Các yếu tố đảm bảo ổn định lãi suất và hiệu quả chính sách năm 2022
Về bản chất, lãi suất là “ giá cả”, phản ánh cung cầu vốn trên thị trường tiền tệ, thị trường tài chính trong nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, lãi suất là một trong công cụ điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương (NHTW), của mọi quốc gia trên thế giới. Chính vì lẽ đó, lãi suất chịu tác động ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố và gắn với thực hiện nhiệm vụ của NHTW trong từng thời kỳ cũng như từng năm theo kế hoạch phát triển kinh tế đất nước.
Trong bối cảnh khi thanh khoản của hệ thống ngân hàng ổn định và luôn được đảm bảo như hiện nay, cùng với tốc độ tăng trưởng nguồn vốn huy động phù hợp với tốc độ tăng trưởng tín dụng, là những yếu tố cơ sở đảm bảo cho lãi suất diễn biến phù hợp theo cung cầu vốn trên thị trường, không có biến động mang tính bất thường. Bên cạnh đó, với chính sách tiền tệ tín dụng và lãi suất của NHTW điều hành theo hướng đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định tiền tệ, kìm giữ lạm phát và hỗ trợ phục hồi tăng trưởng kinh tế trong năm 2022, lãi suất sẽ tiếp tục ổn định và diễn biến phù hợp theo định hướng điều hành của NHTW. Đánh giá này gắn liền với các yếu tố quan trọng sau:
Thứ nhất, thanh khoản của hệ thống ngân hàng tiếp tục ổn định; hoạt động của các tổ chức tín dụng an toàn và hiệu quả. Trong đó, các chỉ số về an toàn hoạt động ngân hàng như hệ số an toàn vốn, tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn, nợ xấu và trích lập dự phòng rủi ro được đảm bảo thực hiện theo đúng quy định của NHTW. Đây là yếu tố quan trọng nhất và tác động tích cực đến lãi suất, đến hiệu quả điều hành chính sách tiền tệ, chính sách lãi suất của NHTW.
Khi yếu tố này được đảm bảo, những tác động từ cạnh tranh không lành mạnh về lãi suất để thu hút khách hàng, nếu có; việc tăng lãi suất cục bộ … sẽ không ảnh hưởng nhiều đến mặt bằng chung của lãi suất, cũng như không làm xuất hiện cuộc đua lãi suất thường xảy ra vào những thời kỳ kinh tế vĩ mô gặp khó khăn.
Thứ hai, huy động vốn của các tổ chức tín dụng vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng, đảm bảo đáp ứng nguồn vốn cho tăng trưởng tín dụng. Riêng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, huy động vốn trong năm 2021 đạt quy mô trên 3,1 triệu tỷ đồng, tăng 8,1%. Đặt trong mối liên hệ giữa tăng trưởng tín dụng và hệ số sử dụng vốn, tăng trưởng nguồn vốn trên địa bàn vẫn đảm bảo đáp ứng nhu cầu vốn cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh để duy trì, phục hồi và phát triển. Vốn ngân hàng đáp ứng nhu cầu vốn cho chương trình phục hồi kinh tế của thành phố năm 2022.
Thứ ba, tăng trưởng tín dụng theo định hướng của NHTW, với 2 định hướng cơ bản là tập trung vốn cho phục hồi, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và tập trung vốn cho lĩnh vực sản xuất kinh doanh. Ở góc độ chính sách, điều này vừa có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu chính sách tiền tệ, đồng thời sẽ giúp phát huy hiệu quả tín dụng, đảm bảo an toàn tín dụng, đáp ứng nhu cầu vốn cho phục hồi và tăng trưởng kinh tế, định hướng dòng vốn tín dụng đến “ đúng địa chỉ”, góp phần phát huy hiệu quả các gói hỗ trợ phục hồi kinh tế của Chính phủ, của UBNDTP.
Thứ tư, cải cách hành chính, cùng với quá trình đổi mới và ứng dụng công nghệ ngân hàng hiện đại, phát triển mạnh dịch vụ ngân hàng điện tử không chỉ nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cho các TCTD, các doanh nghiệp nhờ đẩy nhanh tốc độ chu chuyển vốn và tăng hệ số sử dụng vốn, mà còn góp phần quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của các TCTD, giảm chi phí hoạt động, qua đó giảm lãi suất cho vay bền vững.
Năm 2022, NHTW tiếp tục định hướng điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng và lãi suất nhằm mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kìm giữ lạm phát không quá 4%; hỗ trợ và tăng trưởng kinh tế ở mức 6%-6,5%, với chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng khoảng 14%; tập trung vốn cho lĩnh vực sản xuất kinh doanh gắn với các gói hỗ trợ phục hồi kinh tế của Chính phủ… Những định hướng này cùng với các yếu tố đã phân tích ở trên sẽ đảm bảo cho lãi suất diễn biến tích cực và đúng với định hướng mục tiêu điều hành của NHTW nhằm phục hồi nền kinh tế theo kế hoạch Nghị quyết 01/2022/NĐ-CP của Chính phủ; Chỉ thị 01/2022/CT-NHNN của NHTW đã đề ra.
