London thoát ô nhiễm không khí nhờ sáng kiến Vùng phát thải siêu thấp

Thông tin trên được nêu tại báo cáo của Tòa thị chính London ngày 7/3. Đây là báo cáo chất lượng không khí đầu tiên sau khi London mở rộng sáng kiến Vùng phát thải siêu thấp (ULEZ) tới khu vực ngoại ô vào tháng 8/2023.

“Khi tôi mới đắc cử, giới phân tích cho rằng cần 193 năm để đưa mức độ ô nhiễm không khí của London về ngưỡng an toàn. Nhờ các chính sách chuyển đổi, chúng tôi gần đạt được mục tiêu trong năm nay”, ông Sadiq Khan, Thị trưởng London nói, thêm rằng 10 triệu dân London đang được hít thở không khí trong lành hơn. Ông Khan giữ cương vị thị trưởng thành phố từ năm 2016.

Đồng hồ Big Ben bên cầu Westminster tại London, Anh, ngày 6/7/2023

ULEZ được thí điểm tại trung tâm London năm 2019 và mở rộng phạm vi qua các năm, trở thành vùng phát thải siêu thấp 24 giờ đầu tiên trên thế giới. Khác với vùng phát thải thấp (LEZ), ULEZ áp khoản phí 12,5 bảng (hơn 16 USD) mỗi ngày lên các loại xe xăng và dầu không đạt tiêu chuẩn khí thải, thay vì chỉ áp lên tải, xe khách. Mức phí này áp dụng 24 giờ mỗi ngày và 364 ngày trong năm, trừ Giáng sinh.

Theo báo cáo, lượng khí thải NO2 thấp hơn 54% ở khu vực trung tâm, 29% ở các quận và 24% ở vùng ngoại ô. Đây là loại khí độc thải từ xe động cơ đốt trong, làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn, chậm quá trình phát triển phổi ở trẻ em và tăng nguy cơ ung thư phổi. Bên cạnh đó, nồng độ bụi mịn PM 2.5 vùng ngoại ô giảm 31% so với kịch bản không áp dụng ULEZ.

Sáng kiến này không chỉ cải thiện ô nhiễm không khí mà còn góp phần giảm thiểu biến đổi khí hậu, khi ngành vận tải chiếm 23% khí thải toàn cầu và ba phần tư số này từ giao thông đường bộ. Tính chung từ năm 2019 - 2024, ULEZ giúp giảm 813.000 tấn CO2, tương đương lượng phát thải của gần 3 triệu chuyến bay một chiều từ sân bay Heathrow đến New York.

Thêm vào đó, việc mở rộng ULEZ không ảnh hưởng đến lượng người đi bộ hoặc chi tiêu bán lẻ, giải trí. Lượng khách du lịch ở vùng ngoại ô London ước tính tăng gần 2% trong năm sau khi mở rộng ULEZ trên toàn London.

Dữ liệu của cơ quan giao thông London cho thấy 96,7% xe đang lưu thông ở London hiện tuân thủ tiêu chuẩn khí thải đặt ra, tăng từ mức 91,6% năm 2023 và 39% năm 2017. Tỷ lệ tuân thủ của xe tải ở ngoại ô London lần đầu tiên vượt 90%. Kết quả này một phần nhờ chương trình loại bỏ xe cũ, cung cấp khoảng 200 triệu bảng Anh (hơn 250 triệu USD) hỗ trợ người dân London chuyển sang xe xanh hơn.

Theo quy định, các khoản phí thu được từ ULEZ đều được tái đầu tư vào vận hành và cải thiện mạng lưới giao thông công cộng của London. Chính quyền thành phố tính toán sáng kiến này sẽ không thu được thêm phí vào năm 2027, khi tỷ lệ xe tuân thủ tiếp tục tăng.

London bắt đầu có động thái giải quyết các vấn đề về lưu lượng giao thông và khí thải vào năm 2003, với việc áp dụng phí tắc nghẽn tại trung tâm thành phố. Vùng phát thải thấp (LEZ) được áp dụng từ năm 2008 nhằm cải thiện chất lượng không khí, tập trung vào các phương tiện thương mại lớn và vùng phát thải siêu thấp (ULEZ) từ năm 2019.

Bên cạnh việc áp phí lên xe cá nhân và thương mại gây ô nhiễm, London cũng đưa vào sử dụng 1.900 xe bus không phát thải. Kết quả giám sát cho thấy 80% địa điểm có nồng độ NO2 trung bình chỉ bằng một phần tư ngưỡng quy định.

Ngoài London, nhiều thành phố và quốc gia khác cũng áp dụng các sáng kiến giảm ô nhiễm từ giao thông đường bộ. Bristol, Bath, Birmingham (Anh) thiết lập vùng không khí sạch (CAZ) với phí ngày ở mức 9 bảng (11,6 USD) với xe cá nhân và 100 bảng (129 USD) với xe khách, xe tải trọng trên 3,5 tấn. Scotland không áp phí mà xử phạt xe không đạt tiêu chuẩn khí thải đi vào vùng LEZ với mức phạt lần đầu là 60 bảng (hơn 77 USD) và gấp đôi sau mỗi lần tái phạm.

Theo vnexpress.net