Đà Nẵng: Xã đảo Tam Hải bao giờ hết 'cách trở đò ngang'

Cách trở đò ngang

Cả mấy chục năm qua, người dân xã đảo Tam Hải (TP. Đà Nẵng) vẫn phải phụ thuộc vào các tuyến phà xuống cấp để di chuyển ra vào đất liền. Đối với họ, chuyện đó như đã thành một thói quen, mà đã quen thì lại thấy… bình thường.

Như cái cách ông Ba Cung (ốc đảo Long Thạnh Tây, xã Tam Hải) thủng thẳng với tôi cách đây chừng đôi năm: “Từ đây qua ốc đảo mất chừng 20 phút, muốn qua sớm thì thuê ghe tui chở, cả đi về 100 nghìn đồng. Còn muốn chờ thuyền của thôn thì quá trưa, giá chỉ 6 - 7 nghìn đồng gì đó. Buồn buồn, ít khách lại không chạy”.

Thôn Long Thạnh Tây là cái doi đất được bao quanh bởi sông Trường Giang là nơi cư trú của hơn trăm hộ dân. Chỉ mất chừng mươi phút là có thể đi bộ từ đầu làng tới cuối làng. Những ngôi nhà nhỏ núp dưới tán dừa xanh mướt. Làng bình yên. Lọt thỏm giữa những bộn bề sông nước.

Hai vợ chồng ông Huỳnh Văn Cung (53 tuổi) thấy người lạ ghé nhà thì lấy ghế mời ngồi. Ông chỉ cười khi nghe hỏi về những khó khăn của mình rồi gói gọn: “Để mà nói về những khó khăn của ốc đảo ni, thì có 3 cái: nước sạch, cách trở đò giang và không có cơ sở y tế. Nhưng cả chục, thậm chí cả trăm năm ni rồi dân ở đây vẫn sống...”, ông Cung nói.

Hồi đó, đã từng có chiếc thuyền chở học sinh vượt sông đi học, gặp gió to, thuyền lật úp. Cả mười mấy đứa học trò lóp ngóp bơi. Sách vở nổi trắng mặt sông.

“May mà chúng nó từ nhỏ đã biết bơi chứ không thì... Cũng từ đó, huyện, xã cấp cho thôn một cái phà. Nhưng được mấy năm, phà hư. Mọi chuyện trở lại như cũ, toàn sử dụng ghe cá nhân hoặc tập trung đông đông thì đi chung 1 chuyến”, ông Cung nhớ lại.

Về làm dâu ở ốc đảo này hơn 20 năm, bà Mẹo (47 tuổi, vợ ông Cung) không hề than khó. Nhưng rồi lần lượt 3 đứa con sinh ra, lớn lên bà mới thấy chuyện con cái thiệt thòi. “Tội nhất là mấy đứa mới đi học mẫu giáo, sáng sớm phải dậy từ 4h30, đi thuyền qua bên kia đi học. Mùa hè còn đỡ, chứ cái cảnh mùa đông vừa mưa, vừa rét, cha con đùm đề nhau lên chiếc thuyền mà vượt sông, ướt từ đầu tới chân. Thương chi lạ”, bà Mẹo nói.

Phà xuống cấp, liên tục sửa chữa

Ngày 23/12/2024, một chuyến phà chạy từ Bình Trung đi xã đảo Tam Hải bị chìm khi chở trên mình 14 người và nhiều tài sản. Rất may, không có thiệt hại về người. Cũng từ đó, việc quản lý và các tuyến phà, ghe thuyền di chuyển trên sông Trường Giang được siết chặt hơn nữa. Nhưng khổ nỗi, những chiếc phà này hầu hết đã cũ hoặc thường xuyên hư hỏng, liên tục sửa chữa, duy tu bảo dưỡng. Vì thế, việc đi lại của người dân xã đảo Tam Hải vẫn là một vấn đề chưa thể giải quyết.

Mới đây, khi chúng tôi có chuyến công tác về xã đảo Tam Hải mới thấy được những khó khăn của người dân xã đảo. Tại bến Tam Quang (xã Tam Quang, TP Đà Nẵng), nhiều người dân cho biết, muốn sang đảo Tam Hải buộc phải gửi ô tô lại, vì phà nhỏ chỉ chở người và xe máy, không đáp ứng vận chuyển ô tô.

