Những điểm sáng trong hướng đi giảm nghèo bền vững vùng miền núi

Để thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG) giảm nghèo bền vững, các địa phương có nhiều xã vùng sâu vùng xa đã triển khai toàn diện các giải pháp để tạo việc làm, phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân. 

Lai Châu đồng bộ giải pháp để đạt giảm tỷ lệ hộ nghèo 3,68% năm 2025

Tỉnh Lai Châu cũng là một điểm sáng trong số các địa phương đang tăng tốc đạt và vượt mục tiêu đề ra. Sau quá trình nỗ lực thực hiện đồng bộ các giải pháp, tính đến cuối năm 2024, tỉnh Lai Châu đạt kết quả nổi bật, còn 31.014 hộ nghèo và cận nghèo, giảm 13.397 hộ so với đầu năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 3,9%/năm.

Triển khai thực hiện CTMTQG giảm nghèo bền vững năm 2025, tỉnh Lai Châu đặt mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo 3,68% (hết năm 2025 còn 17.832 hộ nghèo trên tổng số 109.618 hộ dân toàn tỉnh, tương ứng 16,27%). Trong đó, riêng các huyện nghèo cũ (Phong Thổ, Sìn Hồ, Nậm Nhùn, Mường Tè) giảm 5,82%.

Báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lai Châu cho thấy nhờ các chính sách hỗ trợ của CTMTQG và các dự án phát triển KT-XH, người dân Lai Châu đã mạnh dạn áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tăng năng suất, đa dạng sinh kế và vươn lên thoát nghèo bền vững.

Các mô hình sản xuất hiệu quả được nhân rộng như Trồng chè Shan tuyết ở Phong Thổ, trồng cây cao su ở Lê Lợi; nuôi cá lồng ở Nậm Hàng; trồng lê VietGAP ở Nùng Nàng hay phát triển du lịch cộng đồng ở bản Sin Suối Hồ.

Đặc biệt, tại xã Mường Khoa, xã Tân Uyên, xã Nậm Sỏ, xã Pắc Ta, cây chè được xác định là cây chủ lực với khoảng 3.700ha chè, mỗi năm cho sản lượng gần 30.000 tấn, doanh thu khoảng 200 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho hơn 7.000 lao động.

Song song với phát triển sản xuất, giai đoạn 2021-2024, toàn tỉnh Lai Châu có 37.613 lao động nghèo được hỗ trợ giải quyết việc làm, có 1.482 lao động kết nối thành công với doanh nghiệp trong tỉnh, 1.168 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài theo hợp đồng, mở ra cơ hội nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống.

Bên cạnh đó, Lai Châu đã hỗ trợ 2.819 hộ nghèo về nhà ở; Hàng trăm công trình giao thông, trường học, trạm y tế, công trình nước sinh hoạt được xây dựng, mang lại diện mạo mới cho nông thôn vùng cao.

Nhờ đó, Lai Châu ghi dấu với tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 3,9%/năm, cho thấy những chủ trương, chính sách giảm nghèo của tỉnh đã phát huy hiệu quả rõ rệt, góp phần nâng cao đời sống người dân.

Tiếp nối những thành quả giảm nghèo, năm 2025 Lai Châu đặt mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo chung xuống 3,68%, tạo việc làm mới cho hơn 9.000 lao động, đào tạo nghề cho 8.000 người.

Để hoàn thành mục tiêu này, Lai Châu tiếp tục triển khai các giải pháp trọng tâm như tập trung giải ngân nhanh, hiệu quả nguồn vốn cho các CTMTQG, bảo đảm thiết thực và đúng đối tượng thụ hưởng, mở rộng cơ hội sinh kế cho hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo thông qua phát triển sản xuất, kết nối thị trường, khuyến khích khởi nghiệp tại địa phương; tiếp tục hỗ trợ về nhà ở, nước sạch, y tế, giáo dục và thông tin để bảo đảm người dân tiếp cận đầy đủ dịch vụ xã hội cơ bản, đúng chuẩn nghèo đa chiều.

Lai Châu cũng đẩy mạnh huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư, trong đó ưu tiên cho những vùng còn khó khăn như vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới. Ông Tống Thanh Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu cho biết, thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục nghiên cứu, ban hành các chính sách liên quan đến đời sống người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số, triển khai hiệu quả các CTMTQG đề ra.

Quảng Trị: Thay đổi từ những vùng biên giới khó khăn

Những năm gần đây, công tác giảm nghèo đa chiều, hướng đến phát triển bền vững ở tỉnh Quảng Trị đã có những chuyển biến tích cực, đặc biệt tại các xã miền núi, biên giới nơi có đông đồng bàoDTTS sinh sống.

Việc triển khai đồng bộ các CTMTQG, kết hợp chính sách đặc thù của địa phương đang giúp đời sống người dân ngày càng ổn định, tạo nền tảng cho phát triển KT-XH bền vững.

