Hải Phòng chủ động vượt ngưỡng tăng trưởng lĩnh vực Công Thương sau sáp nhập

Khởi sắc công nghiệp, bứt phá thương mại

Năm 2025 là năm “về đích” của kỳ kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2025. Trong bối cảnh sáp nhập với tỉnh Hải Dương, thành phố Hải Phòng đang dốc toàn lực để đạt được các chỉ tiêu tăng trưởng ngành Công Thương, góp phần thiết thực vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 8% của cả nước.

Báo cáo tình hình sản xuất công nghiệp, thương mại 6 tháng năm 2025 và việc thực hiện kế hoạch triển khai kịch bản tăng trưởng ngành Công Thương trên địa bàn thành phố Hải Phòng tại buổi làm việc với đoàn công tác Bộ Công Thương, ông Nguyễn Hoàng Long, Giám đốc Sở Công Thương Hải Phòng cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, sản xuất công nghiệp Hải Phòng ghi nhận mức tăng trưởng tích cực. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tăng 14,6%, chủ yếu nhờ sự tăng tốc của ngành chế biến, chế tạo, lĩnh vực giữ vai trò đầu tàu trong công nghiệp thành phố. Các doanh nghiệp FDI như LG Innotek, Biel Crystal, Boviet HD đóng vai trò động lực quan trọng trong sự bứt phá này.

Hạ tầng công nghiệp tiếp tục được mở rộng nhanh chóng với việc thành lập thêm 8 khu công nghiệp (KCN) mới và 2 cụm công nghiệp (CCN), nâng tổng số KCN toàn địa bàn lên 40, với tổng diện tích hơn 11.208 ha. Đáng chú ý, hai KCN Nam Cầu Kiền và Đình Vũ đang chuyển đổi sang mô hình KCN sinh thái, nằm trong chương trình thí điểm quốc gia về kinh tế tuần hoàn.

Thành phố cũng đang đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án công nghiệp mới. Trong 6 tháng cuối năm, 82 dự án dự kiến đi vào hoạt động, trong đó có 68 dự án trong các KCN, với tổng vốn đầu tư lên tới 1,33 tỷ USD. Tuy nhiên, các CCN và khu vực ngoài KCN vẫn đóng góp tỷ trọng thấp trong chỉ số IIP, cho thấy sự phụ thuộc lớn vào các KCN quy mô lớn.

Về thương mại, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ 6 tháng đầu năm đạt 180.362 tỷ đồng, tăng 14,6%. Kim ngạch xuất khẩu đạt 22,9 tỷ USD, tăng 5,09%, cho thấy sự chuyển dịch rõ nét sang nhóm hàng công nghệ cao. Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản và Hồng Kông (Trung Quốc) tiếp tục là các thị trường xuất khẩu chủ lực.

Hệ thống logistics của thành phố tiếp tục được đầu tư mạnh, với các trung tâm quy mô lớn tại Đình Vũ - Cát Hải, VSIP và cảng nội địa Ninh Giang. Các bến cảng số 3 - 6 đã hoàn thiện và đi vào khai thác, trong khi bến số 7 - 8 đang xây dựng. Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt đầu tư tiếp các bến số 9 - 12. Bên cạnh đó, thành phố đang xúc tiến tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và phát triển cảng Nam Đồ Sơn để hoàn thiện chuỗi cung ứng chiến lược.

Song song với phát triển hạ tầng, thành phố cũng chú trọng công tác phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại. Trong 6 tháng đầu năm, Hải Phòng đã xử lý 197 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách hơn 11,7 tỷ đồng. Thành phố cũng đẩy mạnh chuyển đổi số trong thương mại, với hơn 80% doanh nghiệp đã áp dụng hóa đơn điện tử, hợp đồng điện tử và các nền tảng thương mại điện tử.

Thiết kế giải pháp “đột phá của đột phá”

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, nhưng mục tiêu tăng trưởng ngành Công Thương của Hải Phòng năm 2025 vẫn đối mặt không ít thách thức. Theo kế hoạch, GRDP thành phố dự kiến đạt 457.179 tỷ đồng, tăng 12,35% so với năm 2024. Ngành Công Thương đặt mục tiêu chỉ số IIP tăng 16,8%, tổng mức bán lẻ đạt 376.468 tỷ đồng, kim ngạch xuất khẩu đạt 49,7 tỷ USD. Tuy nhiên, với kết quả 6 tháng đầu năm chỉ đạt hơn 22 tỷ USD xuất khẩu và IIP tăng 14,6%, mục tiêu này đòi hỏi những nỗ lực vượt bậc.

Đặc biệt, chính sách thương mại quốc tế đang tạo ra biến số khó lường. Từ ngày 1/8/2025, Mỹ triển khai chính sách thuế mới có thể tác động mạnh đến các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Hải Phòng như điện tử, dệt may, nông sản.

Về lĩnh vực cải cách hành chính, mục tiêu là cắt giảm 50% thủ tục hành chính tạo môi trường kinh doanh thuận lợi nhất cho doanh nghiệp. Đại diện Sở Công Thương Thành phố đề xuất nghiên cứu áp dụng Quy chế “luồng xanh - ưu tiên - giải quyết thủ tục hành chính trong 24 - 48 giờ” đối với một số lĩnh vực đầu tư, xây dựng, đất đai … để tạo điều kiện cho doanh nghiệp khởi công, thi công dự án và sớm đi vào hoạt động.

