Nâng tầm vai trò, đồng hành đổi mới giáo dục
66 năm trước, Báo Người giáo viên nhân dân - tiền thân của Báo Giáo dục và Thời đại chính thức ra đời.
![]() |
| Tác giả Đặng Tự Ân với Báo Giáo dục và Thời đại. Ảnh: NVCC. |
Từ đó đến nay, Báo không ngừng đổi mới và phát triển, luôn đồng hành cùng sự tiến bộ và lớn mạnh của ngành Giáo dục.
Đồng hành, phản biện và lan tỏa giá trị giáo dục
Mấy chục năm gắn bó với giáo dục, tôi luôn trân trọng và đánh giá cao Báo Giáo dục và Thời đại, đặc biệt ở những dấu ấn tiêu biểu sau:
Thứ nhất, Báo là kênh thông tin chiến lược, hỗ trợ lãnh đạo trong quá trình ra quyết định. Nhờ cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời và chính xác, Báo giúp các cấp quản lý đưa ra quyết sách sát thực tiễn, phù hợp với yêu cầu đổi mới giáo dục.
Thứ hai, Báo đóng vai trò cầu nối giữa chính quyền và người dân, tạo nên “vòng lặp phản hồi chính sách”, giúp việc quản trị cơ sở giáo dục trở nên tương tác, minh bạch hơn.
Thứ ba, Báo như một cơ chế giám sát quyền lực mềm của xã hội, giúp lãnh đạo các cấp điều chỉnh hành vi hệ thống, đồng thời tăng cường niềm tin của công chúng.
Thứ tư, Báo hỗ trợ xây dựng hình ảnh và uy tín của chính quyền. Uy tín của lãnh đạo gắn liền với mức độ minh bạch, chuẩn mực và hiệu quả trong truyền thông công.
Thứ năm, Báo còn như một hệ thống cảnh báo sớm, giúp ngành Giáo dục chủ động ứng phó trước những bất cập hay khủng hoảng xã hội, thay vì xử lý một cách bị động. Mối quan hệ giữa Báo và lãnh đạo các cấp, cũng như các cơ sở giáo dục, là tương hỗ nhưng luôn duy trì sự độc lập, khách quan, đặt lợi ích công lên hàng đầu. Chính sự độc lập này đã giúp Báo thực sự trở thành lực lượng đồng hành cùng sự phát triển của ngành Giáo dục, đồng thời góp phần vào công cuộc xây dựng đất nước.
Có thể khẳng định, vị trí và vai trò cốt lõi, cùng triết lý tiến bộ của Báo Giáo dục và Thời đại, đã giúp ngành Giáo dục và xã hội nắm bắt kịp thời thông tin, tiếp nhận phản biện tích cực, trở thành cầu nối với cộng đồng, xây dựng niềm tin của công chúng vào Đảng và Nhà nước thông qua các chính sách giáo dục nhân bản, nhân văn.
Góp phần nâng tầm giáo dục Việt Nam
Trong thời gian tới, Báo Giáo dục và Thời đại cần sát cánh cùng toàn ngành để thực hiện thành công Nghị quyết số 71-NQ/TW, hướng tới mục tiêu đổi mới và nâng tầm giáo dục Việt Nam. Đồng thời, Báo cần thực hiện vai trò dẫn đường, phản biện và truyền cảm hứng thông qua các giải pháp đổi mới về nội dung, công nghệ và cách tiếp cận cộng đồng, cụ thể như sau:
Thứ nhất, Báo Giáo dục và Thời đại cần tiếp tục là tiếng nói chiến lược của ngành, truyền tải trung thực, kịp thời các định hướng, chính sách và đổi mới của Bộ GD&ĐT, đồng thời cung cấp thông tin chuẩn xác trước các vấn đề nhạy cảm. Báo cũng cần góp phần định hình tầm nhìn giáo dục quốc gia bằng cách xây dựng và mở thêm các chuyên mục mới, trình bày theo hướng dễ hiểu, dễ áp dụng; đồng thời tăng cường đấu tranh, phản bác tin giả, tin sai sự thật liên quan đến giáo dục.
Thứ hai, Báo cần tiếp tục đồng hành, phản biện và dẫn dắt đổi mới giáo dục - nhiệm vụ mang tính đột phá, ngày càng quan trọng trong bối cảnh ngành Giáo dục chuyển mình mạnh mẽ. Báo phải giữ vai trò kênh phản biện chính sách khoa học, khách quan, không né tránh; phát hiện kịp thời các điểm nghẽn, mô hình hiệu quả để thúc đẩy thực thi Chương trình GDPT 2018, chuyển đổi số, giáo dục hạnh phúc...
