Diễn đàn Kinh tế tuần hoàn Việt Nam: Kinh tế xanh mang lại nhiều lợi ích cho phát triển bền vững

Lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, Trưởng đại diện các đối tác phát triển, Đại sứ, đại diện các doanh nghiệp lớn, các tổ chức phi chính phủ, trường đại học, Viện Nghiên cứu và các chuyên gia đầu ngành về kinh tế tuần hoàn đã tham dự diễn đàn.

* Thực hiện kinh tế tuần hoàn là trách nhiệm của toàn xã hội

Với chủ đề “Thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam - Từ kế hoạch đến hành động”, Diễn đàn Kinh tế tuần hoàn Việt Nam 2024 gồm Phiên toàn thể và 3 hội thảo chuyên đề. Diễn đàn phản ánh bức tranh tổng thể về các định hướng, cơ chế chính sách cũng như hiện trạng và các giải pháp sáng tạo thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn ở Việt Nam; vai trò của khu vực tư nhân trong việc thực hiện nền kinh tế tuần hoàn.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Quý Kiên cho biết, thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan ngang Bộ xây dựng dự thảo Kế hoạch Hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn trình Thủ tướng Chính phủ ban hành với sự tham gia và đóng góp ý kiến của các Bộ, ngành, địa phương, các chuyên gia trong và ngoài nước, sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế. Thứ trưởng Trần Quý Kiên nhấn mạnh, thực hiện kinh tế tuần hoàn là nhiệm vụ liên ngành và là trách nhiệm của toàn xã hội với sự vào cuộc của các cấp chính quyền, Bộ, ngành, địa phương, tổ chức, cá nhân. Nhà nước đóng vai trò kiến tạo các nguồn lực như tài chính, nghiên cứu, phát triển ứng dụng, chuyển giao công nghệ và sản xuất thiết bị, đào tạo nguồn lực… Các tổ chức và cá nhân là động lực dẫn dắt thực hiện. Đặc biệt các doanh nghiệp đóng vai trò tiên phong trong đổi mới, sáng tạo mô hình kinh doanh nhằm hình thành một chuỗi giá trị tuần hoàn.

Theo Thứ trưởng Trần Quý Kiên, hiện thực hóa Kế hoạch Hành động quốc gia thực hiện kinh tế tuần hoàn sẽ góp phần tạo động lực cho đổi mới sáng tạo và cải thiện năng suất lao động; phát triển các thực hành tốt, tạo dựng văn hóa và lối sống xanh, đồng thời thúc đẩy tạo việc làm xanh và phát triển chuỗi giá trị mới trong lĩnh vực kinh tế tuần hoàn. Vì vậy, Diễn đàn sẽ là cơ hội tốt giúp Bộ Tài nguyên và Môi trường trao đổi, chia sẻ với các bên liên quan để kết nối và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.



Thứ trưởng Trần Quý Kiên mong muốn cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam cùng tham gia tích cực, đóng góp trách nhiệm hiện thực hóa các sáng kiến kinh tế tuần hoàn, góp phần để Việt Nam đạt các mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030.

* Thiết lập khung thể chế, pháp luật toàn diện cho kinh tế tuần hoàn

Trong những năm qua, phát triển kinh tế tuần hoàn được xác định là một trong những định hướng ưu tiên của Chính phủ Việt Nam. Tại Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng về định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 - 2030, Đảng đã xác định tập trung vào mục tiêu “Xây dựng nền kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường”. Kinh tế tuần hoàn được xem là cách tiếp cận phù hợp nhằm quản lý chất thải, sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu trong giai đoạn phát triển tiếp theo của đất nước.

Tại Diễn đàn, các đối tác trong nước và quốc tế đã cùng thảo luận về con đường chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn và cách thức thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực ASEAN thiết lập một khung thể chế, pháp luật toàn diện cho kinh tế tuần hoàn.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường, kinh tế tuần hoàn là một phương pháp tiếp cận đột phá nhằm thay đổi cách quản lý tài nguyên, sản xuất và tiêu dùng để đạt được mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính. Các chiến lược hiện tại về chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và cải thiện hiệu quả năng lượng chỉ giải quyết được 55% lượng khí thải toàn cầu. Kinh tế tuần hoàn mang lại giải pháp bổ sung giúp giải quyết 45% lượng khí thải còn lại. Điều này đặc biệt quan trọng khi các lĩnh vực vật liệu chiếm phần lớn lượng phát thải như xi măng, nhựa, thép, nhôm và thực phẩm. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng trở thành vấn đề cấp bách toàn cầu, kinh tế tuần hoàn mang lại giải pháp cho vấn đề cạn kiệt tài nguyên, đóng góp vào việc quản lý chất thải carbon và thúc đẩy phát triển bền vững.

Bà Ramla Khalidi, Đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên hợp quốc cho rằng để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn, Việt Nam cần thực hiện bốn ưu tiên chính. Đó là lồng ghép thiết kế sinh thái, thiết kế tuần hoàn vào các chính sách và đưa các mục tiêu có thể đo lường được vào lộ trình kinh tế tuần hoàn, thúc đẩy đổi mới và khả năng cạnh tranh. Ưu tiên các ngành chính như nông nghiệp, điện tử, nhựa, dệt may và vật liệu xây dựng để giúp Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế và mở ra các cơ hội cho tăng trưởng bền vững. Đảm bảo các thể chế hiệu quả và cấu trúc quản trị hợp lý sẽ giảm bớt rào cản và thúc đẩy đổi mới. Cuối cùng, quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn phải là nỗ lực của toàn xã hội, đặt con người và công bằng xã hội vào trung tâm trong khi thúc đẩy các quan hệ đối tác như đối tác hành động về nhựa quốc gia và mạng lưới kinh tế tuần hoàn Việt Nam để biến tầm nhìn thành hành động.

Bà Ramla Khalidi khẳng định, Chương trình Phát triển Liên hợp quốc sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong việc ưu tiên các cải cách tạo ra hệ sinh thái hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh hơn, tuần hoàn và ít carbon hơn, mang lại nhiều lợi ích cho phát triển bền vững./.

Hoàng Vân