Trong lĩnh vực mặt bằng sản xuất, thành phố tập trung giải phóng mặt bằng tại các KCN, CCN. Chính quyền cơ sở đóng vai trò trung tâm, phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an để xử lý nhanh vướng mắc phát sinh. Với ngành điện, thành phố ưu tiên đầu tư hệ thống cấp điện từ hai nguồn trở lên cho các KCN, giảm thiểu nguy cơ gián đoạn sản xuất.

Xúc tiến thương mại được chú trọng thông qua kết nối doanh nghiệp địa phương với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài, mở rộng thị trường qua FTA, thúc đẩy xuất khẩu số và thương mại điện tử xuyên biên giới. Thành phố cũng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực Công Thương sau khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Từ tháng 7/2025, Sở Công Thương thành phố Hải Phòng chính thức hoạt động sau hợp nhất với Sở Công Thương tỉnh Hải Dương. Cùng với đó, 266 thủ tục hành chính ngành Công Thương đã được chuẩn hóa. Tuy nhiên, trong quá trình thực thi, nhiều bất cập vẫn cần được tháo gỡ. Chẳng hạn, tỷ lệ lấp đầy CCN theo Nghị định 32/2024/NĐ-CP chưa phù hợp với thực tiễn; xã, phường chưa có thẩm quyền thanh tra; biểu mẫu cấp phép bán lẻ rượu còn thiếu; quy định về giám định thương mại còn chồng chéo.

Tình trạng xuống cấp hạ tầng tại hơn 170/332 chợ trên địa bàn, thiếu cơ chế đầu tư cho thương mại điện tử, bất cập trong đầu tư xăng dầu, và hạn chế về chủ trương ngành hóa chất tại Tây Hải Phòng đang là những lực cản lớn trong phát triển toàn diện ngành Công Thương.

Phát triển bền vững trong mô hình hai cấp

Trên cơ sở đánh giá thực tiễn, ông Nguyễn Hoàng Long đã đề xuất hàng loạt kiến nghị cụ thể với các bộ, ngành Trung ương nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách quản lý ngành Công Thương, bảo đảm tính thống nhất, hiệu lực và hiệu quả trong mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Trước tiên, thành phố đề nghị điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tổng mức bán lẻ từ 18% xuống còn 14,87%. Đồng thời, đề xuất bổ sung hướng dẫn số tuyệt đối bên cạnh tỷ lệ phần trăm khi xây dựng chỉ tiêu.

Với lĩnh vực cụm công nghiệp, thành phố kiến nghị sửa đổi Nghị định 32/2024/NĐ-CP theo hướng linh hoạt tỷ lệ lấp đầy và có hướng dẫn thành lập CCN hình thành trước Quyết định 105/2009/QĐ-TTg. Việc chuyển giao hạ tầng kỹ thuật đầu tư từ ngân sách sang doanh nghiệp, hợp tác xã cũng cần có quy định rõ ràng.

Trong lĩnh vực năng lượng, thành phố đề xuất EVN làm chủ đầu tư dự án Trạm biến áp 500kV Hải Phòng để đảm bảo tiến độ vận hành vào năm 2030. Cùng với đó là điều chỉnh tiến độ tuyến đường dây 500kV LNG - TBA 500kV Hải Phòng giai đoạn 2025 - 2030 đồng bộ với Nhà máy điện LNG Hải Phòng. Thành phố cũng đề xuất bổ sung bến cảng 5 triệu tấn và hệ thống kho LNG, ống dẫn khí đồng bộ với quy hoạch năng lượng quốc gia.

Thành phố Hải Phòng cũng đề nghị Bộ Công Thương quan tâm, báo cáo Thủ tướng Chính phủ lựa chọn thành phố Hải Phòng là nơi tổ chức triển khai thí điểm phát triển điện gió ngoài khơi để lựa chọn nhà đầu tư thực hiện Dự án điện gió ngoài khơi đảo Bạch Long Vĩ, thành phố Hải Phòng theo Quy định tại Luật Điện lực và Nghị định số 58/2025/NĐ-CP ngày 03/3/2025

Đối với lĩnh vực xăng dầu, thành phố đề nghị bỏ yêu cầu về chứng chỉ môi trường trong hồ sơ cấp phép cửa hàng bán lẻ và có hướng dẫn về điều kiện đầu tư cụ thể. Về thương mại điện tử, đề nghị hỗ trợ thống kê, giám sát bằng các phương tiện chuyên ngành. Với lĩnh vực chợ, Hải Phòng kiến nghị sửa Nghị định 60/2024/NĐ-CP để Sở Tài chính là cơ quan chuyên môn quản lý tài sản chợ, phân cấp cho UBND xã tổ chức khai thác.

Thành phố Hải Phòng cũng mong muốn Bộ Công Thương hỗ trợ doanh nghiệp địa phương tiếp cận đối tác tại các thị trường FTA, tăng cường giao lưu kết nối giữa doanh nghiệp Việt Nam và nhà đầu tư nước ngoài, đồng thời cung cấp thông tin xu hướng thị trường, góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng nội địa và mở rộng thị phần xuất khẩu.

Tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài đã khẳng định tinh thần chủ động, quyết liệt của Bộ trong việc triển khai các nhiệm vụ được Chính phủ giao.

“Tinh thần chung hiện nay là triển khai nhanh, vận hành hiệu quả mô hình tổ chức ngành Công Thương theo hướng mới. Các đơn vị trong Bộ đã tích cực phân công nhiệm vụ cụ thể và đề nghị thành phố Hải Phòng theo sát tiến độ, phối hợp nhịp nhàng trong quá trình tổ chức thực hiện”, Thứ trưởng Trương Thanh Hoài nhấn mạnh.