Chủ tịch cấp tỉnh, cấp xã phải tiếp công dân định kỳ, không được ủy quyền

Đề xuất chủ tịch cấp xã tiếp công dân định kỳ ít nhất 2 ngày trong 1 tháng

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Phó Tổng Thanh tra Lê Tiến Đạt cho biết, dự thảo luật có 4 điều, tập trung sửa đổi, bổ sung các quy định để thể chế hóa chủ trương về sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Dự thảo luật cũng thể chế hoá chủ trương của Đảng về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; đẩy mạnh phân cấp phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính; khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo hiện hành.

Theo đó, dự thảo luật lược bỏ tất cả các quy định liên quan đến cấp huyện trong tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Đồng thời, dự thảo luật điều chỉnh thẩm quyền, trách nhiệm trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo mô hình tổ chức mới của chính quyền địa phương, tòa án, viện kiểm sát, thanh tra.

Nêu điểm mới, Phó Tổng Thanh tra cho biết, dự thảo luật bổ sung quy định về hình thức tiếp công dân trực tuyến. Dự thảo luật cũng bổ sung quy định tiếp công dân của cấp uỷ, HĐND, UBND cấp xã tại trụ sở UBND xã hoặc địa điểm tiếp công dân theo quy định.

Chủ tịch UBND cấp xã phải trực tiếp tiếp công dân định kỳ tại địa điểm tiếp công dân ít nhất 2 ngày trong 1 tháng, theo dự thảo luật. Quy định trách nhiệm tiếp công dân của Chủ tịch UBND xã hiện “ít nhất 1 ngày trong 1 tuần”.

Nêu ý kiến, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh bày tỏ đồng tình bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến bên cạnh trực tiếp như hiện nay.

Quy định tiếp công dân trực tuyến, theo bà Thanh, vừa phù hợp với thực tiễn, vừa tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, một trong những nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trong giải quyết khiếu nại, tố cáo thời gian qua phần nhiều là do người có trách nhiệm không trực tiếp tiếp công dân theo quy định, mà thường ủy quyền cho cấp phó, thậm chí có tình trạng “ủy quyền của ủy quyền”.

“Điều này dẫn đến đơn thư, vụ việc kéo dài và một số vụ việc giải quyết chưa được như mong muốn”, bà Thanh nêu và đề nghị cân nhắc xem có nên thực hiện ủy quyền trong tiếp công dân hay không.

Cần cương quyết tuyệt đối không được ủy quyền trong tiếp công dân

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cũng đề nghị trong luật phải quy định rõ, tiếp công dân không được ủy quyền.

Theo bà Hải, Chủ tịch UBND tỉnh phải tiếp công dân 1 tháng một lần thì phải tiếp và lắng nghe ý kiến, chỉ đạo các cơ quan giải quyết. Còn Chủ tịch ủy quyền cho Phó Chủ tịch tỉnh tiếp, rồi lại có thể ủy quyền cho Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thì các cán bộ này cũng chỉ là người tham mưu thôi.

“Trách nhiệm của người đứng đầu rất cao và thẩm quyền giải quyết của người đứng đầu rất quan trọng”, bà Hải nêu và đề nghị, cần “hết sức cương quyết” luật hóa yêu cầu “tuyệt đối không được ủy quyền”.

“Chúng tôi đi giám sát việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở rất nhiều tỉnh, thành phố thì thấy rằng ủy quyền nhiều, làm ảnh hưởng tới chất lượng tiếp công dân. Người dân phải đi lại nhiều vì không gặp được người đứng đầu, trong khi nếu gặp được người đứng đầu chỉ giải quyết trong 15 - 20 phút là xong”, bà Hải nói thêm.

Trong khi đó, Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai đề nghị, quy định tối thiểu chủ tịch cấp tỉnh, cấp xã phải tiếp công dân bao nhiêu buổi trong 1 tháng, ngoài ra có thể ủy quyền hoặc ủy quyền giải quyết theo vụ việc.

“Quy định như vậy vừa đảm bảo đúng nguyên tắc chủ tịch phải tiếp dân, nhưng cũng đảm bảo linh hoạt”, bà Mai nêu.

Giải trình sau đó, Phó Tổng Thanh tra Lê Tiến Đạt khẳng định, dự thảo luật là không quy định ủy quyền trong tiếp công dân. “Người đứng đầu phải tiếp công dân định kỳ. Quy định của luật hiện hành cũng vậy”, ông nói.

Theo ông Lê Tiến Đạt, dự thảo luật chỉ bổ sung quy định căn cứ vào từng vụ việc cụ thể, Thủ tướng ủy quyền cho Tổng Thanh tra thụ lý tố cáo sau khi kiểm tra thấy đủ điều kiện thụ lý tố cáo; kết luận nội dung tố cáo và thông báo kết luận nội dung tố cáo sau khi Thủ tướng xem xét, cho ý kiến đối với báo cáo kết quả xác minh nội dung tố cáo của Tổng Thanh tra.

Quy định này để đảm bảo phù hợp với yêu cầu giải quyết tố cáo, tính chất quản lý công việc của Thủ tướng, cũng như để đơn giản thủ tục hành chính.

“Dự thảo luật chỉ có một nội dung về ủy quyền đó thôi, chứ ủy quyền trong tiếp công dân là không có”, Phó Tổng Thanh tra khẳng định lại.

Về tiếp công dân định kỳ của Chủ tịch UBND cấp xã 2 lần trong 1 tháng, theo ông Lê Tiến Đạt, để phù hợp với thực tế. Vì, theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp thì cấp xã có phạm vi quản lý lớn, rộng và rất nhiều việc.

Nếu không quy định Chủ tịch UBND xã tiếp công dân ít nhất 2 lần trong 1 tháng, Phó Tổng Thanh tra cho rằng, sẽ dẫn đến tình trạng ủy quyền. Như vậy, sẽ không đúng quy định, không bảo đảm tinh thần thượng tôn pháp luật.

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, với tiếp công dân, quy định Chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp xã mỗi tháng tiếp công dân 1 hoặc 2 ngày thì không được ủy quyền. Tuy nhiên, với giải quyết những vụ việc cụ thể thì người đứng đầu có thể ủy quyền.