Tập trung “rà soát đến từng hộ”, tăng minh bạch và đối thoại trực tiếp

Ông Nguyễn Hồng Điệp, Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương, ông Hồ Duy Thành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, và ông Nguyễn Cao Cường, Chủ tịch UBND xã Kỳ Thượng đồng chủ trì buổi đối thoại. Ảnh: Lan Anh.

Buổi đối thoại được tổ chức trên cơ sở thực hiện Văn bản số 7344/BTCDTW-P.2 ngày 9/12/2025 của Ban Tiếp công dân Trung ương về việc chuyển đơn của công dân. Đồng chủ trì buổi làm việc có ông Nguyễn Hồng Điệp, Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương, ông Hồ Duy Thành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh và ông Nguyễn Cao Cường, Chủ tịch UBND xã Kỳ Thượng, cùng đại diện các sở, ngành chức năng, lực lượng bảo đảm an ninh trật tự và đông đảo công dân.

Trên tinh thần trao đổi thẳng thắn, các ý kiến của các công dân đại diện 181 hộ tập trung vào nội dung then chốt: Cách áp dụng chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề đối với các hộ dân bị thu hồi đất, bảo đảm đúng quy định, công bằng, phù hợp thực tiễn, đồng thời tháo gỡ những vướng mắc khiến kiến nghị kéo dài, phát sinh tâm lý bức xúc và việc đi lại nhiều lần.

Vụ việc đông người, kéo dài – cần giải thích cho dân hiểu, làm cho dân tin

Phát biểu tại buổi đối thoại, ông Nguyễn Hồng Điệp nhấn mạnh đây là vụ việc đông người, bà con đã kiến nghị, phản ánh trong thời gian dài, địa phương đã có đối thoại, có văn bản trả lời, nhưng chưa tạo được sự thông hiểu và đồng thuận cần thiết, dẫn tới việc công dân tiếp tục có ý kiến.

Điểm đáng chú ý trong phát biểu của Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương là yêu cầu đổi cách tiếp cận trong đối thoại. Theo ông Điệp, khi làm việc với người dân, không thể “thiên về đọc văn bản” mà cần giải thích mạch lạc, dễ hiểu, rõ từng nội dung, sát từng trường hợp, bởi nếu chỉ viện dẫn quy định theo lối hành chính, “đọc mãi cũng khó hiểu”, thì càng khó thuyết phục người dân trong những vụ việc phức tạp và liên quan đến sinh kế người dân.

Ông Điệp cũng đặt vấn đề “tạo điều kiện” trong tiếp công dân theo đúng tinh thần phục vụ Nhân dân: Người dân thực hiện quyền khiếu nại, kiến nghị là quyền hợp pháp, chính quyền phải tạo điều kiện để dân được trình bày, được lắng nghe, đồng thời tăng đối thoại thực chất để hạn chế việc công dân phải đi lại đông người, kéo dài.

Ở góc độ bảo đảm trật tự, ông Nguyễn Hồng Điệp trao đổi rõ về nguyên tắc: quyền khiếu nại, kiến nghị, phản ánh là quyền công dân, tuy nhiên khi thực hiện quyền đó cần đúng giới hạn pháp luật, tránh để bức xúc chuyển thành hành vi vượt ngưỡng, phát sinh vi phạm hành chính hoặc hình sự.

Thông điệp ông Điệp đề nghị chính quyền 2 cấp tỉnh Hà Tĩnh và người dân: Người dân cần giữ trật tự, hợp tác, tôn trọng cán bộ; đồng thời lực lượng thực thi nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự cũng cần hành xử chuẩn mực, đúng mực, trên tinh thần tôn trọng quyền công dân và giảm căng thẳng không đáng có. Tinh thần chung là xử lý vụ việc bằng đối thoại – thuyết phục – minh bạch, hạn chế tối đa những tình huống làm “nóng” không khí tiếp dân.

Vấn đề cốt lõi là chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề cần “rà soát đến từng hộ”, không thể đánh đồng. Về nội dung kiến nghị, ông Nguyễn Hồng Điệp nhìn nhận, chủ trương của dự án là đúng đắn, phục vụ lợi ích chung, song phần vướng mắc hiện nay tập trung chủ yếu vào chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề, tạo việc làm, đặc biệt là cách áp dụng trong điều kiện mỗi hộ có hoàn cảnh, hồ sơ, nguồn gốc đất khác nhau.

Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương đề nghị tỉnh chỉ đạo cơ quan chuyên môn chủ trì rà soát, nhưng điều quan trọng là phải làm cụ thể từng trường hợp, tránh cách làm “đánh đồng” bởi mỗi hộ có diện tích, loại đất, nguồn gốc sử dụng khác nhau; có hộ đã được cấp giấy tờ, có hộ chưa; có trường hợp khai hoang, có trường hợp được cấp đất, có trường hợp sử dụng ổn định theo thời điểm khác nhau; nhu cầu và điều kiện sinh kế cũng không giống nhau.

Từ đó, ông Điệp đề nghị: Lập danh sách, phân nhóm, đối chiếu quy định, trả lời có lý có tình, để người dân hiểu mình thuộc diện nào, đủ điều kiện hay không, và “vì sao”. Đây là điểm then chốt để “nói cho dân hiểu” và “làm cho dân tin”.

Đáng chú ý, ông Điệp cũng đặt vấn đề tư duy chính sách trên nền tảng nhân văn, những trường hợp người dân có công sức khai hoang, tạo lập sinh kế là sự đóng góp, hy sinh cho phát triển chung. Vì vậy, khi áp dụng chính sách cần vừa đúng pháp luật, vừa chú trọng thấu tình đạt lý, bảo đảm quyền lợi hợp pháp và ổn định đời sống người dân sau thu hồi đất.

Một nội dung khác được ông Nguyễn Hồng Điệp nhấn mạnh là cách xử lý khi có vướng mắc vượt thẩm quyền. Theo ông, không thể chỉ dừng lại ở câu “hết thẩm quyền” trong bối cảnh vụ việc kéo dài, phát sinh đông người. Nếu rà soát cho thấy có bất cập cần cơ chế riêng hoặc hướng dẫn cụ thể hơn, địa phương cần chủ động báo cáo, kiến nghị cấp có thẩm quyền để có phương án xử lý phù hợp, vừa đúng quy định, vừa giải quyết được thực tiễn.

Cùng với đó, ông Điệp đề nghị nghiên cứu giải pháp kết nối đối thoại trực tuyến giữa địa phương, người dân và cơ quan Trung ương khi cần thiết. Cách làm này vừa giảm đi lại, vừa giúp “ba mặt một lời”, thông tin công khai, hạn chế hiểu nhầm, hạn chế phát sinh tập trung đông người.

Hướng tới giải quyết dứt điểm: Minh bạch, đối thoại thường xuyên, cử đại diện làm việc theo nhóm nội dung

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Ban Tiếp công dân Trung ương và ý kiến của công dân, ông Hồ Duy Thành, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết tỉnh ghi nhận những khó khăn đặc thù của địa bàn Kỳ Thượng và thấu hiểu tác động của thu hồi đất đối với sinh kế người dân. Tỉnh xác định đối thoại không chỉ để “nghe”, mà phải đi tới hướng xử lý cụ thể, tạo đồng thuận.

Theo ông Hồ Duy Thành, ngay sau đối thoại, tỉnh sẽ giao cơ quan chuyên môn chủ trì rà soát toàn bộ nội dung liên quan hỗ trợ chuyển đổi nghề, phối hợp UBND xã và các đơn vị liên quan xác định cụ thể từng trường hợp, phân loại rõ ràng, làm đến đâu chắc đến đó.

Tỉnh cũng thống nhất nguyên tắc, khi rà soát phải công khai, minh bạch, trả lời rõ cho người dân về điều kiện áp dụng, căn cứ quy định, trường hợp đủ – không đủ và lý do. Trường hợp phát sinh nội dung vượt thẩm quyền, tỉnh sẽ tổng hợp, báo cáo, kiến nghị theo quy định, đồng thời cập nhật thông tin để người dân nắm được tiến độ.

Đồng thời, lãnh đạo UBND tỉnh cũng đồng tình với hướng tiếp cận tăng cường đối thoại, kể cả đối thoại trực tuyến khi cần, để việc trao đổi thường xuyên hơn, giảm bức xúc, giảm phát sinh khiếu kiện đông người.

Buổi đối thoại tại xã Kỳ Thượng cho thấy điểm chung của các bên là đều hướng tới mục tiêu giải quyết dứt điểm, ổn định tình hình, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người dân và triển khai dự án đúng quy định.

Tinh thần “đối thoại để tháo gỡ” chỉ có thể đạt kết quả khi chính quyền kiên trì, minh bạch, người dân hợp tác và các cơ quan liên quan cùng hành động theo một nguyên tắc: Đúng pháp luật – thấu tình – rõ trách nhiệm – rõ tiến độ.