Bảng phân loại lĩnh vực khoa học và công nghệ mới - công cụ hoạch định chính sách hiệu quả

Việc ban hành Thông tư cũng thể hiện bước hoàn thiện quan trọng của hệ thống pháp luật khoa học và công nghệ khi Việt Nam chuyển sang giai đoạn quản lý dựa trên dữ liệu, theo tiêu chuẩn quốc tế, gắn với yêu cầu xây dựng cơ sở dữ liệu lớn (Big Data) trong toàn ngành.

Bảng phân loại được xây dựng theo cấu trúc phân cấp gồm: Lĩnh vực, ngành, chuyên ngành, phân ngành; được sử dụng để phục vụ công tác thống kê khoa học và công nghệ; kết hợp với các bảng phân loại khác để phục vụ cho công tác thống kê kinh tế - xã hội và các mục đích khác.

Các cơ quan quản lý khoa học và công nghệ sử dụng để theo dõi, giám sát, đánh giá hoạt động trong các lĩnh vực khoa học và công nghệ, phân bổ nguồn lực, hoạch định chiến lược, chính sách.

Về nội dung của Bảng phân loại, Thông tư nêu rõ, nội dung Bảng phân loại lĩnh vực khoa học và công nghệ bao gồm: Mã cấp 1 gồm 6 lĩnh vực khoa học và công nghệ được đánh mã số từ 1 đến 6, thứ tự lần lượt gồm: Khoa học tự nhiên; Khoa học kỹ thuật và công nghệ; Khoa học y, dược; Khoa học nông nghiệp; Khoa học xã hội; Khoa học nhân văn. Mã cấp 2 gồm 46 ngành khoa học và công nghệ, được hình thành theo từng mã cấp 1 tương ứng và mỗi ngành được đánh mã số bằng ba chữ số từ 101 đến 699. Mã cấp 3 gồm 328 chuyên ngành nghiên cứu, được hình thành theo từng mã cấp 2 tương ứng và mỗi ngành được đánh mã số bằng năm chữ số từ 10101 đến 60499. Mã cấp 4 gồm 1780 phân ngành nghiên cứu, được hình thành theo từng mã cấp 3 tương ứng và mỗi ngành được đánh mã số bằng bảy chữ số từ 1010101 đến 6040799.

Chi tiết mã số và tên gọi tương ứng được quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư. Hiệu lực của Thông tư có hiệu lực thi hành từ 15/12/2025. Kể từ thời điểm này, Quyết định số 12/2008/QĐ-BKHCN ngày 4/9/2008 về việc ban hành một số bảng phân loại thống kê khoa học và công nghệ hết hiệu lực.

Việc áp dụng thống nhất bảng phân loại này sẽ giúp chuẩn hóa cách thức báo cáo, thống kê và đánh giá trong toàn hệ thống từ Trung ương tới địa phương, đồng thời nâng cao hiệu quả giám sát đầu tư cho khoa học và công nghệ, tránh trùng lặp, phân tán nguồn lực, và hỗ trợ xây dựng cơ sở dữ liệu mở phục vụ người dân, doanh nghiệp và các tổ chức nghiên cứu.

Việc ban hành và có hiệu lực Thông tư đánh dấu bước chuyển quan trọng từ hệ thống phân loại hơn 15 năm trước sang mô hình hiện đại, bốn cấp độ, chi tiết và tương thích quốc tế, đáp ứng yêu cầu quản lý dữ liệu khoa học và công nghệ trong giai đoạn mới, khi Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, và đến năm 2045 trở thành quốc gia có năng lực nghiên cứu và phát triển mạnh trong khu vực.

Đây cũng là công cụ quan trọng để Bộ Khoa học và Công nghệ, các Bộ, ngành, địa phương triển khai các hoạt động thống kê, báo cáo và đánh giá kết quả nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, đồng thời hỗ trợ công tác quy hoạch, dự báo và hoạch định chính sách đầu tư cho khoa học và công nghệ trong từng lĩnh vực ưu tiên.

Việc áp dụng bảng phân loại này còn giúp nâng cao tính minh bạch trong thống kê và đánh giá kết quả nghiên cứu, từ đó thúc đẩy liêm chính khoa học, chuẩn hóa hoạt động báo cáo, giám sát và công bố thông tin khoa học và công nghệ./.

Thu Phương