Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên phát biểu kết luận Hội nghị ngành Công Thương các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc 2025

Sáng 17/10, tại Tuyên Quang đã diễn ra Hội nghị ngành Công Thương các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc năm 2025. Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì hội nghị. Sau khi lắng nghe các ý kiến phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã có phát biểu chỉ đạo.

Ngành Công Thương phía Bắc duy trì đà tăng trưởng tích cực

Theo Bộ trưởng, nhìn chung, các ý kiến phát biểu đều thống nhất nhận định năm 2024 và 9 tháng năm 2025, bên cạnh những thời cơ, thuận lợi, kinh tế nước ta tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức đến từ tình hình khu vực và thế giới.

“Có thể nói, trong khi thế giới còn nhiều bất ổn, Việt Nam vẫn giữ vững được sự ổn định chính trị, nhưng với đặc trưng là nền kinh tế mở, chúng ta chịu tác động rất lớn từ bên ngoài. Đặc biệt, từ đầu năm 2025 đến nay, nước ta đồng thời triển khai cuộc cải cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy ở tất cả các cấp từ trung ương đến địa phương, gắn với phân cấp, phân quyền, phân định rõ thẩm quyền cho từng cơ quan chức năng. Riêng với các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc và miền Trung, thời gian qua còn phải chống chịu liên tiếp nhiều cơn bão lớn, gây thiệt hại đáng kể cả về người và tài sản”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói.

Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ của Trung ương và địa phương; với sự vào cuộc của cộng đồng doanh nghiệp và người dân, kinh tế nước ta đã ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực. Quý III GDP ước đạt 8,23%, mức cao nhất kể từ năm 2011 đến nay. Cùng với đó, ngành Công Thương cả nước nói chung và khu vực phía Bắc nói riêng tiếp tục đạt được nhiều kết quả nổi bật:

Sản xuất công nghiệp tăng trưởng cao, tiếp tục là động lực chính của nền kinh tế. Các trung tâm công nghiệp lớn như Hà Nội, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Hải Phòng, Hưng Yên tiếp tục dẫn đầu cả nước trong nhiều lĩnh vực như điện tử, cơ khí, vật liệu xây dựng, dệt may, chế biến thực phẩm. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) của các địa phương trong vùng đều tăng cao hơn mức bình quân cả nước, tiêu biểu là Hải Phòng, Bắc Ninh, Phú Thọ, Hưng Yên, Quảng Ninh, Ninh Bình. Kết quả này khẳng định sức chống chịu và khả năng phục hồi mạnh mẽ của khu vực công nghiệp thương mại.

Thương mại nội địa phát triển mạnh mẽ, nhiều địa phương đạt mức tăng trưởng doanh thu hai con số, đứng tốp đầu cả nước như Ninh Bình, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Phú Thọ, trở thành trụ cột quan trọng duy trì tăng trưởng kinh tế và ổn định đời sống nhân dân.

Xuất nhập khẩu phục hồi ấn tượng. Kim ngạch xuất nhập khẩu của khu vực phục hồi mạnh, cao hơn nhiều so với bình quân cả nước, đóng góp tới 60% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu quốc gia. Tính đến nay, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt hơn 700 tỷ USD, dự báo cả năm 2025 sẽ đạt 920-930 tỷ USD, mức kỷ lục, gần gấp đôi so với cùng kỳ nhiệm kỳ trước.

“Nếu đạt kết quả này, Việt Nam sẽ nằm trong nhóm 15 quốc gia có quy mô thương mại quốc tế lớn nhất thế giới năm 2025. Cán cân thương mại duy trì xuất siêu, góp phần tăng dự trữ ngoại hối và ổn định các chỉ số kinh tế vĩ mô”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Hạ tầng thương mại phát triển đồng bộ, từ hệ thống chợ truyền thống đến hạ tầng thương mại hiện đại, thương mại điện tử phát triển rộng tới cả khu vực miền núi, thúc đẩy tiêu dùng và kết nối lưu thông hàng hóa. Tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử đạt khoảng 22-23% so với đầu năm.

Công tác quản lý nhà nước, quy hoạch, kế hoạch được triển khai tích cực. Nhiều chương trình trọng điểm được xây dựng, tạo hành lang pháp lý thuận lợi qua đó thúc đẩy thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp và thương mại.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, ngành Công Thương khu vực phía Bắc vẫn còn một số hạn chế: Công nghiệp hỗ trợ và công nghiệp vật liệu phát triển chưa tương xứng với tiềm năng; hạ tầng công nghiệp thiếu đồng bộ, nhiều dự án chậm tiến độ do vướng giải phóng mặt bằng.

