Thương mại điện tử xuyên biên giới: Rộng cửa cho hàng xuất khẩu

Lựa chọn đưa hàng Việt ra thế giới qua sàn thương mại điện tử (TMĐT) Alibaba, ông Lê Nguyễn Khánh Trình - Giám đốc CTCP Khánh Trình cho biết, ngay từ năm 2010, công ty của ông đã xuất khẩu sản phẩm xà đơn theo cách này, tuy rằng lúc đó khó thuyết phục đối tác nhập với số lượng lớn.

Hành trình đưa hàng Việt Nam ra thế giới

"Dù chúng tôi lập website quốc tế, lập đội bán hàng nhưng không thành công. Năm 2016 tôi thử cách tiếp cận khác trên Amazon và thành công vì họ hỗ trợ, cho phép người mua nhận lại toàn bộ tiền khi hàng kém chất lượng, sai mô tả. Chính sách này thu hút người mua lớn kể cả với thương hiệu mới vì họ tin có đơn vị hỗ trợ quyền lợi” - ông Trình cho biết. Từ đó doanh nghiệp (DN) này đã tìm được đường xuất khẩu và hiện sản phẩm đến được với khách hàng ở hơn 70 nước, doanh thu 3-4 triệu USD/năm.

Bà Trần Thị Yến Phi - Giám đốc điều hành Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ DSW cho biết, từ doanh thu 3.000 USD cho đơn hàng xuất khẩu nông sản đầu tiên qua sàn TMĐT Alibaba, đến nay đã tăng lên 260.000 USD. Tiếp đà tăng trưởng này, DSW đặt mục tiêu thời gian tới kim ngạch xuất khẩu đạt 3,5 triệu USD, tiếp tục đưa hàng Việt Nam vào thị trường EU.

Theo Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Sunhouse Vũ Thanh Hải, mặc dù mới hợp tác với Amazon Global Selling từ đầu năm 2022, nhưng việc xuất khẩu hàng gia dụng của Sunhouse đã thu được những kết quả kinh doanh bước đầu vượt mong đợi. Chỉ số tăng trưởng trung bình mỗi tháng đạt mức 160 - 200%, đặc biệt là tại thị trường Bắc Mỹ. "Tôi tin rằng, sàn TMĐT đóng vai trò quan trọng trong hành trình đưa hàng Việt ra thị trường quốc tế” - ông Hải cho hay.

Ông Gijae Seong - Giám đốc Điều hành Amazon Global Selling Việt Nam cho biết, giá trị xuất khẩu của các DN bán hàng Việt Nam trên Amazon đã tăng 45% trong năm 2022. Nhiều DN Việt Nam đã sẵn sàng xuất khẩu trực tuyến nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu và làm sao để mở rộng quy mô. Amazon Global Selling cam kết góp phần nâng cao sự phát triển của các DN tại Việt Nam bằng cách trang bị cho họ hành trang để tiếp nhận những thay đổi và vươn lên tầm cao mới trong môi trường kinh doanh toàn cầu hiện nay.

Vẫn theo ông Gijae Seong, đến nay DN Việt Nam đang kinh doanh rất tốt một số nhóm sản phẩm trên Amazon, đó là nhóm các sản phẩm liên quan đến nhà cửa, bếp, trang trí nội ngoại thất, đồ gỗ nội thất; ngoài ra còn có sản phẩm dệt may, các sản phẩm chăm sóc cá nhân, nhóm sản phẩm tiêu dùng.

Nhờ TMĐT xuyên biên giới, việc mua sắm các sản phẩm từ nước ngoài đã trở nên phổ biến và thuận tiện hơn. Các nền tảng TMĐT cung cấp đa dạng lựa chọn sản phẩm từ các thị trường quốc tế, cho phép người tiêu dùng mua sắm đa dạng mặt hàng và giá cả cạnh tranh. Ngoài ra, các dịch vụ vận chuyển quốc tế đã phát triển mạnh mẽ, giúp hỗ trợ quá trình vận chuyển và nhận hàng thuận lợi.

Thông qua các sàn TMĐT như Amazon, JD.com, Alibaba, Shopee Global… người tiêu dùng trên thế giới có thể mua hàng với số lượng lớn hoặc mua lẻ từ các nhà bán hàng Việt Nam.

Ông Tạ Dũng Trí - Phó trưởng phòng Quản lý thương mại (Sở Công thương) Hà Nội cho biết, các DN tại Hà Nội đã bắt kịp xu hướng sử dụng các nền tảng TMĐT để tiếp cận khách hàng trong nước và quốc tế để mở rộng thị trường xuất khẩu; đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế và thúc đẩy sự phát triển của địa phương.

Năm 2023, dù vẫn còn gặp nhiều khó khăn, song kim ngạch xuất khẩu 5 tháng đầu năm của Hà Nội đạt 6,781 tỷ USD và nhập khẩu đạt 14,4 tỷ USD. Để đạt được kết quả trên có sự đóng góp một phần không nhỏ của TMĐT.

Có thể nhận thấy hiện nhiều ngành hàng ở Việt Nam đã tận dụng được lợi thế của TMĐT xuyên biên giới. Một ví dụ cụ thể: Vụ vải thiều Bắc Giang năm 2021, Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công thương) đã hợp tác với Tổng công ty Bưu chính Viettel (Viettel Post) và sàn TMĐT Voso xuất khẩu thí điểm thành công vải thiều Bắc Giang sang thị trường châu Âu trên nền tảng TMĐT của Việt Nam - Voso Global. Đó là bước đi đáng ghi nhận đối với ngành TMĐT Việt Nam trong việc đưa các sản phẩm nông sản tươi chất lượng cao sang thị trường nước ngoài có nhiều tiêu chuẩn khắt khe như châu Âu.

