Kỳ vọng tạo bước ngoặt thực chất cho đội ngũ giáo viên

Theo dự thảo, từ ngày 1/1/2026, tất cả nhà giáo đều được hưởng “hệ số lương đặc thù". Ảnh minh họa: NVCC

Hệ số đặc thù – tín hiệu đáng mừng, nhưng phải nhìn dài hơn một kỳ lương

Theo dự thảo, từ ngày 1/1/2026, tất cả nhà giáo đều được hưởng “hệ số lương đặc thù”: giáo viên mầm non ở mức 1,25, các cấp học khác ở mức 1,15; riêng giáo viên dạy học sinh khuyết tật, dạy tại trường nội trú vùng biên giới được cộng thêm 0,05. Con số tưởng chừng nhỏ bé, nhưng đối với hàng triệu giáo viên, đó là tín hiệu đáng quý, sự ghi nhận chính thức của Nhà nước đối với tính đặc thù của nghề dạy học.

Ông Nguyễn Đình Khôi, Hiệu trưởng Trường THCS Trung Phú, Hà Tĩnh chia sẻ: “Tôi làm quản lý nhiều năm qua, mỗi lần nói đến cải cách tiền lương cho giáo viên, đều thấy hai chữ "sẽ". Nhiều người đã chờ suốt cả quãng đời dạy học mà chưa thấy ‘ngày ấy’ đến. Dự thảo lần này có điều khác, nó nói bằng con số cụ thể, bằng công thức rõ ràng, và có mốc thời gian thực hiện. Đó là điều khiến chúng tôi thực sự kỳ vọng".

Ông Nguyễn Đình Khôi cho rằng, việc áp dụng hệ số lương đặc thù là bước đi hợp lý để thể hiện sự ưu tiên cho nhà giáo, song cần nhìn xa hơn phạm vi một kỳ lương, nếu chỉ dừng ở việc cộng thêm hệ số mà không gắn với đánh giá hiệu quả công việc, đào tạo chuyên môn hay chất lượng giáo dục thì chính sách vẫn chưa đi hết ý nghĩa. Lương phải là đòn bẩy cho năng lực, chứ không chỉ là khoản bù đắp thu nhập.

Theo ông Khôi, điều quan trọng là cần có sự linh hoạt giữa vùng miền, tránh tình trạng “đồng phục chính sách”, khi mức lương tăng ở đô thị lớn không đủ bù trượt giá, còn ở vùng sâu vùng xa thì chậm được chi trả vì vướng ngân sách.

“Cái giáo viên cần không chỉ là tăng lương, mà là lộ trình ổn định, minh bạch, và sự tôn trọng nghề nghiệp”, ông Nguyễn Đình Khôi nhấn mạnh.

Một điểm được các hiệu trưởng, giáo viên đánh giá cao là dự thảo lần này đã đề cập cụ thể đến cơ chế bảo lưu phụ cấp khi giáo viên được điều động, biệt phái hoặc chuyển công tác.

Ông Khôi phân tích: “Nhiều năm qua, chuyện điều động giáo viên luôn là nỗi lo. Có cô đang dạy ở trường vùng thuận lợi, khi được điều động về vùng khó, phụ cấp tụt, thu nhập giảm mạnh. Nay, với quy định được bảo lưu chế độ 12 đến 36 tháng, giáo viên sẽ yên tâm hơn rất nhiều. Chính sách này không chỉ giữ thu nhập mà còn giữ niềm tin".

Dự thảo cũng bổ sung phụ cấp trách nhiệm cho các tổ trưởng, tổ phó chuyên môn, người dạy bằng ngoại ngữ, giáo viên tư vấn học sinh; đồng thời, mở rộng phụ cấp lưu động cho người dạy liên trường hoặc di chuyển giữa các điểm trường.

“Đây là những người thực sự vất vả, âm thầm gánh thêm việc, nhưng bấy lâu không được tính thêm chế độ. Bây giờ Nhà nước ghi nhận, dù chỉ bằng vài phần trăm, cũng là động viên rất lớn”, ông Khôi nói.

Với góc nhìn của một người làm quản lý, ông cho rằng chính sách mới phải “đi được đến tay người dạy thật”, không bị chặn bởi thủ tục hay cơ chế chậm trễ.

“Tôi từng chứng kiến có giáo viên dạy ba điểm trường, sáng đi xe máy, chiều đi bộ, tối về vẫn soạn bài. Những con người như thế không cần khen, họ cần được trả công xứng đáng. Một chính sách đúng mà chậm thực thi thì vẫn là chưa công bằng", ông Khôi cho biết.

Kỳ vọng một Nghị định “đi bằng hành động”

Phụ huynh Phạm Thị Lan ở Lam Kinh, Thanh Hóa, có con đang học lớp 10, chia sẻ: Tôi thấy báo chí nói nhiều về lương giáo viên, nhưng chỉ những ai có con đi học mới hiểu nỗi vất vả của thầy cô. Cô chủ nhiệm của con tôi dạy cả ngày, tối vẫn nhắn tin trao đổi với phụ huynh, chưa kể kiêm luôn tư vấn tâm lý cho học sinh. Nếu tăng lương, tăng phụ cấp, thì đó không phải là ‘ưu ái’ mà là trả lại công bằng cho họ.

Bà Lan cho rằng, chính sách tiền lương lần này cần được thực hiện nghiêm túc, vì “nếu người thầy phải chạy vạy để sống, thì dẫu họ có tâm, ngọn lửa nghề cũng khó bền”. Điều quan trọng không nằm ở mức tăng bao nhiêu, mà ở thông điệp của Nhà nước gửi đến đội ngũ giáo viên: “Thầy cô được tôn trọng, công việc của thầy cô có giá trị”.

Lâu nay, nhiều giáo viên vẫn dạy vì trách nhiệm, vì tình yêu nghề. Nhưng tình yêu nào cũng cần được nuôi dưỡng. Chính sách tiền lương, nếu làm nghiêm túc, nhất quán, sẽ là cách nuôi dưỡng lòng tự trọng nghề nghiệp. Một khi người thầy thấy mình được tôn trọng, họ sẽ truyền lại điều đó cho học trò, cho xã hội.

Người thầy đứng lớp là người gieo hạt, nhưng muốn hạt nảy mầm, đất phải đủ ấm. Chính sách này, nếu được triển khai đúng, sẽ làm ấm lại lòng thầy cô sau nhiều năm chịu thiệt. Và khi thầy cô vững tâm, ngành giáo dục mới thực sự vững vàng.

Dự thảo lần này cho thấy nỗ lực của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc chuyển lời hứa thành cam kết, từ cam kết thành hành động. Tuy nhiên, mọi con số chỉ thực sự có giá trị khi được triển khai đồng bộ, kịp thời và công bằng.

Nếu được thông qua, Nghị định này sẽ không chỉ thay đổi bảng lương, mà có thể tạo nên bước ngoặt trong cách xã hội nhìn nhận nghề giáo – nghề vốn được tôn vinh, nhưng đôi khi chưa được đối xử xứng đáng.