Phần lớn doanh nghiệp quy mô nhỏ, hạn chế về vốn, công nghệ, thương hiệu, tiêu chuẩn kỹ thuật; chưa tận dụng tốt các FTA để mở rộng xuất khẩu. Thương mại điện tử phát triển nhanh nhưng thiếu hệ sinh thái logistics, nhân lực chất lượng cao.

Lực lượng quản lý thị trường sau khi phân cấp còn thiếu cơ sở vật chất, hoạt động chưa ổn định; tình trạng buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại còn diễn biến phức tạp. Liên kết vùng, hợp tác phát triển công thương giữa các địa phương còn hạn chế, chưa hiệu quả. Ngoài ra, thời gian đầu triển khai sắp xếp bộ máy, điều chỉnh địa giới và phân cấp, phân quyền chắc chắn không tránh khỏi bỡ ngỡ, khó khăn.

Phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, thời gian tới, tình hình phát triển kinh tế của cả nước nói chung, các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc nói riêng được dự báo có những thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Những biến động nhanh chóng, phức tạp, khó lường của tình hình thế giới; sự chuyển dịch mạnh mẽ của các chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu và những yêu cầu mới trong phát triển kinh tế đất nước.

Đặc biệt là các quyết sách đột phá, mang tầm chiến lược của Đảng và Nhà nước ta về sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo hướng tỉnh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả; về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; đổi mới công tác xây dựng, thi hành pháp luật; đẩy mạnh hội nhập quốc tế, phát triển kinh tế tư nhân và bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia trong tình hình mới... đang đặt ra cho ngành Công Thương những sứ mệnh mới, tầm vóc mới và yêu cầu toàn Ngành phải bứt phá mạnh mẽ hơn nữa đề đóng góp tích cực hơn cho sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Để hoàn thành thắng lợi mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả nước từ 8,3-8,5% năm 2025 và tăng trưởng 2 con số trong những năm tới, dưới giác độ ngành Công Thương, Bộ trưởng đề nghị các địa phương, đặc biệt là các Sở Công Thương tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả một số nội dung trọng tâm như sau:

Thứ nhất, trong những tháng cuối năm 2025.

Một là, tập trung tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ phục hồi sản xuất của doanh nghiệp và ổn định đời sống người dân sau ảnh hưởng của bão lụt. Đồng thời, theo dõi sát diễn biến thời tiết, sẵn sàng ứng phó để giảm thiểu thiệt hại do thiên tai những tháng tới.

Hai là, tiếp tục bám sát và tổ chức thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội và các Nghị quyết của Bộ Chính trị nhằm khơi thông, làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu) và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới (chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức...) để có được tốc đô phát triển cao và bền vững.

Ba là, tập trung rà soát, tháo gỡ thực chất, hiệu quả những vướng mắc của các dự án công nghiệp, thương mại, năng lượng trên địa bàn, nhất là các dự án lớn, có tính lan tỏa cao để giải phóng nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ lựa chọn các nhà đầu tư đủ năng lực để triển khai thực hiện các dự án mới trong các Quy hoạch Ngành quốc gia trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản trên địa bàn nhằm chủ động nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất công nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế địa phương và của vùng.

Bốn là, tiếp tục thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, kích cầu tiêu dùng trong nước gắn với tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường. Tích cực tham gia Hội chợ Mùa thu.

Năm là, tiếp tục thực hiện hiệu quả mô hình chính quyền địa phương hai cấp và phân cấp, phân quyền. Đề nghị lãnh đạo các địa phương quan tâm chỉ đạo thực hiện có hiệu quả các nội dung sau: Bố trí, sắp xếp nhân sự tại các cơ quan chuyên môn phù hợp và đáp ứng nhiệm vụ; trong đó ưu tiên bố trí ít nhất 1 biên chế chuyên trách lĩnh vực Công Thương ở cấp xã.

Có kế hoạch tuyển dụng, đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ công chức, viên chức (đặc biệt là ở cấp xã) để có đủ năng lực thực thi công vụ, nhất là các nhiệm vụ mới được phân cấp, phân quyền.

Khẩn trương xây dựng vị trí việc làm rõ ràng để chủ động tuyển dụng, bố trí cán bộ đúng chuyên môn. Bộ trưởng cũng đề nghị sớm triển khai đồng bộ hệ thống phần mềm chuyên ngành, chia sẻ, liên thông cơ sở dữ liệu giữa các cấp để phục vụ công tác chuyên môn và cải cách hành chính. Chủ động rà soát, kiến nghị điều chỉnh các nhiệm vụ phân cấp, phân quyền, bảo đảm phù hợp với thực tế của địa phương.

