TP.HCM ra mắt Trung tâm phục vụ hành chính công: 41 điểm tiếp nhận hồ sơ phi địa giới
Trong tháng 9/2025, TP.HCM dự kiến sẽ ra mắt Trung tâm phục vụ hành chính công, đưa tổng số điểm tiếp nhận hồ sơ phi địa giới lên 41. Đây là mô hình tiên phong cả nước, cho phép người dân, doanh nghiệp nộp thủ tục ở bất kỳ đâu, hứa hẹn rút ngắn thời gian, giảm chi phí và nâng cao chất lượng phục vụ.
Trung tâm PVHCC phường An Lạc, cũng là 1 trong 38 điểm tiếp nhận hồ sơ phi địa giới hành chính (ảnh Minh Nghĩa)
Dự kiến trong tháng 9/2025, Trung tâm phục vụ hành chính công TP.HCM (PVHCC) sẽ chính thức ra mắt, đánh dấu bước chuyển quan trọng trong cải cách hành chính. Khi đi vào vận hành, thành phố sẽ có tổng cộng 41 điểm tiếp nhận hồ sơ phi địa giới, bao gồm Trung tâm PVHCC TP.HCM, 2 trung tâm khu vực Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, cùng 38 tổ địa bàn đã triển khai từ ngày 1/8/2025. Đây là mô hình mới, chỉ số ít các địa phương khác thí điểm, nhằm thực hiện mục tiêu rút ngắn khoảng cách giữa người dân, doanh nghiệp và cơ quan công quyền.
Bước đột phá từ Nghị định 118
Cơ sở pháp lý để TP.HCM triển khai hệ thống này là Nghị định số 118/2025/NĐ-CP của Chính phủ (ban hành ngày 9/6/2025) về tổ chức Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh và cấp xã; cùng với đó là Công văn 4613/UBND-KSTT ngày 23/6/2025 của UBND TP.HCM hướng dẫn triển khai tại 168 xã, phường. Từ nền tảng pháp lý này, thành phố không chỉ tổ chức trung tâm hành chính công cấp xã, mà còn tiến thêm một bước, đưa vào vận hành mô hình “phi địa giới hành chính”.
Theo ông Dương Hồng Thắng, Chánh Văn phòng UBND TP.HCM, từ ngày 1/8, 38 tổ địa bàn trực thuộc Trung tâm PVHCC thành phố đã xuống cơ sở tiếp nhận hồ sơ đối với 2.168 thủ tục hành chính theo hình thức phi địa giới. Người dân có thể nộp hồ sơ tại bất kỳ tổ nào, không phụ thuộc vào nơi cư trú. Đến ngày 21/8, các tổ này đã tiếp nhận khoảng 1.600 hồ sơ, trong đó 1.337 thủ tục được xử lý qua mô hình mới.
Mục tiêu đặt ra là đến tháng 10/2025, TP.HCM sẽ thực hiện 100% thủ tục hành chính theo hình thức phi địa giới. Khi đó, thành phố sẽ trở thành một trong ít địa phương đầu tiên trên cả nước đạt chuẩn hành chính công “không biên giới”.
Lợi ích của mô hình “phi địa giới hành chính”
Trong bối cảnh TP.HCM là đô thị đặc biệt, có diện tích hơn 6,7 nghìn km², dân số trên 14 triệu người và liên thông chặt chẽ với Bình Dương (cũ), Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ), việc nộp hồ sơ hành chính thường gặp nhiều bất tiện. Người dân ở vùng giáp ranh như Hóc Môn, Củ Chi, Nhà Bè phải đi xa hàng chục cây số để làm thủ tục. Với mô hình phi địa giới, họ có thể nộp hồ sơ tại điểm gần nhất, tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại, đồng thời giảm tải cho cơ quan các khu vực đông dân cư.
Đối với doanh nghiệp, lợi ích càng rõ ràng. Một doanh nghiệp có nhà xưởng tại Bình Dương (cũ) nhưng trụ sở chính ở TP.HCM có thể nộp hồ sơ tại bất kỳ điểm nào thuận tiện. Mô hình này cũng mở ra cơ chế cạnh tranh lành mạnh: tổ nào phục vụ tốt, nhanh, minh bạch sẽ được người dân, doanh nghiệp tin chọn.
