Công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tiếp tục được triển khai với nhiều giải pháp đồng bộ
Năm 2025, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tiếp tục được triển khai với nhiều giải pháp đồng bộ. Cùng với đó, thực hiện nghiêm ngặt môi trường không khói thuốc và đánh giá hiệu quả các biện pháp cấm thuốc lá. Việc đổi mới và đa dạng hóa công tác truyền thông cũng là yếu tố quan trọng để đạt được hiệu quả cao hơn trong phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Gắn biển Không khói thuốc lá tại các nhà hàng, khách sạn.
Theo Bộ Y tế, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (có hiệu lực từ ngày 1/5/2013) đã đánh đấu bước ngoặt lớn trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá. Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá được Tổ chức Y tế Thế giới đánh giá là khá toàn diện và phù hợp với công ước khung, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc bảo vệ các thế hệ hiện tại và tương lai khỏi các tác hại về sức khỏe, kinh tế và môi trường do việc sử dụng thuốc lá gây ra.
Với sự ủng hộ, giám sát của Quốc hội, sự chỉ đạo của Chính phủ, thời gian qua, Bộ Y tế với vai trò là cơ quan đầu mối đã phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, các tổ chức Chính trị xã hội và UBND các tỉnh, thành phố tổ chức thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, thực hiện đồng bộ các giải pháp về phòng chống tác hại của thuốc lá như: tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức trong cộng đồng về tác hại của việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá; xây dựng môi trường không khói thuốc; in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh trên bao bì sản phẩm thuốc lá; tăng thuế thuốc lá; thực thi cấm toàn diện quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá, hỗ trợ cai nghiện thuốc lá,... đặc biệt là ngăn chặn việc sử dụng thuốc lá và thuốc lá điện tử trong thanh niên, thiếu niên Việt Nam.
Đặc biệt, Nghị quyết của Quốc hội về việc cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện từ năm 2025 là một quyết định lịch sử, rất quan trọng mang tính nhân văn, thể hiện tính nhất quán trong việc phòng ngừa người dân, đặc biệt là các đối tượng trẻ tuổi…
Tuy nhiên, theo Bộ Y tế, với những gánh nặng bệnh tật do sử dụng thuốc lá gây ra, công tác phòng chống tác hại của thuốc lá đang trở thành vấn đề y tế công cộng được ưu tiên hàng đầu trên thế giới. Sử dụng thuốc lá đang chuyển nhanh từ các nước phát triển sang các nước đang phát triển, gây ra những tác hại đối với sức khỏe, kinh tế và môi trường cho các nước, trong đó có Việt Nam.
Theo thống kê, mặc dù tỷ lệ hút thuốc đã giảm, nhưng Việt Nam vẫn nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá cao trên thế giới. Tình trạng phơi nhiễm với khói thuốc còn khá phổ biến tại nhà hàng, quán bar và một số nơi tập trung đông người. Thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp; các sản phẩm thuốc lá được bày bán khắp nơi, tạo điều kiện dễ dàng cho người dân tiếp cận với các sản phẩm thuốc lá, nhất là lứa tuổi thanh, thiếu niên…
Đáng lưu ý, những năm gần đây xuất hiện các sản phẩm được gọi là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisa. Việc sử dụng thuốc lá điện tử đang tăng nhanh đặc biệt trong lứa tuổi học sinh, sinh viên. Những khó khăn này ảnh hưởng lớn tới các nỗ lực phòng, chống tác hại của thuốc lá và là những nguyên nhân quan trọng dẫn đến nguy cơ làm cho tỷ lệ hút thuốc lá gia tăng trở lại nếu như chúng ta không tiếp tục có các biện pháp quyết liệt và kịp thời.
Bên cạnh đó, mặc dù Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá quy định rất rõ những địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn nhưng thực tế vẫn người vi phạm vẫn rất nhiều. Nghị định 117/2020/NĐ-CP cũng quy định mức xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm quy định về địa điểm cấm hút thuốc lá song rất ít người vi phạm bị xử lý.
Theo kế hoạch, năm 2025, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá tiếp tục được triển khai với nhiều giải pháp đồng bộ. Cùng với đó, thực hiện nghiêm ngặt môi trường không khói thuốc và đánh giá hiệu quả các biện pháp cấm thuốc lá. Việc đổi mới và đa dạng hóa công tác truyền thông cũng là yếu tố quan trọng để đạt được hiệu quả cao hơn trong phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Tổ chức Y tế thế giới nhận định, thuốc lá không chỉ tàn phá cơ thể của người hút mà ngay cả người không hút nhưng khi hít phải khói thuốc lá cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Trong khói thuốc lá chứa hơn 7.000 loại hoá chất, trong đó có hơn 200 loại có hại cho sức khoẻ, bao gồm chất gây nghiện và các chất gây độc. Đáng chú ý, tác hại thuốc lá làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30 đến 80%, chủ yếu là do các bệnh ung thư (ung thư phổi), bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, các bệnh tim mạch…
Do vậy, để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình, mỗi cá nhân cần nâng cao nhận thức trong việc phòng, chống tác hại thuốc lá, hãy kiên quyết nói không với thuốc lá vì một môi trường sống lành mạnh, một cộng đồng không khói thuốc, vì sức khỏe của mỗi người và tương lai con em chúng ta.
