Đề xuất lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với khí thải xe ô tô

Việc xây dựng lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với khí thải xe ô tô tham gia giao thông đường bộ nhằm kiểm soát, giảm thiểu ô nhiễm không khí do khí thải phương tiện, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và cải thiện chất lượng môi trường sống. Đồng thời, đây là cơ sở pháp lý để từng bước loại bỏ phương tiện không bảo đảm quy chuẩn khí thải, thúc đẩy chuyển đổi sang phương tiện sạch, thân thiện môi trường, phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam trong giảm phát thải khí nhà kính và phát triển giao thông đô thị bền vững.

Quá trình thực hiện lộ trình bảo đảm thận trọng, khả thi, có phân kỳ phù hợp để giảm thiểu tối đa tác động đến kinh tế - xã hội, tránh gây xáo trộn lớn cho đời sống người dân và hoạt động sản xuất kinh doanh; được xã hội, người dân đồng thuận. Ưu tiên áp dụng trước tại các khu vực có nguy cơ ô nhiễm không khí nghiêm trọng như Hà Nội và TPHCM.

Kết hợp chặt chẽ giữa kiểm soát khí thải với thúc đẩy phương tiện sạch, song song với kiểm soát và loại bỏ phương tiện không đạt chuẩn khí thải, cần khuyến khích người dân chuyển đổi sang phương tiện xanh như xe điện, xe hybrid, xe sử dụng công nghệ thân thiện môi trường.

Kiểm soát, giảm thiểu ô nhiễm không khí do khí thải phương tiện giao thông, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và cải thiện chất lượng môi trường sống. (Ảnh minh họa)

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, lộ trình sẽ kế thừa các nội dung còn hiệu lực, còn phù hợp của Quyết định số 16/2019/QĐ-TTg quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô tham gia giao thông và xe ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu; Quyết định số 19/2024/QĐ-TTg quy định lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp và bổ sung lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải cho xe ô tô sản xuất từ năm 2017 đến hết năm 2021, sản xuất từ năm 2022.

Cụ thể, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất: xe ô tô sản xuất trước năm 1999, khi tham gia giao thông sẽ áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 1 (tương đương tiêu chuẩn Euro 1) kể từ ngày Quyết định có hiệu lực thi hành.

Xe ô tô sản xuất trong giai đoạn 1999 - 2016, khi tham gia giao thông sẽ áp dụng mức 2 (tương đương tiêu chuẩn Euro 2) kể từ ngày Quyết định có hiệu lực thi hành.

Xe ô tô sản xuất trong giai đoạn 2017 - 2021, khi tham gia giao thông sẽ áp dụng mức 3 (tương đương tiêu chuẩn Euro 3) từ ngày 1/1/2026; riêng Hà Nội và TPHCM thì áp dụng mức 4 (tương đương tiêu chuẩn Euro 4) từ ngày 1/1/2027.

Xe ô tô sản xuất từ năm 2022 khi tham gia giao thông sẽ áp dụng mức 4 từ ngày 1/1/2026; áp dụng mức 5 (tương đương tiêu chuẩn Euro 5) từ ngày 1/1/2032; riêng Hà Nội và TPHCM thì áp dụng mức 5 từ ngày 1/1/2028.

Từ ngày 1/1/2029, tất cả các xe ô tô tham gia giao thông ở Hà Nội, TPHCM phải đáp ứng từ mức 2 trở lên.

Những loại xe ô tô sản xuất, lắp ráp theo giấy chứng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đã được cấp trước thời điểm ngày 1/1/2022 cho đến thời điểm hết hiệu lực sẽ được áp dụng mức khí thải như xe ô tô sản xuất trong giai đoạn 2017 - 2021 (mức 3).

Tại cuộc họp cho ý kiến đối với dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với khí thải xe ô tô tham gia giao thông đường bộ diễn ra vào ngày 11/11, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, lộ trình áp dụng các quy chuẩn khí thải xe ô tô tham gia giao thông cần được xem xét một cách thống nhất, đồng bộ giữa ô tô sản xuất mới, nhập khẩu mới và xe đang lưu hành; tránh tình trạng xe nhập khẩu buộc phải đáp ứng tiêu chuẩn cao, trong khi phương tiện trong nước vẫn áp dụng mức thấp hơn, gây thiếu công bằng và ảnh hưởng đến thị trường.

Phó Thủ tướng yêu cầu đánh giá toàn diện tác động của chính sách hạn chế hay cấm phương tiện, xác định rõ số lượng tổ chức, cá nhân bị ảnh hưởng, từ đó, xây dựng phương án hỗ trợ phù hợp để không gây xáo trộn, thiệt thòi cho người dân và doanh nghiệp. Các biện pháp này có thể bao gồm hỗ trợ cải tiến, nâng cấp thiết bị trên phương tiện, chính sách đổi xe cũ sang xe mới, điều chỉnh phí, giá dịch vụ vận tải công cộng, cung ứng các loại nhiên liệu mới…

Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng và Bộ Tư pháp rà soát kỹ các nội dung trong dự thảo quyết định của Thủ tướng, bảo đảm đúng thẩm quyền; phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc thống nhất tiêu chuẩn khí thải giữa các loại phương tiện và tiêu chuẩn nhiên liệu. Trong tổ chức thực hiện, cần phân cấp mạnh cho địa phương, tạo điều kiện để các địa phương có thể áp dụng sớm và ở mức tiêu chuẩn khí thải cao hơn, phù hợp với điều kiện thực tế.

Hải Long (t/h)