Muốn phát triển xanh và bền vững phải trở thành lối sống của từng người dân

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: M.H

Phát triển xanh là một bước tiến lớn của văn minh nhân loại

Phiên thảo luận tập trung vào ba nội dung thảo luận trọng tâm: Tận dụng xu hướng số hóa và ứng dụng AI trong giảm phát thải và tối ưu tài nguyên; thúc đẩy hợp tác công - tư nhằm tối đa hóa tiềm năng đổi mới sáng tạo trong chuyển đổi xanh; giải pháp khắc phục các rào cản kỹ thuật, hạ tầng và an ninh dữ liệu để thúc đẩy ứng dụng công nghệ với sự tham gia của các đại diện các đoàn quốc tế.

Phát biểu tại phiên thảo luân, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, phát triển xanh là một bước tiến lớn của văn minh nhân loại; lịch sử phát triển của con người từ trước đến nay cơ bản là dựa trên tiêu thụ và làm cạn kiệt tài nguyên, và với tốc độ ngày một cao hơn. Và trong khi tiêu thụ rất nhiều tài nguyên, chất thải tạo ra đã làm ô nhiễm môi trường; nhiều đến mức mà "mẹ thiên nhiên" đã phải lên tiếng.

“Động đến "mẹ thiên nhiên" là chúng ta đã động đến gốc của sự sống. Sự phát triển như vậy là thiếu bền vững. Sự phát triển như vậy là thiếu đạo đức. Sự phát triển như vậy là thiếu trách nhiệm với con cháu mình”, Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng dẫn theo người Việt Nam thường nói, có một thứ là vô hạn, đó là trí tuệ của một con người; trí tuệ của hàng chục tỷ con người thì còn vô hạn hơn nữa, nhưng trí tuệ con người lại đang nằm ngủ là chính, "nó" chỉ được đánh thức khi có thách thức.

Nếu thách thức là vô hạn thì trí tuệ con người mới trở thành vô hạn. Phát triển xanh và bền vững là một thách thức lớn của nhân loại. Vì thách thức này là rất lớn nên trí tuệ con người sẽ được kích hoạt và cũng sẽ trở nên rất lớn để giải quyết thách thức này, Bộ trưởng nhận định.

Việt Nam cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, “chúng tôi là một trong những quốc gia đầu tiên xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030 chuyển hướng từ mô hình tăng trưởng truyền thống sang tăng trưởng xanh và kinh tế số. Đây là những cam kết mạnh mẽ, tạo một áp lực lớn cho chính mình, để kích hoạt trí tuệ Việt Nam, để tìm kiếm ĐMST toàn cầu để giải bài toán phát triển xanh của Việt Nam và nhân loại”, Bộ trưởng nói.

Nhấn mạnh, chuyển đổi xanh là một chặng đường dài, Bộ trưởng cho rằng cần xây dựng một hệ sinh thái xanh hoàn chỉnh và cân bằng, bao gồm thể chế xanh, hạ tầng xanh, nhân lực xanh, công nghệ xanh, dữ liệu xanh và văn hoá xanh. Trong hệ sinh thái này, công nghệ xanh có vai trò quyết định.

Theo Bộ trưởng, phát triển xanh và bền vững là phát triển dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cũng hướng vào phục vụ phát triển xanh và bền vững. Việt Nam đã đưa bộ 3 này về chung một bộ quản lý nhà nước. Coi khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu.

Việt Nam coi AI là công nghệ cốt lõi nhất của cách mạng công nghệ lần thứ tư

Về ưu tiên ứng dụng và phát triển các công nghệ mới, ông cũng cho biết với Việt Nam, các công nghệ đột phá có thể tạo ra sự thay đổi căn bản, sự phát triển xanh của nhân loại là hydrogen, pin thế hệ mới, công nghệ carbon thấp, công nghệ tuần hoàn. Các công nghệ số thế hệ mới tạo động lực cho chuyển đổi xanh là AI, IoT, Big Data, Chip bán dẫn. Đó đều là các công nghệ được Chính phủ Việt Nam lựa chọn là các công nghệ chiến lược để ưu tiên phát triển.

Ông khẳng định, cũng như cả thế giới, Việt Nam coi AI là công nghệ cốt lõi nhất của cách mạng công nghệ lần thứ tư. Chuyển đổi số của Việt Nam đang được chuyển thành chuyển đổi AI. Nhưng cách tiếp cận AI của Việt Nam là AI không thay thế con người mà chỉ tăng thêm quyền năng cho con người.

Trí tuệ nhân tạo rất thông minh, nhưng nếu chính con người không thông minh hơn trong cách phát triển thì các nguy cơ vẫn còn đó. Bởi vậy, trí tuệ nhân tạo phải giúp con người thông minh hơn, đây nên là yêu cầu số 1 với AI, và cũng nên là yêu cầu số 1 để con người có thể phát triển một cách văn minh hơn, tức là phát triển xanh hơn, bền vững hơn.

Về chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, ông cho rằng xanh và số là một cặp song sinh, vậy muốn xanh thì phải số, bởi lên môi trường số, con người sẽ tiêu xài vật chất ít đi. Các hoạt động trên môi trường số cũng sẽ hiệu quả hơn, vì phi khoảng cách, phi trung gian và phi tiếp xúc. Về vấn đề này, Việt Nam thúc đẩy chuyển đổi số một cách toàn dân và toàn diện trên mọi lĩnh vực.

Muốn phát triển xanh và bền vững phải trở thành lối sống của từng người dân. Tại đây, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng kêu gọi hành động toàn cầu, thúc đẩy hợp tác đa phương, sáng tạo những mô hình hợp tác mới, chia sẻ kinh nghiệm, công nghệ và hỗ trợ các nước đang phát triển trong quá trình chuyển đổi xanh.