Công dân số: Làm gì để hưởng ưu đãi thuế, phí lên tới 100%?

Hình minh họa

Bộ Công an đã hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về phát triển công dân số để lấy ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Đây được kỳ vọng là khuôn khổ pháp lý thống nhất, toàn diện đầu tiên về công dân số, quy định rõ địa vị pháp lý, quyền lợi và trách nhiệm của công dân khi tham gia môi trường số.

Theo đó, dự thảo quy định cụ thể về các nguyên tắc phát triển, điều kiện để trở thành công dân số; hệ thống điểm và xếp hạng công dân số; các cơ chế, chính sách khuyến khích cũng như trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức và doanh nghiệp.

Để được công nhận là công dân số, cá nhân phải có tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng VNeID; có khả năng sử dụng dịch vụ công và dịch vụ số an toàn, hợp pháp; thực hiện đầy đủ trách nhiệm và được xếp hạng theo quy định tại Nghị quyết.

Ghi nhận mức độ tích cực để khuyến khích công dân

Theo Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06 - Bộ Công an), nhằm khuyến khích người dân chủ động tham gia, dự thảo Nghị quyết đề xuất cơ chế ghi nhận mức độ tích cực của công dân trên môi trường số gắn liền với các ưu đãi thiết thực.

Dựa trên mức độ tích cực trau dồi kỹ năng số, tần suất sử dụng dịch vụ công và các giao dịch số khác, công dân sẽ được hưởng các chính sách miễn giảm thuế, phí.

Cụ thể, đề xuất miễn 100% lệ phí cho các thủ tục hành chính thiết yếu và giảm tới 10% một số loại thuế, lệ phí trước bạ.

Đại diện C06 khẳng định, việc ghi nhận mức độ tích cực và xếp hạng chỉ nhằm mục đích khuyến khích người dân tham gia môi trường số.

Hệ thống này tuyệt đối không được sử dụng để phân biệt đối xử, không áp dụng trong xử phạt vi phạm hành chính hay các biện pháp làm hạn chế quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Việc xếp hạng được thực hiện thông qua bộ chỉ số tính điểm với các mức độ:

Công dân số Tích cực: Dành cho người tham gia đầy đủ, thường xuyên, đóng góp tích cực vào các hoạt động số. Nhóm này được hưởng toàn bộ các chính sách ưu đãi cao nhất.

Công dân số Cơ bản: Dành cho người đã tham gia một số hoạt động số cơ bản (quản lý dữ liệu, dịch vụ công trực tuyến, y tế số…). Nhóm này được hưởng các chính sách ưu đãi theo quy định.

Chưa xếp hạng: Áp dụng với trường hợp ít hoặc chưa tham gia các hoạt động số, chỉ được hưởng các hỗ trợ cơ bản.

Có quyền khiếu nại, tố cáo khi bị xâm phạm lợi ích trên môi trường số

Trao đổi về vấn đề này, Tiến sĩ Luật Ngô Ngọc Diễm nhận định, dự thảo Nghị quyết công khai lấy ý kiến trên Cổng thông tin Bộ Công an đã làm rõ nguyên tắc xây dựng hệ thống điểm công dân số.

Đây là giải pháp thúc đẩy chương trình phát triển công dân số quốc gia thông qua đòn bẩy kinh tế (ưu đãi thuế, phí), thay vì các biện pháp chế tài.

Tiến sĩ Diễm kỳ vọng, Nghị quyết khi ban hành chính thức sẽ đảm bảo đầy đủ các quyền lợi thiết thực của công dân như: Quyền sở hữu và quản lý danh tính số; quyền tiếp cận, thụ hưởng dịch vụ số; quyền được bảo vệ an toàn và quyền tham gia giám sát dân chủ trên không gian mạng.

Đặc biệt là, công dân sẽ được bảo vệ toàn diện trước các hành vi vi phạm pháp luật trên môi trường số; được đào tạo kỹ năng số và an toàn thông tin.

Công dân có quyền khiếu nại, tố cáo, phản ánh khi quyền lợi bị xâm phạm và được cơ quan chức năng tiếp nhận, giải quyết kịp thời.

Trẻ em và thanh thiếu niên cũng được ưu tiên bảo vệ đặc biệt, đảm bảo tiếp cận thông tin phù hợp lứa tuổi, phòng ngừa các hành vi xâm hại, bóc lột trên môi trường số.

Cơ chế cộng điểm và ưu tiên nhóm yếu thế

Để tích lũy điểm, người dân có thể thực hiện các hoạt động thuộc các nhóm sau:

1. Nhóm quản lý và xác thực dữ liệu cá nhân:

Hoàn tất hồ sơ VNeID đạt 100% (lần đầu): Cộng 100 điểm.

Truy cập VNeID trung bình 1 lần/tuần: Cộng 2 điểm/tuần.

Tích hợp giấy tờ thiết yếu: Cộng 5 điểm/loại.

Cập nhật thông tin thay đổi trong 30 ngày: Cộng 3 điểm/lần.

Sử dụng chữ ký số trong giao dịch (không phải thủ tục hành chính): Cộng 2 điểm/lần.

2. Nhóm sử dụng dịch vụ số xác thực qua VNeID: Nhằm khuyến khích sử dụng dịch vụ công, tài chính, y tế, giáo dục trực tuyến, giảm chi phí xã hội.

Thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến: Cộng 7 điểm/lần.

Giao dịch tài chính số (Mở tài khoản ngân hàng, ví điện tử, Mobi Money trên VNeID, sử dụng thanh toán trên VNeID) các dịch vụ tài chính khác trên VNeID hoặc tích hợp với VNeID: Cộng 5 điểm/giao dịch;

Sử dụng dịch vụ y tế số (đặt lịch/nhận kết quả): Cộng 5 điểm/lần;

Mua sắm, sử dụng dịch vụ thương mại điện tử trên VNeID, hoặc tích hợp với VNeID: Cộng 5 điểm/lần;

Sử dụng mạng xã hội trên VNeID: Cộng 2 điểm nếu có truy cập trong ngày;

Hoàn thành khoá học Bình dân học vụ số (có chứng nhận): Cộng 5 điểm/khoá;

Các dịch vụ số khác trên VNeID hoặc các dịch vụ số của các đơn vị tích hợp, đăng nhập bằng VNeID:  Cộng 5 điểm/lần.

3. Nhóm tham gia cộng đồng và đóng góp xã hội:

Góp ý dự thảo văn bản quy phạm pháp luật: Cộng 10 điểm/lần;

Tương tác với đại biểu Quốc hội: Cộng 5 điểm/lần;

Tham gia khảo sát của cơ quan nhà nước: Cộng 5 điểm/lần;

Chia sẻ dữ liệu phục vụ quản trị (được chấp thuận): Cộng 5 điểm/lần;

Phản ánh kiến nghị với Cơ quan nhà nước: Cộng 5 điểm/lần được tiếp nhận, xử lý thành công.

Đáng chú ý, dự thảo Nghị quyết đặc biệt quan tâm đến nhóm yếu thế (người cao tuổi, người khuyết tật, đồng bào dân tộc thiểu số).

Nhóm đối tượng này sẽ được cộng thêm 50 điểm/năm khi đạt mức tối thiểu 150 điểm từ các hoạt động trên, nhằm rút ngắn khoảng cách số và đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số quốc gia.