Trung tâm PVHCC phường Tân Bình, TP.HCM (ảnh minh hoạ, Minh Nghĩa)
41 điểm phi địa giới và 168 Trung tâm PVHCC
Tuy nhiên, song song với việc triển khai 41 điểm phi địa giới, TP.HCM vẫn duy trì 168 Trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã, phường theo quy định. Câu hỏi đặt ra là: việc các điểm trên nằm chung với các trung tâm PVHCC cấp xã có dẫn đến trùng lặp, tốn kém ngân sách?
Một chuyên gia hành chính công tại Trường Đại học Luật TP.HCM nhận định: “Nếu không phân vai rõ ràng, người dân sẽ "rối" khi nhận diện thủ tục nào làm khu vực xã, thủ tục nào làm cửa thành phố. Làm sao để người dân nắm rõ việc: cấp xã tập trung vào hỗ trợ cơ bản, còn hệ thống phi địa giới đóng vai trò liên thông, xử lý nhanh những thủ tục phức tạp”. Như vậy, việc song song tồn tại hai hệ thống chỉ hiệu quả khi có cơ chế phối hợp, tránh chồng chéo.
Chi phí vận hành cũng là vấn đề phải tính toán. Để duy trì 38 tổ địa bàn, thành phố cần ngân sách cho trụ sở, nhân sự, hạ tầng công nghệ. Nếu không đo lường được hiệu quả thực sự, mô hình có thể bị xem là hình thức.
Theo quy định tại Nghị định 118/2025/NĐ-CP, từ ngày 1/7/2025, tất cả các tỉnh, thành đều có Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh và cấp xã. Tuy nhiên, đến nay, ngoài TP.HCM áp dụng thí điểm mô hình phi địa giới hành chính. Còn có Hà Nội, Đà Nẵng, Quảng Ninh cũng mạnh dạn thử nghiệm mô hình mới.
Điều này cho thấy nếu thành công, đây có thể là hình mẫu cải cách hành chính để Chính phủ xem xét nhân rộng ra các đô thị lớn và vùng kinh tế trọng điểm.
Người dân đến làm thủ tục tại Trung tâm PVHCC phường An Lạc, TP.HCM (ảnh Minh Nghĩa)
Đòi hỏi giám sát và công khai hiệu quả
Việc triển khai hệ thống 41 điểm tiếp nhận hồ sơ phi địa giới chắc chắn sẽ được dư luận quan tâm, bởi nó liên quan trực tiếp đến quyền lợi hàng triệu người dân và doanh nghiệp. Vấn đề không chỉ là có bao nhiêu điểm được lập ra, mà là người dân có hài lòng không, thủ tục có nhanh hơn không, chi phí có giảm hay không.
Để tránh hình thức, TP.HCM cần công bố công khai chỉ số đánh giá hiệu quả như: thời gian xử lý trung bình mỗi thủ tục, chi phí tiết kiệm cho người dân – doanh nghiệp, mức độ hài lòng thông qua khảo sát độc lập. Đây cũng sẽ là căn cứ để cơ quan trung ương và các địa phương khác theo dõi, học hỏi hoặc điều chỉnh.
Ra mắt Trung tâm phục vụ hành chính công TP.HCM với 41 điểm tiếp nhận hồ sơ phi địa giới là một bước đi mạnh mẽ trong cải cách hành chính, thể hiện quyết tâm xây dựng một chính quyền phục vụ. Tuy nhiên, để tránh trùng lặp, lãng phí và hình thức, thành phố cần sớm ban hành cơ chế phối hợp, đồng thời đặt mình dưới sự giám sát chặt chẽ của xã hội. Chỉ khi hiệu quả thực sự được chứng minh bằng con số, mô hình phi địa giới mới có thể trở thành chuẩn mực chung cho nền hành chính hiện đại, minh bạch và phục vụ nhân dân.