Tại bến, hàng chục người xếp hàng chờ phà, chủ yếu là xe máy, xe đạp, không kèm theo hàng hóa. Khoảng 20 phút sau, chiếc phà Quang Hải mang số hiệu QNa-0841 mới cập bờ đón khách. Mỗi chuyến, phà chỉ chở khoảng 30 người và xe máy, ai không kịp lên phải đợi chuyến tiếp theo.

Anh Võ Long Thành (thôn Bình Trung, xã Tam Hải) cho biết, ngoài tuyến Tam Quang – Tam Hải, hiện còn hai tuyến phà khác. Tuy nhiên, cả ba tuyến đều sử dụng phương tiện đã cũ, thường xuyên hỏng hóc, không đảm bảo nhu cầu đi lại và vận chuyển hàng hóa của bà con.

Trao đổi về vấn đề này, ông Huỳnh Văn Cường, Chủ tịch UBND xã Tam Hải cho biết, địa phương có 3 tuyến phà phục vụ việc đi lại nhưng hiện nay đều đã xuống cấp nghiêm trọng. Trong đó, tuyến Tam Quang – Tam Hải là tuyến huyết mạch, song phà QNa-0785 (phà Long Hải) đã hết hạn đăng kiểm vào ngày 1/9/2025 và phải tạm ngưng hoạt động trong 3 tháng để sửa chữa.

Trong thời gian này, phà gỗ QNa-0841 (Quang Hải) sẽ thay thế, tuy nhiên, phương tiện này chỉ chở được người và xe máy. “Người dân Tam Hải chủ yếu làm nghề biển, tiểu thương cần đưa ô tô vào để thu mua hải sản. Việc thiếu phương tiện vận chuyển ô tô khiến kinh tế xã đảo bị ảnh hưởng. Chưa kể, khi có người bệnh cần chuyển viện khẩn cấp, xe cứu thương cũng không thể qua phà nhỏ được”, ông Cường nói.

Cũng theo ông Cường, tuyến phà Bình Trung – Xuân Mỹ, phà QNa-0886 (22CV) đã phục vụ hơn 10 năm, trải qua 20 lần đăng kiểm. Nhưng đến lần thứ 21, cơ quan đăng kiểm yêu cầu bổ sung thiết kế cải hoán, hệ thống phòng cháy chữa cháy theo quy định mới.

Riêng tuyến Long Thạnh Tây – Đông Xuân (xã Tam Giang cũ), hiện chưa có phương tiện đạt chuẩn, việc quản lý cũng gặp vướng mắc do các văn bản pháp lý liên quan đã hết hiệu lực.

Trước thực trạng này, UBND xã Tam Hải đã kiến nghị UBND TP Đà Nẵng hỗ trợ sửa chữa, cải hoán các phương tiện hiện có (QNa-0785, QNa-0886), đồng thời đề xuất nhanh chóng đóng mới 2 phà và bố trí phương tiện mới cho tuyến Long Thạnh Tây – Đông Xuân.

“Giờ, ước mơ của mình là gì?”, tôi hỏi ông Ba Cung khi đang cùng ông chồng chềnh sóng nước Trường Giang trở về phía bên kia bến An Hòa. “Nghe thì xa vời, nhưng tui chỉ mong có cầu. Có cầu, đường tới nơi thì tất cả từ giá cả vật liệu hay nước sạch đều giảm đi nhiều, sắp nhỏ đi học cũng an toàn nữa. Tôi cũng biết là khó vì chi phí đầu tư quá lớn”,  - ông Ba Cung nói.

Mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, Lê Quang Nam đã có chuyến kiểm tra thực tế và làm việc với xã Tam Hải về các tuyến phà. Sau khi nghe báo cáo, đề xuất của địa phương, ông Nam đã giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với xã Tam Hải và Chi cục Đăng kiểm số 4 xử lý gia hạn đăng kiểm đối với phương tiện QNa-0785 đúng theo quy định.

Đối với dự án đóng mới 2 phà Tam Hải, UBND thành phố giao Sở Xây dựng chủ trì, làm việc với đơn vị thi công để đảm bảo tiến độ, chất lượng. Riêng tuyến Long Thạnh Tây – Đông Xuân, Sở Xây dựng được giao nghiên cứu, đề xuất đầu tư đóng mới phương tiện, đảm bảo an toàn giao thông và đáp ứng nhu cầu đi lại cấp thiết của người dân. Dự kiến phương án cụ thể sẽ được trình UBND thành phố trong tháng 9/2025.