Lộ trình bỏ cơ chế “quota tín dụng”, tổ chức lại thị trường vàng thế nào?
Đại biểu Quốc hội đề nghị Ngân hàng Nhà nước báo cáo Quốc hội lộ trình cụ thể để giảm dần, tiến tới bỏ hẳn cơ chế “quota tín dụng”, cũng như khả năng thiết lập sàn giao dịch vàng tập trung.
Nhận định chưa rõ lộ trình bỏ cơ chế “quota tín dụng”, thị trường vàng chưa thật sự ổn định vững chắc được đại biểu Quốc hội nêu rõ khi thảo luận ở hội trường báo cáo tổng hợp việc thực hiện của các thành viên Chính phủ đối với nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn, sáng 3/12.
Cơ chế “quota tín dụng” vẫn đang được duy trì
Góp ý về lĩnh vực ngân hàng, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Phòng) nói Nghị quyết 62 năm 2022 của Quốc hội đã yêu cầu “nghiên cứu hạn chế và tiến tới xóa bỏ cơ chế điều hành phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng tổ chức tín dụng”.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Phòng) lưu ý cơ chế “quota tín dụng” vẫn duy trì, thị trường vàng chưa thật sự ổn định vững chắc. Ảnh: P.Thắng
Qua báo cáo của Chính phủ, đại biểu thấy Ngân hàng Nhà nước đã có điều chỉnh khi tiêu chí giao hạn mức minh bạch hơn, phân loại tổ chức tín dụng theo mức độ an toàn, một số tổ chức được chủ động hơn trong kiểm soát tăng trưởng tín dụng.
Nhận định đây là những bước đi tích cực, song bà Nga cho hay, cơ chế “quota tín dụng” vẫn đang được duy trì.
“Báo cáo thiên về mô tả cách làm hiện nay, nhưng chưa thể hiện rõ lộ trình xóa bỏ hẳn cơ chế này, chưa lý giải đầy đủ vì sao sau nhiều năm, yêu cầu “tiến tới bỏ quota” vẫn chưa có mốc thời gian và giải pháp cụ thể kèm theo”, bà Nga nói.
Về cơ cấu lại tổ chức tín dụng yếu kém, xử lý nợ xấu, theo bà Nga, “còn nặng về quy trình, nhẹ về kết quả”.
Đại biểu đoàn Hải Phòng nêu, hiện nay còn bao nhiêu tổ chức tín dụng yếu kém chưa được xử lý dứt điểm? Tỷ lệ nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu đang ở mức nào? Tình trạng sở hữu chéo, thao túng ngân hàng đã được khắc phục thực chất đến đâu?
“Những thông tin này trong báo cáo chưa thể hiện rõ”, đại biểu Nga nói và cho rằng, có nhiều nỗ lực về quy trình, khuôn khổ pháp lý nhưng chưa đánh giá được mức độ “chuyển biến trên thực chất" của hệ thống tổ chức tín dụng.
Báo cáo Quốc hội khả năng lập sàn giao dịch vàng tập trung
Về thị trường vàng, đại biểu Quốc hội đánh giá, thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã có những động thái rất quyết liệt như tăng cung vàng, đấu thầu, thanh tra doanh nghiệp, tham mưu sửa đổi Nghị định 24. Nhờ vậy, có thời điểm, chênh lệch giá vàng miếng trong nước và thế giới đã được thu hẹp đáng kể.
Dù vậy, theo bà Nga, có những giai đoạn chênh lệch giá vàng tăng rất mạnh trở lại, tiềm ẩn nguy cơ đầu cơ, thao túng thị trường.
Quốc hội thảo luận ở hội trường báo cáo tổng hợp việc thực hiện của các thành viên Chính phủ đối với nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIV và khóa XV về giám sát chuyên đề, chất vấn. Ảnh: P.Thắng
Đại biểu Quốc hội cũng lưu ý, báo cáo nêu khá chi tiết các giải pháp đã làm, nhưng chưa phân tích đầy đủ nguyên nhân gốc rễ, chưa thể hiện rõ lộ trình sau khi sửa Nghị định 24 sẽ tổ chức lại thị trường vàng như thế nào để giảm độc quyền, tăng cạnh tranh lành mạnh; phòng chống tình trạng “làm giá” và không để biến động giá vàng gây bất ổn vĩ mô.
Như vậy, theo bà, yêu cầu của Nghị quyết 173 năm 2024 của Quốc hội về việc “ổn định thị trường vàng, không để ảnh hưởng tới ổn định tiền tệ, an toàn hệ thống” mới chỉ được đáp ứng một phần, độ bền vững chưa thực sự cao.
Từ phân tích trên, đại biểu đoàn Hải Phòng đề nghị Ngân hàng Nhà nước xây dựng và báo cáo Quốc hội một lộ trình cụ thể để giảm dần và tiến tới bỏ hẳn cơ chế phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng mang tính hành chính.
“Trong thời gian chưa bỏ được hoàn toàn, việc giao chỉ tiêu tín dụng cần được thực hiện ổn định, hạn chế điều chỉnh giữa năm, và mở rộng số lượng tổ chức tín dụng được tự chủ kiểm soát tăng trưởng tín dụng trong “khung an toàn” đã định”, bà Nga góp ý.
Đại biểu đồng thời đề nghị sau khi sửa đổi Nghị định 24, Ngân hàng Nhà nước cần sớm ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết, công khai lộ trình tổ chức lại thị trường vàng, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh, giảm độc quyền, tăng minh bạch;
Ngân hàng Nhà nước cũng cần nghiên cứu, báo cáo Quốc hội về khả năng thiết lập sàn giao dịch vàng tập trung với cơ chế quản lý chặt chẽ, tiệm cận thông lệ quốc tế, theo đại biểu Nga.
Trình bày báo cáo thẩm tra trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình cho biết, các cơ quan của Quốc hội đánh giá khuôn khổ pháp lý cho hoạt động ngân hàng, tín dụng, xử lý nợ xấu được hoàn thiện.
Các công cụ chính sách tiền tệ được điều hành chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát; tăng trưởng tín dụng được cải thiện. Các ngân hàng đã tích cực thúc đẩy chuyển đổi số, đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt.
“Tuy nhiên, thị trường tiền tệ, ngân hàng vẫn đối mặt với nhiều thách thức”, ông Bình nói.
Theo ông Bình, chương trình tín dụng cho vay dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, doanh nghiệp đầu tư hạ tầng và khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số vẫn gặp khó khăn.