Toàn cầu hóa sản phẩm, toàn cầu hóa thương hiệu

TMĐT xuyên biên giới mang lại nhiều lợi ích cho DN. Đầu tiên là giúp DN nhanh chóng nắm bắt được thông tin của khách hàng, cải tiến sản phẩm đáp ứng nhu cầu nhanh hơn. Thứ hai, chuyển đổi số và toàn cầu hóa cùng cộng hưởng, không chỉ giúp toàn cầu hóa sản phẩm mà còn toàn cầu hóa thương hiệu sản phẩm.

Đối với DN Việt Nam, thực tế cho thấy, TMĐT và bán hàng xuyên biên giới đang mở ra những cơ hội mới và tiềm năng lớn. Việc tham gia vào TMĐT giúp DN tiếp cận khách hàng trên toàn quốc và thậm chí trên toàn thế giới, điều này mở rộng thị trường tiêu thụ và tạo ra nguồn thu lớn.

Bán hàng xuyên biên giới đã mang lại lợi ích kinh tế đáng kể cho các DN. Cụ thể, việc xuất khẩu hàng hóa thông qua TMĐT giúp gia tăng doanh số bán hàng và mở rộng quy mô sản xuất. DN cũng có thể nhập khẩu các nguyên liệu và sản phẩm chất lượng từ các thị trường quốc tế để nâng cao chất lượng sản phẩm và cạnh tranh trên thị trường.

Nghiên cứu mới nhất của Access Partnership cho thấy, doanh thu xuất khẩu TMĐT của Việt Nam có thể đạt đến 296,3 nghìn tỷ đồng vào năm 2027 nếu như các DN trong nước được hỗ trợ đầy đủ và đẩy nhanh tốc độ áp dụng TMĐT.

Số liệu từ Cục TMĐT và Kinh tế số cho biết, tốc độ tăng trưởng TMĐT bán lẻ trên 20%/năm. Cục TMĐT và kinh tế số đã và đang đa dạng hóa các chương trình để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số, hoàn thiện các chính sách xuất khẩu trực tuyến, tìm hiểu các rào cản mà các DN gặp phải và đưa ra các giải pháp tháo gỡ.

Bà Lê Hoàng Oanh - Cục trưởng Cục TMĐT và kinh tế số cho biết, TMĐT là động lực mạnh mẽ cho các DN, đặc biệt là các DN siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSMEs), trong việc tiếp cận các thị trường quốc tế.

Còn ở góc độ DN, ông Squall Wang - Giám đốc điều hành UPS Việt Nam (hãng dịch vụ vận chuyển, giao hàng và logistics quốc tế) cho rằng: Trong quá trình đưa sản phẩm của mình ra thế giới, các DN cần chú trọng việc tái tạo hoặc củng cố chuỗi cung ứng, số hóa các quy trình để làm cho chúng hiệu quả hơn, hiểu thêm về các quy định hải quan… Nếu các DN chưa đủ nguồn lực để đầu tư những yêu cầu này thì có thể sử dụng dịch vụ miễn phí từ các hãng logistics.

Đại diện của sàn TMĐT Shopee cũng khẳng định, việc xây dựng các nền tảng TMĐT xuyên biên giới là công cụ mang tính định hướng lâu dài trong việc hỗ trợ DN vừa và nhỏ đến siêu nhỏ mở rộng thị trường xuất khẩu với chi phí tối ưu.

Tuy nhiên, không phải mọi sự đều dễ dàng đối với TMĐT xuyên biên giới. Theo ông Nguyễn Đình Cung - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM), để ngồi một nơi mà bán được sản phẩm tới người tiêu dùng toàn cầu đòi hỏi DN cần chuẩn bị nhân lực chất lượng cao, biết ngôn ngữ bản địa của khách hàng, có chuyên viên trả lời online 24/24h. DN cũng cần chủ động, tích cực trong việc tìm hiểu thông tin, cơ chế chính sách, thị trường, thẩm định đối tác, chú trọng công tác nâng cao và kiểm soát chất lượng sản phẩm, năng lực cạnh tranh, đáp ứng các quy định của thị trường nhập khẩu...

Ông Gijae Seong - Giám đốc Điều hành Amazon Global Selling Việt Nam cho rằng, Việt Nam là nước có thế mạnh nông sản. Tuy nhiên, để thành công TMĐT xuyên biên giới, hàng hóa sẽ phải đi một quãng đường dài, nên DN phải tính toán đến chi phí lưu kho, thời gian hết hạn của sản phẩm. Các sản phẩm nông sản tươi, kích thước nặng hay cồng kềnh không có nhiều lợi thế ở mảng xuất khẩu bán lẻ online. Các sản phẩm nông sản chế biến hoặc sấy khô như các loại hạt, trái cây sấy khô, bánh tráng, snack làm từ gạo, hay rong nho sấy khô sẽ có lợi thế. DN cần đảm bảo được các sản phẩm có thời hạn sử dụng dài, tránh việc phải hoàn lại. Ngoài ra, cần cân nhắc đến khác biệt về nhiệt độ tại từng thị trường hay từng mùa làm ảnh hưởng đến chất lượng hàng hóa.