Một hướng đi quan trọng là xây dựng diễn đàn “Giáo dục Việt Nam - Đối thoại đổi mới”, với sự tham gia của các chuyên gia, nhà nghiên cứu và đại diện cơ sở giáo dục. Bên cạnh đó, Báo cần phát triển các tuyến bài chuyên sâu dựa trên phân tích dữ liệu và khảo sát độc lập, đồng thời ghi nhận sinh động thực tiễn từ cơ sở, để truyền tải trung thực tiếng nói của giáo viên, nhà trường và học sinh.
Thứ ba, Báo cần tiếp tục lan tỏa những tấm gương đẹp, xây dựng hình ảnh nhà giáo và học sinh Việt Nam tiêu biểu. Thông qua các câu chuyện gần gũi, giàu cảm xúc, Báo sẽ khơi dậy niềm tin xã hội vào giáo dục, đồng thời tôn vinh những nhà giáo, cán bộ quản lý và học sinh giàu sáng tạo, giàu tinh thần cống hiến. Hướng triển khai có thể là mở chuyên mục “Nhà giáo truyền cảm hứng - Học sinh Việt Nam năng động”, tăng cường các nội dung nhân văn, sâu sắc, để Báo không chỉ là nơi “đưa tin”, mà còn truyền năng lượng tích cực, gieo niềm tự hào về nghề giáo.
Thứ tư, Báo cần chú trọng nâng cao năng lực số, dữ liệu và truyền thông hiện đại, hướng tới chuyển đổi số toàn diện trong hoạt động báo chí. Điều này sẽ giúp cung cấp thông tin nhanh, chuẩn mực, đa nền tảng, đồng thời phù hợp với xu hướng tiếp cận thông tin của thế hệ trẻ.
Hướng triển khai có thể bao gồm: Tích hợp AI trong phân tích dữ liệu giáo dục và dự báo xu hướng; xây dựng kho dữ liệu mở để báo chí khai thác minh bạch; phát triển hệ sinh thái truyền thông đa phương tiện. Đồng thời, cần đào tạo đội ngũ phóng viên trẻ vừa am hiểu giáo dục, vừa nắm vững chính sách, vừa thành thạo công nghệ, đáp ứng yêu cầu mới của báo chí trong kỷ nguyên số.
Thứ năm, Báo cần tăng cường vai trò cầu nối giữa nhà trường - gia đình - xã hội, góp phần thúc đẩy một nền văn hóa giáo dục lành mạnh, định hình nhận thức đúng đắn về giáo dục toàn diện, giáo dục hạnh phúc và xây dựng môi trường học đường an toàn cho mọi học sinh. Hướng triển khai có thể bao gồm: Tổ chức các tọa đàm, hội thảo trực tuyến về nuôi dưỡng trẻ và phối hợp giáo dục giữa gia đình – nhà trường; lan tỏa mô hình “trường học hạnh phúc”; phát triển các nội dung truyền thông hướng tới phụ huynh về phương pháp học hiệu quả, kỹ năng số và chăm sóc sức khỏe tinh thần.
Thứ sáu, Báo cần nâng cao tỷ lệ thông tin mang tính phân tích, chuyên sâu, đồng thời giảm dần các tin bài sự vụ thông thường. Báo không chỉ phản ánh hiện tượng, mà còn dẫn dắt tư duy mới, góp phần định hình nhận thức và hướng đi cho quá trình đổi mới giáo dục. Cụ thể, tỷ lệ các bài phân tích, điều tra, phóng sự và chuyên đề cần chiếm ưu thế hơn so với tin sự kiện thông thường. Có thể triển khai bằng cách xây dựng các tuyến bài về cải cách giáo dục, quốc tế hóa giáo dục, giáo dục STEM, năng lực số, AI…; đồng thời kết nối chuyên gia quốc tế để đối chiếu và tham khảo kinh nghiệm từ các nước.
66 năm qua, Báo Giáo dục và Thời đại luôn đồng hành như người bạn chân tình, gần gũi với thầy cô và nhà trường; đồng thời là diễn đàn tin cậy của toàn xã hội vì sự nghiệp đổi mới giáo dục - đào tạo. Các số chuyên đề, báo quyển của Báo ngày càng hấp dẫn, không chỉ nhờ hình thức trình bày sinh động, bắt mắt, mà quan trọng hơn là nội dung sâu sắc, giàu tính phát hiện, thu hút người đọc qua nhiều thể loại phong phú và đa dạng.