Xã Thượng Trạch (mới) có 20 bản; trong đó đồng bào DTTS chiếm trên 90% số dân. Những năm qua, nhờ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, cùng nỗ lực của người dân, diện mạo vùng biên giới nơi đây đã có nhiều đổi thay tích cực. Sau sáp nhập, xã Thượng Trạch xác định giảm nghèo đa chiều là khâu đột phá trong nhiệm kỳ mới, gắn với phát triển du lịch sinh thái, bảo tồn rừng và văn hóa bản địa.

Xã đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ có thu nhập bình quân đầu người tăng hơn 31% so với hiện tại, tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống dưới 50%.

Tỉnh Quảng Trị xác định để giảm nghèo bền vững thì đa dạng hóa sinh kế là yếu tố then chốt. Các địa phương đã chuyển hướng từ hỗ trợ “cho không” sang “trao cần câu”, giúp người dân tự tạo việc làm, tăng thu nhập. Nhiều mô hình giảm nghèo hiệu quả đã được nhân rộng, như nuôi bò sinh sản ở Hướng Lập, trồng chuối và cao su ở A Bung, trồng dược liệu dưới tán rừng ở Đakrông và phát triển du lịch cộng đồng ở Tà Rụt. 

Theo đó, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh Quảng Trị đã giảm gần 3,4% trong năm 2024, vượt mục tiêu kế hoạch đề ra. Đây là kết quả của việc triển khai đồng bộ các Ctmtqg và chính sách an sinh phù hợp với thực tiễn địa phương.

Đặc biệt, tỉnh đã hỗ trợ hơn 6.000 hộ dân cải thiện nhà ở, hơn 3.500 hộ được vay vốn ưu đãi phát triển sản xuất, hàng trăm lao động được đào tạo nghề gắn với nhu cầu thị trường, góp phần tạo việc làm ổn định và tăng thu nhập cho người dân vùng khó.

Một trong những hướng đi hiệu quả là đào tạo nghề và chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật cho người dân miền núi. Nhiều thanh niên DTTS đã tham gia các lớp dạy nghề nông nghiệp, chăn nuôi, trồng rừng, qua đó mạnh dạn khởi nghiệp tại quê hương.

Trong giai đoạn 2021-2025, Quảng Trị được phân bổ hơn 3.500 tỷ đồng để thực hiện 3 CTMTQG. Trong đó, riêng Chương trình giảm nghèo bền vững có tổng vốn trên 1.200 tỷ đồng, được ưu tiên cho các dự án hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm, phát triển giáo dục, y tế và hạ tầng vùng khó khăn.

Theo UBND tỉnh Quảng Trị, đến giữa năm 2025, các chương trình này đã giải ngân đạt hơn 72% kế hoạch vốn, góp phần cải thiện đáng kể hạ tầng cơ bản tại vùng núi và biên giới. Hơn 120 công trình hạ tầng dân sinh như đường giao thông, trường học, trạm y tế, nhà sinh hoạt cộng đồng được hoàn thành, tạo nền tảng thúc đẩy phát triển kt-xh bền vững cho vùng khó. Từ vùng đất khó, Quảng Trị đang chuyển mình mạnh mẽ nhờ hướng tiếp cận giảm nghèo đa chiều, bền vững và bao trùm.

Cao Bằng tạo chuyển biến rõ nét về hạ tầng, sinh kế và nhận thức của người dân

Những năm qua, tỉnh miền núi Cao Bằng đã đạt được những kết quả tích cực, tạo chuyển biến rõ nét về hạ tầng, sinh kế và nhận thức của người dân. Theo báo cáo của UBND tỉnh Cao Bằng, địa phương đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả CTMTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025. Với 200 công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu, duy tu, bảo dưỡng hơn 170 công trình phục vụ dân sinh, thúc đẩy phát triển KT-XH vùng khó khăn… từ đó đã tạo nên những chuyển biến rõ nét trong công tác giảm nghèo tại địa phương.

Trên cơ sở rà soát và thực tế ở từng địa phương, Cao Bằng đã hỗ trợ xây dựng nhà ở cho 10.521 hộ nghèo. Công tác điều tra, rà soát, đánh giá hộ nghèo, hộ cận nghèo được triển khai nghiêm túc.

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt và các giải pháp đồng bộ, công tác giảm nghèo ở Cao Bằng đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận. Ước tính đến hết năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh sẽ giảm khoảng 21,22%, bình quân mỗi năm giảm trên 4,2%. Đây là con số ấn tượng, vượt yêu cầu tối thiểu theo chuẩn nghèo đa chiều mới.

Ông Lê Hải Hòa, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng cho biết, công tác giảm nghèo bền vững tiếp tục là nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2025 và những năm tiếp theo của tỉnh.

“Cao Bằng sẽ tập trung khuyến khích người dân tham gia vào các mô hình sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị, gắn với tiêu thụ nông sản ổn định, góp phần nâng cao thu nhập một cách bền vững. Công tác đào tạo nghề, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật và ứng dụng khoa học - công nghệ trong sản xuất sẽ tiếp tục là giải pháp trọng tâm để rút ngắn khoảng cách phát triển giữa các vùng miền, từng bước hiện thực hóa mục tiêu "không ai bị bỏ lại phía sau", ông Hòa nhấn mạnh.