Ai chuyển Patriot cho Kiev khi Đức phủ nhận?

Tuyên bố từ chính phủ Thụy Sĩ, được công bố trên trang web chính thức, đã nhấn mạnh mong muốn của Washington trong việc tăng cường hỗ trợ quân sự cho Kiev trước các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái hàng ngày từ Nga.

Quyết định này ảnh hưởng đến năm hệ thống Patriot mà Thụy Sĩ đặt hàng từ năm 2022, với việc giao hàng dự kiến bắt đầu vào năm 2026 và hoàn thành vào năm 2028.

Việc chuyển hướng các tên lửa Patriot, trị giá 1 tỷ đô la mỗi khẩu đội, phản ánh chiến lược mới của Mỹ nhằm ưu tiên hỗ trợ cho Ukraine.

Theo tờ New York Times, vào tháng 5 năm 2025, Mỹ đã phê duyệt việc chuyển giao 100 tên lửa Patriot cho Đức và 125 tên lửa ATACMS cho Kiev, đồng thời chuyển hướng 90 tên lửa đánh chặn PAC-2 tới Israel.

Những tên lửa Patriot của Thụy Sĩ sẽ được chuyển hướng đến Ukraine bao gồm cả tên lửa PAC-3 MSE tiên tiến, có khả năng bắn trúng tên lửa đạn đạo, máy bay và máy bay không người lái ở tầm bắn lên tới 160 km.

Thụy Sĩ, vốn là một quốc gia trung lập, đã chọn Patriot vào năm 2022 như một phần trong kế hoạch nâng cấp hệ thống phòng không, đồng thời đặt mua 36 máy bay chiến đấu F-35. Tuy nhiên, chính phủ Thụy Sĩ lưu ý rằng luật pháp Mỹ cho phép chuyển hướng nguồn cung quân sự mà không bị trừng phạt, và đó chính là lý do lô hàng này được chuyển cho Kiev.

Đức, nhà cung cấp viện trợ quân sự lớn thứ hai cho Ukraine sau Mỹ, cũng đang tích cực hỗ trợ Kiev. Tuy nhiên Berlin đã chính thức bác bỏ tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng việc chuyển giao hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine đã bắt đầu.

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Đức Mitko Muller cho biết vào ngày 16 tháng 7 năm 2025: "Tôi không thể xác nhận bất cứ điều gì đang diễn ra vào lúc này. Tôi không biết gì về việc này".

Lời phủ nhận này được đưa ra sau khi ông Trump gây chấn động dư luận khi tuyên bố Đức sẽ gửi Patriot đến Ukraine và Mỹ sẽ bù đắp bằng các hệ thống mới. Tuyên bố này đã gây hoang mang trong giới ngoại giao, làm nổi bật căng thẳng trong các cuộc đàm phán về hỗ trợ quân sự cho Kiev trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine.

Vào ngày 14 tháng 7, Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ sẽ sắp xếp việc chuyển giao Patriot cho Ukraine thông qua NATO, với các nước châu Âu, bao gồm cả Đức, sẽ chi trả chi phí. Ông tuyên bố rằng "những khẩu đội đầu tiên đã trên đường từ Đức".

Tuy nhiên, các quan chức Đức đã làm rõ rằng vẫn chưa có hệ thống nào được chuyển giao. Theo tờ The Wall Street Journal, Thủ tướng Friedrich Merz đã đồng ý với đề xuất của Trump về việc mua tối đa năm hệ thống Patriot từ Mỹ để chuyển giao cho Ukraine, nhưng nhấn mạnh sự cần thiết phải thảo luận về vấn đề tài chính với các nhà lãnh đạo châu Âu khác.

Theo thông tin tình báo, Ukraine chỉ có tám tổ hợp Patriot, mỗi tổ hợp có giá hơn 1 tỷ đô la. Các hệ thống này, do Raytheon phát triển, có khả năng bắn hạ tên lửa đạn đạo và đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ các thành phố và cơ sở hạ tầng.

Đức đã chuyển giao ba hệ thống Patriot từ kho dự trữ sang Ukraine và huấn luyện quân đội Ukraine vận hành chúng. Bộ trưởng Quốc phòng Boris Pistorius lưu ý rằng Đức chỉ còn sáu tổ hợp, không đủ để đáp ứng các cam kết của mình với NATO.

Điều này khiến việc chuyển giao thêm hệ thống Patriot là bất khả thi nếu không có sự bù đắp. Vào tháng 6 năm 2024, Đức đã khởi động một sáng kiến trong Tập đoàn Ramstein để tìm kiếm thêm các hệ thống, nhưng kho dự trữ Patriot ở châu Âu đang bị hạn chế do nhu cầu toàn cầu về Patriot.

Ông Trump, trở lại nắm quyền vào tháng 1 năm 2025, ban đầu đã đình chỉ việc bán vũ khí cho Ukraine để xem xét lại kho dự trữ của Lầu Năm Góc, gây lo ngại ở Kiev. Tuy nhiên, dưới áp lực từ các cố vấn, bao gồm Keith Kellogg và Marco Rubio, ông đã thay đổi quyết định, hứa sẽ tiếp tục giao hàng nhưng với điều kiện châu Âu sẽ cung cấp phần lớn kinh phí.

Thủ tướng Merz đã thảo luận về việc mua Patriot cho Ukraine với ông Trump vào ngày 4 tháng 7, đề xuất rằng Mỹ và châu Âu cùng chia sẻ chi phí, nhưng không có thỏa thuận cụ thể nào được đạt được.

Đức, Hà Lan và Na Uy đã cam kết tài trợ ba khẩu đội, tương đương 18 bệ phóng, nhưng thời điểm giao hàng vẫn chưa rõ ràng.