách và mô hình triển khai, tỉnh đặc biệt chú trọng huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực. Ngoài vốn ngân sách Trung ương và địa phương, Điện Biên chủ động lồng ghép các chương trình mục tiêu, đồng thời thu hút nguồn lực xã hội hóa để đầu tư cho các công trình then chốt như thủy lợi đa mục tiêu, giao thông kết nối vùng sản xuất, hệ thống chế biến và bảo quản nông sản.
Một yếu tố quan trọng khác là tăng cường giám sát, đánh giá chính sách nhằm kịp thời phát hiện bất cập, điều chỉnh phù hợp và đảm bảo hỗ trợ đến đúng đối tượng. Tỉnh sẽ mở rộng cơ chế phản hồi hai chiều, lắng nghe ý kiến của nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp để chính sách thực sự “đi vào cuộc sống” và phát huy hiệu quả.
Cùng với nỗ lực nội tại, Điện Biên kiến nghị Trung ương hoàn thiện cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nhất là tại vùng sâu, vùng xa; điều chỉnh phân bổ vốn đầu tư công theo hướng ưu tiên địa phương khó khăn; và tiếp tục triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026 – 2030 với mức phân cấp mạnh hơn cho địa phương, tạo tính chủ động trong điều hành và sử dụng nguồn lực.
Khẳng định quyết tâm của tỉnh, Phó Bí thư Đảng ủy UBND tỉnh Điện Biên Nguyễn Văn Đoạt bày tỏ tin tưởng: “Hoàn thiện thể chế, chính sách phát triển nông nghiệp thống nhất từ Trung ương đến địa phương là động lực để Điện Biên khơi dậy tiềm năng, phát huy lợi thế, vượt qua thách thức.” Với sự đồng lòng của các cấp, ngành và Nhân dân các dân tộc, Điện Biên hướng tới một nền nông nghiệp hiệu quả, bền vững, đóng góp thiết thực vào phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh và khu vực Tây Bắc.
