Xây dựng cơ chế hợp tác công - tư trong lĩnh vực văn hóa
Ngày 16/12, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam và Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố tổ chức Hội thảo khoa học “Hợp tác công - tư trong phát triển văn hóa”.
Tại đây, các chuyên gia, nhà quản lý, nhà nghiên cứu đã chia sẻ kinh nghiệm, thảo luận về thực trạng, khả năng và thách thức của việc hợp tác công - tư trong lĩnh vực văn hóa. Từ đó, đề xuất các giải pháp khả thi, góp phần khai thác hiệu quả nguồn lực Nhà nước và huy động sự đóng góp tích cực từ khu vực tư nhân trong lĩnh vực văn hóa.
Thạc sỹ Đỗ Quang Minh, đại diện Vụ Kế hoạch Tài chính (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho biết, hợp tác công - tư có thể thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Mỗi hình thức phục vụ các nhu cầu và mục tiêu dự án khác nhau; trong đó có hình thức đối tác công - tư (PPP). Trong lĩnh vực văn hóa, phạm vi các dự án PPP có thể trải rộng trên nhiều lĩnh vực như công trình thiết chế văn hóa công cộng (bảo tàng, phòng triển lãm, nhà hát, sân khấu ngoài trời, trung tâm văn hóa...), bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể (di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh), cơ sở hạ tầng du lịch văn hóa, hạ tầng văn hóa số (kho lưu trữ số, bảo tàng ảo và nền tảng văn hóa trực tuyến), cơ sở hạ tầng công nghiệp sáng tạo (trường quay điện ảnh, các trung tâm thiết kế sáng tạo, lưu trú và sản xuất nghệ thuật, đổi mới sáng tạo văn hóa).
Về giải pháp hợp tác công - tư trong lĩnh vực văn hóa cấp địa phương ở Việt Nam, Thạc sỹ Đỗ Quang Minh chia sẻ, các đơn vị cần hoàn thiện thể chế, chính sách và triển khai hợp tác công - tư trong văn hóa. Trong đó, xem xét các đề xuất dự án văn hóa để kêu gọi đầu tư phù hợp với thực trạng cơ sở vật chất, mục tiêu chính sách của địa phương, tính chất của hoạt động dịch vụ công. Đồng thời, xây dựng đề án hỗ trợ các dự án, hoạt động của tổ chức văn hóa tư nhân phù hợp với mục tiêu, chính sách, danh mục dịch vụ sự nghiệp công - tư văn hóa của địa phương.
Trong lĩnh vực điện ảnh, Thạc sỹ Nguyễn Tiến Hưng, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần phim Giải phóng thông tin, hợp tác công - tư là một hướng đi chiến lược, không chỉ nâng cao chất lượng phim ảnh mà còn góp phần quảng bá hình ảnh, giá trị văn hóa Việt Nam trên toàn cầu. Tuy nhiên, số lượng phim hợp tác công - tư vẫn còn ít so với bối cảnh hội nhập và đa dạng văn hóa như hiện nay.
Do đó, Thạc sỹ Nguyễn Tiến Hưng cho rằng, cần có khung pháp lý hoàn thiện, chính sách khuyến khích sáng tạo và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên. Cụ thể, Nhà nước cần hỗ trợ miễn giảm thuế hoặc trợ cấp tài chính cho các dự án hợp tác sản xuất phim lịch sử, chiến tranh cách mạng, các dự án phim thiếu nhi; khuyến khích sáng tạo phim tài liệu, hoạt hình và khoa học nhằm đa dạng hóa sản phẩm văn hóa. Đồng thời, ban hành các quy định cụ thể về lợi ích giữa Nhà nước, nhà sản xuất và nhà phát hành để đảm bảo hài hòa lợi ích trong công tác phát hành phim; thúc đẩy hợp tác trong việc quảng bá phim qua truyền thông, liên hoan phim, các nền tảng số.
Để thúc đẩy sự phát triển của những đơn vị hoạt động trong lĩnh vực mỹ thuật, Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Xuân Tiên, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh cho hay, việc “cởi trói” cho các đơn vị là vô cùng cấp thiết. Trong đó, mô hình hợp tác công - tư cũng giúp khẳng định rõ vai trò quản lý Nhà nước trong nền kinh tế thị trường. Khi triển khai hợp tác công - tư trong lĩnh vực mỹ thuật, các cơ quan Nhà nước ở Thành phố Hồ Chí Minh sẽ không còn đóng vai trò quản lý trực tiếp, thay vào đó là kiến tạo chính sách, tạo môi trường minh bạch cho các chủ thể phát triển.
Lợi ích mang lại từ hợp tác công - tư không đơn thuần là huy động nguồn lực tài chính, nhân lực, kinh nghiệm quản trị mà cao hơn là tạo ra sức mạnh cùng nhau xây dựng chiến lược phát huy giá trị văn hóa nghệ thuật với việc phát triển hoạt động mỹ thuật bền vững - Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Xuân Tiên nêu rõ./.
Thu Hương