Nghị quyết 06-NQ/TW: Định hướng phát triển đô thị bền vững

Việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 06-NQ/TW về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 là hết sức cần thiết như khẳng định của đồng chí Trần Tuấn Anh - Uỷ viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương khi trả lời phỏng vấn báo chí.

Xin đồng chí cho biết sự cần thiết và ý nghĩa ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TW, ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị?

Việc ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về “quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” là hết sức cần thiết vì một số lý do sau:

Thứ nhất, đô thị hóa và phát triển đô thị là một trong những nhiệm vụ quan trọng, là động lực phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Thực tế đã chỉ ra rằng, các nước phát triển cao trên thế giới, đạt được mức thu nhập cao đều phải trải qua một quá trình đô thị hóa và phát triển đô thị nhanh và bền vững.

Trong quá trình phát triển đô thị ở nước ta, đã có một số chủ trương, đường lối về đô thị hóa và phát triển đô thị được nêu trong văn kiện của các kỳ Đại hội toàn quốc của Đảng; tuy nhiên cho đến trước khi ban hành Nghị quyết 06-NQ/TW, Đảng ta vẫn chưa có nghị quyết chuyên đề về lĩnh vực này, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, khi đất nước ta đã có thế và lực mới. Ngoài ra, hiện nay trên thế giới đã xuất hiện nhiều xu thế mới trong đô thị hóa và phát triển đô thị, qua đó đã đặt ra những yêu cầu thực tiễn cần phải ban hành một Nghị quyết mới có tính tổng thể và toàn diện để đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn tới.

Thứ hai, thực tiễn phát triển đô thị trong thời gian qua vẫn còn nhiều hạn chế, tồn tại cần có chủ trương của Đảng để lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời tháo gỡ, như: tỷ lệ đô thị hoá đạt được thấp hơn mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020. Chất lượng đô thị hoá chưa cao. Quá trình đô thị hoá và phát triển đô thị chưa gắn kết chặt chẽ và đồng bộ với quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng nông thôn mới. Kết cấu, chất lượng hạ tầng đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển. Khả năng tiếp cận dịch vụ công và phúc lợi xã hội của người nghèo và lao động di cư tại đô thị còn thấp. Năng lực quản lý và quản trị đô thị còn yếu, chậm được đổi mới… Nghị quyết 06-NQ/TW được ban hành sẽ định hướng, là kim chỉ nam để thể chế hóa các quy định pháp luật nhằm tiếp tục phát triển đô thị Việt Nam có hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Thứ ba, việc ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TW nhằm cụ thể hóa chủ trương của Đảng nêu trong Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII, đô thị hóa và phát triển đô thị cùng với công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn là những động lực góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội để đạt được những mục tiêu đề ra trong Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIII. Việc ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TW vào thời điểm hiện nay có ý nghĩa quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh chúng ta bắt đầu triển khai thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030.

Xin đồng chí cho biết những quan điểm chính, cốt lõi nêu trong Nghị quyết 06-NQ/TW?

Nghị quyết 06-NQ/TW đã đề ra hệ thống 5 nhóm quan điểm chỉ đạo có tính toàn diện, đồng thời cũng cụ thể hoá những nội dung trọng tâm làm cơ sở khoa học lý luận để định hướng phát triển hệ thống đô thị quốc gia, nâng cao hiệu quả quá trình đô thị hoá, với một số nội dung cốt lõi sau:

Thứ nhất, đổi mới tư duy, thống nhất nhận thức về vai trò và ý nghĩa của đô thị hóa và phát triển đô thị bền vững; coi là tất yếu khách quan, là nền tảng và là động lực cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững trong thời gian tới. Lấy con người và chất lượng cuộc sống làm trung tâm; văn hóa và văn minh đô thị làm nền tảng; kết hợp hài hòa giữa quá trình đô thị hóa và phát triển đô thị với công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng nông thôn mới và cơ cấu lại nền kinh tế, quản lý xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Thứ hai, xác định khâu then chốt nhất trong quá trình thực hiện Nghị quyết là vấn đề quy hoạch: quy hoạch phải đi trước một bước. Do vậy, đặt ra yêu cầu về đổi mới tư duy, lý luận, phương pháp quy hoạch; bảo đảm quy hoạch có tầm nhìn dài hạn. Bảo đảm gắn kết giữa đô thị hóa, phát triển đô thị với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa; xây dựng nông thôn mới và cơ cấu lại nền kinh tế. Nhấn mạnh yêu cầu quy hoạch và phát triển hạ tầng đô thị phải đi trước một bước và tạo ra nguồn lực chủ yếu cho phát triển đô thị.

Thứ ba, nhiệm vụ quan trọng hiện nay là tập trung vào hoàn thiện thể chế, chính sách có tính đột phá, vượt trội cho phát triển đô thị và thúc đẩy kinh tế đô thị phát triển nhanh, hiệu quả, gắn kết đồng bộ, chặt chẽ, hiệu quả giữa công tác phát triển mới và chỉnh trang, tái thiết đô thị; chú trọng phát triển mạnh mẽ liên kết ngành, liên kết vùng và lợi thế kết nối đa chiều của các đô thị; tổ chức lại đời sống dân cư và phát triển kinh tế trong quá trình tái thiết, chỉnh trang và phát triển đô thị;

Thứ tư, xác định việc phát triển hệ thống đô thị phải theo mạng lưới, phân bổ hợp lý cân đối và phù hợp với đặc trưng của mỗi vùng, miền. Tiến hành phát triển đô thị theo hướng đô thị có chức năng tổng hợp với quy mô và dân số hợp lý, định hướng theo mô hình đô thị xanh, thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, dịch bệnh và có tính kết nối cao. Lựa chọn các đô thị có lợi thế đặc biệt để xây dựng thành các đô thị có khả năng cạnh tranh khu vực, quốc tế cao.

Thứ năm, phân cấp phân quyền mạnh mẽ hơn cho các đô thị trong quá trình phát triển gắn với việc đề cao trách nhiệm của các đô thị. Nhấn mạnh sự cần thiết phát huy và khai thác tốt các nguồn lực từ chính đô thị và nguồn lực từ xã hội cho phát triển đô thị.

Xin trân trọng cảm ơn đồng chí!