Thứ hai, chủ động chỉ đạo quán triệt, tổ chức thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, nhất là các Nghị quyết mang tính chiến lược, đột phá của Bộ Chính trị trong thời gian gần đây để kịp thời thể chế hóa thành các cơ chế, chính sách đủ mạnh và tổ chức thực thi có hiệu quả; sớm chỉ đạo rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch cấp tỉnh theo không gian lãnh thổ mới và phù hợp Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các địa phương, bảo đảm liên thông với các quy hoạch vùng, quy hoạch ngành quốc gia, tạo cơ sở pháp lý để triển khai các dự án trên địa bàn, tạo các xung lực mới, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của đ ịa phương và của vùng, của cả nước nói chung.

Thứ ba, đẩy mạnh thu hút đầu tư và tạo thuận lợi đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đã có trong các Quy hoạch ngành quốc gia. Chú trọng phát triển các ngành công nghiệp theo hướng hiện đại, công nghệ cao và bền vững nhằm nâng cao giá trị gia tăng và năng lực cạnh tranh của sản phẩm. Mỗi địa phương cần phát huy lợi thế để phát triển các lĩnh vực công nghiệp có tiềm năng, gắn với xây dựng các cụm công nghiệp và khu công nghiệp chuyên biệt. Đồng thời, khuyến khích sản xuất xanh và thúc đẩy đổi mới sáng tạo để tạo bứt phá trong tăng trường công nghiệp.

Thứ tư, thúc đẩy thương mại nội địa, mở rộng thị trường xuất khẩu. Đảm bảo cân đối cung cầu phục vụ sản xuất và tiêu dùng, chú trọng phát triển hạ tầng thương mại (gồm cả thương mại truyền thống và thương mại điện tử, nhất là thương mại điện tử xuyên biên giới), nhất là hạ tầng thương mại tại vùng sâu, vùng xa, miền núi; kết hợp giữa thương mại với du lịch, đẩy mạnh xúc tiến thương mại (tham gia Hội chợ Mùa thu, Hội nghị xúc tiến thương mại, hội nghị với các Thương vụ...).

“Đồng thời, tăng cường hỗ trợ xây dựng, quảng bá thương hiệu ngành hàng, sản phẩm đặc trưng, hỗ trợ các hiệp hội, doanh nghiệp khai thác có hiệu quả các FTA mà Việt Nam đã và sẽ ký kết để phát triển, da dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng và mặt hàng xuất khẩu”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Thứ năm,  ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo, đảm bảo an ninh năng lượng. Tập trung triển khai các dự án đã được đưa vào Quy hoạch điện lực quốc gia và phối hợp triển khai hiệu quả các dự án hạ tầng năng lượng liên miền. Đồng thời, ưu tiên phát triển các nguồn năng lượng sạch như diện gió, điện mặt trời, thủy điện nhỏ phù hợp với tiềm năng của từng địa phương, góp phần thực hiện chuyển dịch năng lượng hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Bên cạnh đó, thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trong sản xuất và sinh hoạt.

Thứ sáu, tăng cường liên kết vùng và hợp tác phát triển ngay từ khâu quy hoạch phát triển công nghiệp thương mại để hình thành các chuỗi cung ứng cấp vùng và cả nước. Đồng thời, tích cực tổ chức các sự kiện xúc tiến thương mại liên tỉnh và triển khai các cơ chế phối hợp nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ, thu hút đầu tư.

Theo Bộ trưởng, tại hội nghị đã có rất nhiều kiến nghị bổ sung so với những kiến nghị trước đó. Các đơn vị thuộc Bộ và ngành đã trực tiếp trao đổi, giải thích, làm rõ nhiều nội dung ngay trong phiên làm việc. Tuy nhiên, để việc tổng hợp và xử lý được hiệu quả, đầy đủ và có tính hệ thống hơn, đề nghị các đồng chí chuyển toàn bộ các kiến nghị của địa phương thành văn bản chính thức, gửi về Vụ Kế hoạch, Tài chính và Quản lý doanh nghiệp (Bộ Công Thương). Các đơn vị này sẽ tổng hợp, phân loại và có văn bản trả lời cụ thể cho từng nhóm kiến nghị.

“Những kiến nghị xác đáng, có cơ sở thực tiễn và phù hợp với quy định hiện hành sẽ được nghiên cứu, tiếp thu và bổ sung vào các đề xuất sửa đổi, hoàn thiện theo quy định của pháp luật, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc triển khai thực hiện trong thời gian tới”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định.

Hội nghị là dịp để các địa phương trao đổi kinh nghiệm quản lý, bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất công nghiệp, phát triển thương mại, hoàn thành nhiệm vụ năm 2025, giai đoạn 2021-2025 và đóng góp cho sự phát triển chung của cả nước.

Khu vực phía Bắc sau sắp xếp hành chính gồm 15 tỉnh, thành phố (Hà Nội, Cao Bằng, Tuyên Quang, Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Phú Thọ, Hải Phòng, Hưng Yên, Ninh Bình), với diện tích trên 150 nghìn km2, dân số gần 45 triệu người.