Gỡ “điểm nghẽn” trong Luật Thuế GTGT: Thúc đẩy minh bạch và tăng trưởng
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) đang được gấp rút hoàn thiện nhằm thực hiện các mục tiêu chính trị trọng yếu của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là gỡ bỏ những "điểm nghẽn" trong hệ thống pháp luật thuế hiện hành. Đây là giải pháp cấp bách nhằm kịp thời giải quyết những vướng mắc phát sinh từ thực tiễn, tạo động lực khuyến khích và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, hướng tới mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số vào năm 2026.
Toàn cảnh cuộc họp Hội đồng thẩm định dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT. Ảnh: Dương Nguyễn
Ngày 6/11, Thứ trưởng Bộ Tư Pháp Nguyễn Thanh Tú đã chủ trì cuộc họp Hội đồng thẩm định dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT.
Theo đó, việc sửa đổi Luật Thuế GTGT nhằm hiện thực hóa mục tiêu của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 66-NQ/TW về việc đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, với nhiệm vụ cơ bản là gỡ bỏ những "điểm nghẽn" do quy định pháp luật.
Ngoài ra, nhằm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 và góp phần tạo nền tảng vững chắc để đạt tốc độ tăng trưởng cao, Bộ Tài chính đã chủ động lấy ý kiến rộng rãi từ các bộ, ngành, địa phương và đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp để hoàn thiện dự thảo luật.
Dự thảo Luật được xây dựng để giải quyết ngay những vấn đề cấp bách, vướng mắc phát sinh từ thực tiễn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, vấn đề cốt lõi mà dự luật nhắm đến là hoàn thiện chính sách thuế GTGT đối với sản phẩm nông sản, thức ăn chăn nuôi và điều kiện hoàn thuế GTGT.
Một trong những vướng mắc lớn mà Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT nhằm giải quyết là chính sách thuế đối với sản phẩm nông nghiệp. Theo quy định hiện hành, doanh nghiệp phải nộp thuế GTGT 5% đầu vào đối với hàng hóa là các sản phẩm nông nghiệp mua bán ở khâu thương mại hoặc hàng hóa xuất khẩu.
Số thuế GTGT này sau đó sẽ được hoàn lại, nhưng trong thời gian chờ đợi, việc phải tạm nộp 5% đã gây khó khăn, lãng phí thời gian, tiền bạc, đọng vốn và làm giảm hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Tình trạng này khiến vốn của doanh nghiệp bị ứ đọng kéo dài, dẫn đến áp lực phải tìm kiếm các nguồn vốn khác để bù đắp. Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam và Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam đã đề nghị có cơ chế hoàn thuế 5% GTGT đầu vào này để tháo gỡ khó khăn về áp lực vốn cho doanh nghiệp.
Thứ trưởng Bộ Tư Pháp Nguyễn Thanh Tú chủ trì cuộc họp. Ảnh: Dương Nguyễn
Dự thảo Luật cũng đề xuất bãi bỏ điểm c, khoản 9, Điều 15 Luật Thuế GTGT nhằm giải quyết điểm nghẽn về hoàn thuế. Quy định hiện hành tại điểm c yêu cầu cơ sở kinh doanh đề nghị hoàn thuế phải đáp ứng điều kiện là người bán đã kê khai, nộp thuế GTGT đối với hóa đơn đã xuất.
Điều này đã gây ra khó khăn và rủi ro tài chính cho doanh nghiệp xuất khẩu (người mua hàng), bởi vì dù doanh nghiệp này đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ như kê khai, lưu giữ chứng từ hợp lệ và thanh toán qua ngân hàng, họ vẫn bị từ chối hoàn thuế nếu người bán (người xuất hóa đơn) có sai phạm hoặc nợ thuế.
Việc từ chối hoàn thuế vì lý do này làm ảnh hưởng đến dòng tiền và tiến độ sản xuất kinh doanh của người mua hàng, dù họ không có lỗi. Việc bãi bỏ quy định này được khẳng định là nhằm gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, chuyển đổi từ mô hình quản lý sang mô hình thúc đẩy phát triển. Các quy định về quản lý thuế vẫn được đảm bảo chặt chẽ thông qua Luật Quản lý thuế hiện hành.
Sau khi nghe trình bày từ cơ quan chủ trì soạn thảo, Hội đồng thẩm định, dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú, đã đưa ra nhiều ý kiến quan trọng về tính hợp hiến, hợp pháp và đặc biệt là tính rõ ràng, minh bạch của dự luật. Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế GTGT đã được rà soát với tinh thần trách nhiệm cao, nhằm đảm bảo chất lượng pháp lý trước khi trình Chính phủ.
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú yêu cầu cơ quan soạn thảo rà soát kỹ lưỡng ngôn ngữ kỹ thuật của dự thảo để đảm bảo sự rõ ràng, minh bạch và tránh các cách hiểu khác nhau phát sinh trong quá trình thực hiện. Cụ thể, Hội đồng thẩm định đã đề nghị làm rõ khái niệm "khấu trừ" và đảm bảo tính thống nhất nội tại của luật, ví dụ như đưa quy định về khấu trừ vào Điều 14 thay vì Điều 5, để đảm bảo tính logic…
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú khẳng định, dự thảo Luật đủ điều kiện trình Chính phủ sau khi hoàn thiện, đồng thời đề nghị cơ quan soạn thảo khẩn trương hoàn thiện hồ sơ do tính cấp bách của dự thảo Luật.
